Germańskie wieszczki

[Furiusz]

Z rzymskich źródeł pisanych znamy kilka wysoko postawionych germańskich wieszczek które potrafiły wręcz organizować opór względem Imperium Rzymskiego albo posłowały do Rzymu w imieniu społeczności germańskich. J. Andrzejowski, Out of a social structure? A Late Roman Period Female Grave from Jartypory, Eastern Poland [w:] Weibliche Eliten in den Fruhgeschichte , pod red. D. Quast, Mainz 2011, s.185-200 wskazał, że jedną z możliwych interpretacji kobiecych grobów okazałych odkrywanych na cmentarzyskach jest własnie interpretacja ich jako pochówków owych wieszczek. Przy czym chodziło też o to, że mimo iż groby te są wyraźnie inne od reszty pochówków z danego cmentarzyska (większa jama grobowa, bogatsze dary) to jednak pod względem bogactwa zdecydowanie ustępują one pochówkom typu "książęcego". W przypadku Jartyport chodzi o grób 269 datowany na fazę C1b-C2, przy czym problemem jest płeć gdyż określona jest metodą archeologiczną a więc zawodną.

Jako podobny przypadek cytowany jest grób 150 z Weklic też szkieletowy gdzie złożono kobietę w wieku ok 60 lat. Grób ten też jest datowany na fazę C1a-C2 i też w inwentarzu mamy złote i srebrne ozdoby. Co jednak uprawdopodabnia, w odniesieniu do tego grobu, hipotezę o wieszczkach jest to, ze kobietę tą złożono na boku z lekko podkurczonymi nogami i skrzyżowanymi na piersiach rękoma w których trzymała owa pani zawiniątko z amuletami różnego typu. M. Natuniewicz-Sekuła, J. Okulicz-Kozary, Weklice. A Cemetery of the Wielbark Culture on the Eastern Margin of Vistula Delta (Excavations 1984-2004), Warszawa 2011.

Andrzejowski mówi jeszcze i o innych możliwościach jak np grupie krewniaczej (w odniesieniu do Jartyport) mnie jednak zaciekawiła kwestia owych wieszczek. Dużym problemem moim zdaniem jest to, ze chodzi o kulturę wielbarską a ta jak wiadomo do grobu nie wkładała żelaznych przedmiotów co nieco utrudnia nasze ogląd sytuacji. No i kolejna sprawa jak ustalić poziom pośredni między ogółem a grobami "książęcymi" oraz jak odróżnić pochówek kobiety męża który się dorobił ale członkiem ścisłej elity jeszcze się nie stał a pochówek kobiety będącej wieszczką?

[secesjonista]

Te interpretacje to jednak tylko takie domysły, jeśli chodzi o wieszczki to można by się było chyba spodziewać jakichś specyficznych artefaktów związanych z pełnioną funkcją? Tu teraz ja sobie tak gdybam.

[Furiusz]

jeśli chodzi o wieszczki to można by się było chyba spodziewać jakichś specyficznych artefaktów związanych z pełnioną funkcją?

Dokładnie tak, dlatego przypadek z Weklic jeszcze jako tako się wpisuje - owo zawiniątko z amuletami (jeden był wykonany z szczątków niedźwiedzia bodaj) wpisywałoby się w różnego rodzaju "przedmioty o charakterze rytualnym". Niemniej nie kojarzę więcej tego typu przypadków co jest jednak chyba dość sporym mankamentem tej hipotezy. Kolejna sprawa jest taka, że tego typu znalezisk nie kojarzę też z terenów współczesnych Niemiec (z kultury przeworskiej jeszcze od biedy tak), co jest kolejnym problemem.

Zastanawia mnie czy to nie aby zwyczajnie specyfika kultury wielbarskiej ze znacznie bogatszymi grobami kobiecymi niż męskimi etc.?