Celtyckie świątynie

[Furiusz]

No własnie co my tak naprawdę wiemy o celtyckich świątyniach, zwłaszcza tych poza Galią? Jak wyglądały, gdzie je lokowano etc. Zapraszam do dyskusji.

[Furiusz]

J. Paulik, L. Zachar, Kultovy objekt a hroby z doby latenskej v palarikove, "Slovenska Archeologia" t.23 z.2 (1975), s.283-327; M. Thurzo, Antropologicky rozbor kostrovych pozostatkov z keltskych hrobov v Palarikove, "ibidem" s.333-336; C. Ambros, Zvieracie zvysky z keltskych hrobov v palarikove, "ibidem", s.338-341

Ciekawa sytuacja otóż mamy tu cmentarzysko kurhanowe z epoki brązu. Na jednym z kurhanów powstał tez dość znacznych rozmiarów obiekt z okresu lateńskiego - obiekt ten miał w przybliżeniu kształt prostokąta i wymiary ok 20x2m. W północnej jego części przy dłuższym boku odkryto nieco mniejsza, owalna jamę ale za to głębszą, która zawierała kości ludzkie i zwierzęce oraz ceramikę. Po przeciwległej stronie miały się znajdować, wycięte w ziemi schodki.

Do tego w pobliżu odkryto groby szkieletowe 1, 2 i 5, wszystkie w sporych jamach wyłożonych drewnem z licznymi naczyniami, zapinkami brązowymi i bransoletami. Do tego grób ciałopalny numer 3 i cenotaf - grób numer 4. W grobach tych odkryto też w ramach darów grobowych kości zwierzęce, głównie świnie i trochę bydła.

W grobie 1 mamy dziecko infans I i kobietę w wieku 35-45 lat, w grobie 2 kobietę w wieku 50-60 lat, w grobie 5 dziecko w wieku 1-1.5 lat (infans I) i w grobie 3 mężczyznę w wieku 40-50 lat.

W owej małej jamce w większym obiekcie interpretowanym jako świątynia, poza kilkoma kośćmi ludzkimi mamy też kości kozy/owcy.

Obiekt kultowy nie jest usytuowany tez w centralnej części kurhanu, tylko jest nieco przesunięty od tego punktu na wschód. Zapewne na kulminacji stała jakaś stela czy też drewniany słup kultowy.

Przechodząc do interpretacji to całość uznano za kompleks świątynny, w którym składano ofiary zwierzęce ale i z ludzi. Podobnie jako ofiarę zinterpretowano grób ciałopalny. Kim byli zaś pochowani w obrządku szkieletowym ludzie? Ano był to personel świątynny (konkretnie druidzi). Ciut to naciągane (czemu nie miałaby to być świątynia nekropolna tylko z małego cmentarzyska?) ale z drugiej strony trochę przypomina to co znamy z kultury przeworskiej z Kujaw, a co opisywałem gdzie indziej. No cóż przeworczycy z Celtami mieli trochę wspólnego a i na samych Kujawach ludność kultury lateńskiej mogła się pojawić.

[Furiusz]

K. Motykova, A. Rybova, P. Drda, The Zavist stronghold and its importance for the celtic settlement of Bohemia [w:] Archaeological news in the Czech Socialist Republic, pod red. J. Hrala, Praga 1981, s.91-97 - w pierwszej fazie istnienia oppidum w Zavist na wydzielonym odrebnym systemem fortyfikacji, miał istnieć święty okręg z ołtarzem i światynią.

[secesjonista]

R.E.M. Wheeler "A Romano-Celtic Temple near Harlow, Essex", "Archeological Journal", nr 8, 1928.