O grafice i rysowaniu dla zaawansowanych

[Semper]

Metodologia, metoda i terminologia grafiki i rysunku

Teoria i praktyka

redakcja naukowa Jolanta Talbierska

ISBN 978-83-7507-290-7

format A4, s. 504, ilustr.,

indeks nazwisk, oprawa twarda

Czy możemy mówić o wspólnej teorii rysunku i grafiki, wspólnej metodologii i metodzie? Czemu służy i czy w ogóle jest potrzebna krytyczna teoria, a zwłaszcza krytyczna terminologia grafiki i rysunku? W ostatnich dziesięcioleciach XX w. badania nad rysunkiem i grafiką, wpisane w ogólną teorię i metodologię historii sztuki, rozwinęły się bardzo dynamicznie i podążają obecnie w dwóch głównych kierunkach. Pierwszy z nich, niezwykle rozpowszechniony, wykorzystuje przedmiotowo rysunki, a zwłaszcza ryciny, tworząc narzędzie ikonograficzne, metodę stosowaną nie tylko w historii sztuki i architektury, lecz również w historii książki, ilustracji, w archeologii czy wreszcie w samej historii (...). Drugi kierunek, znacznie ważniejszy, choć o mniejszym zasięgu, będący częścią ogólnej historii sztuki, stanowi samodzielny obszar badań dzieł na papierze, posługując się rozbudowanymi metodami (jak filigranistyka) i wieloma perspektywami badawczymi, przy czym najważniejsze światowe dokonania w tym zakresie (także w refleksji teoretycznej) powstają w wyniku współpracy kustoszy i akademików. Jest to rezultatem powrotu do ostro krytykowanej swego czasu doktryny koneserstwa (nigdy w pełni niezaniechanej), lecz również do badań materiałowych i dzieła samego w sobie, przy czym ta tendencja jest wyraźna w obecnej historii sztuki nie tylko dla dzieł na papierze. [Jolanta Talbierska]

Spis treści

Wprowadzenie

Tadeusz J. Żuchowski, Between Connoisseurship and Science

Jolanta Talbierska, Krytyczna teoria i terminologia rysunku i grafiki

Paweł Ignaczak, Teoria grafiki autorskiej i jej wpływ na twórczość malarzy‐rytowników francuskich XVIII wieku

Maciej Jarzewicz, Rysunek i grafika w dyskusji historyczno‐artystycznej ostatnich 40 lat

Joanna A.Tomicka, Nowożytna grafika europejska w badaniach ostatnich 30 lat. Zarys problematyki –kierunki, metody, postulaty

Katarzyna Kulpińska, Polska grafika artystyczna dwudziestolecia międzywojennego. Spór o miejsce wśród sztuk plastycznych w ówczesnej teorii i krytyce

Małgorzata Micuła, Między grafiką, rysunkiem a malarstwem. Monotypia w grafice nowoczesnej i współczesnej

Sebastian Dudzik, Twórcza autonomia powielania i odbijania. Zmiana statusu elementów procesu graficznego i wynikające z niego perturbacje w klasyfikacji i terminologii

Anna Żakiewicz, Grafika i rysunek dzisiaj. Zarys problematyki terminologicznej

Anna Manicka, Współczesny drzeworyt polski. Nowa terminologia i metodologia badań

Arkadiusz Wagner, Ekslibris jako dziedzina grafiki w sferze zainteresowań historii sztuki i bibliologii

Katarzyna Krzak‐Weiss, Wyposażenie graficzne polskich edycji modlitewnika Hortulus animae. Problemy i perspektywy badawcze

Maria Cubrzyńska‐Leonarczyk, Izabela Wiencek, Grafika polska w starych drukach – terra incognita? Z problemów rejestracji i opracowania

Kamilla Pijanowska, Polskie wydawnictwa z reprodukcjami dzieł sztuki około połowy XIX wieku – funkcje i problemy badawcze

Małgorzata Komza, Ilustracja jako instrument kształtowania świadomości zbiorowej w XIX wieku

Michał Zawada, Opłakiwanie Wita Stwosza jako symptom i otwarcie historii w kontekście teorii obrazu Georges’a Didi‐Hubermana

Albert Boesten‐Stengel, Hidden Lines. Creative Process and Genetic Criticism. On Drawings of Leonardo da Vinci and Filippino Lippi

Barbara Hryszko, A Painter as a Draughtsman. Typology and Terminology of Drawings in Academic Didactics and Artistic Practice in France in 17th Century

Grażyna Maria Hałasa, Reedycja – edycja. Interesujący aspekt twórczości graficznej Rembrandta

Agnieszka Salamon‐Radecka, Reprodukcja czy interpretacja? Kilka uwag na temat graficznych wersji dzieł Jana Matejki

Erik Hinterding, Investigation into Paper and Watermarks as a Research Method in Prints and Drawings

Peter Fuhring, Print Publishers and their Stocklists: a New Approach toward the History of Prints and Printmaking

Marzenna Ciechańska, Papierowe obicia ścienne – kołtryny i tapety. Rozważania o terminologii w świetle technologii wytwarzania

Małgorzata Biłozór‐Salwa, Podłoża inne niż papierowe w europejskiej grafice nowożytnej. Rola, funkcja i znaczenie

Małgorzata Maria Grąbczewska, Niebezpieczne związki dagerotypii z grafiką. Problemy badawcze z pogranicza dziedzin

Izabela Zając, Ilustracje fotomechaniczne vs albumy fotograficzne oraz z pocztówkami. Identyfikacja, konserwacja, terminologia

Magdalena Grenda, Metody reintegracji wizerunku w konserwacji i restauracji obiektów zabytkowych na podłożu papierowym. Próba klasyfikacji

Karolina Rajna, Grafika – narzędzie do rekonstrukcji dzieła

Renata Sulewska, Oddziaływanie wzorów graficznych na sztukę nowożytną w Rzeczypospolitej – jeszcze jedno spojrzenie

Krystyna Jackowska, Honorata Bartoszewska‐Butryn, Między oryginalnością a powtórzeniem. Refleksje nad graficznymi widokami Gdańska z XVI i XVII wieku

Agnieszka Gronek, Ryciny jako źródło nowych przedstawień w sztuce cerkiewnej pierwszej Rzeczypospolitej

Iwona Bińkowska, Pomiędzy wyobrażeniem a dokumentacją. Znaczenie rysunku i grafiki w badaniach nad sztuką ogrodową (na przykładach śląskich)

Dominik Zieliński, Grafika jako narzędzie badawcze. Pierwowzory dekoracji malarskiej pałaców w Linderhof i Herrenchiemsee

Maria Romanowska‐Zadrożna, Ryciny i rysunki jako przekaz ikonograficzny zaginionych dzieł sztuki. Na przykładzie dokumentacji strat wojennych w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Agnieszka Wiatrzyk, Ne farò quanti, ne potrò avere, e dei più belli...Techniki rysunkowe w rzymskich wedutach Giovanniego Antonia Dosio (1533‐1611)

Emilia Olechnowicz, Palladianizm i powrót do Złotego Wieku. Rysunki architektoniczne i scenograficzne Inigo Jonesa

Przemysław Wątroba, Kolekcjonerstwo rysunku architektonicznego w XVIII‐wiecznej Polsce na przykładzie kolekcji Stanisława Augusta. Postulaty badawcze

Piotr Kibort, Rysunki architektoniczne w zbiorach muzealnych i gabinetach rycin w Polsce – dzieła sztuki czy archiwalia? O teorii, metodzie i praktyce opracowania zbiorów

Anna Czarnocka, Zbiory graficzne Polskiego Towarzystwa Historyczno‐Literackiego / Biblioteki Polskiej w Paryżu – zbiór emigracyjny

Emilia Ström, Polonika w Svenska Porträttarkivet (SPA). Tradycja, funkcja i interpretacja – portrety graficzne jako przekaz ikonograficzny

Justyna Guze, Andrzej Dzięciołowski, Metodaczy brak metody? O współczesnym kolekcjonerstwie rysunków na przykładzie zbiorów Andrzeja S. Ciechanowieckiego i Barbary Piaseckiej‐Johnson

Katarzyna Gieszczyńska‐Nowacka, Rekonstrukcja zbioru graficznego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Metody badań

Piotr Borusowski, Wirtualna rekonstrukcjaj ako metodab adań nad dawnymi kolekcjami rysunków na przykładzie albumów „Desseins originaux” z Muzeum Narodowego w Warszawie

Anna Kucewicz, Problemy opracowania rzeczowego dokumentów z zakresu grafiki i rysunku

Piotr P. Czyż, Marcin Romeyko‐Hurko, Tworzenie cyfrowego środowiskai nformacyjnego w gabinecie rycin

Spis ilustracji

Indeks nazwisk

Ilustracje kolorowe

szczegółowy opis on-line