Kowal i jego narzędzia, pozycja społeczna oraz miejsce pracy w kulturze przeworskiej

[Furiusz]

Temat ten jest już dość mocno eksploatowany niemniej jako, że na forum kwestia wysięku żelaza (bo chyba tak prawidłowo należałoby to nazwać) - robi ostatnio furorę to może i temat o ludziach którzy tej obróbki dokonywali, też zrobi porównywalną karierę.

A. Waluś, Zespół narzędzi kowalskich i rolniczych z okresu wpływów rzymskich z miejscowości Tłuste, gm. Grodzisk Mazowiecki, woj. Warszawa, stan. 1, "Sprawozdania Archeologiczne" t.31 (1979), s.117-128. Omawiany zespół jest dość niezwykły - w obiekcie 24 takim prostokącie o wymiarach ok 1.4 m na 1 m, w południowo - wschodnim rogu odkryto w zestawie trzy młotki, kowadło, radlice i kleszcze. Sam obiekt miał dość niewielką miąższość - ok 45 cm, częściowo wyłożony był kamieniami i datowany jest na fazę C1.

Autor uważa, że nie jest to żaden skarb a pracownia kowala która uległa pożarowi i została tak porzucona.

Największy młotek ma długość 12.5 cm i wagę 1.52 kg, nieco mniejszy ma długość 12.1 cm i wagę 1.17 kg i najmniejszy ma długość 11 cm i wagę 0.2 kg, kowadło ma kształt rozszerzonego u góry graniastosłupa z jednym poziomym rogiem, a powierzchnia pracująca z śladami oklepywania ma wymiary 7 cm na 7 cm, waga zabytku ok 2 kg.

Kleszcze ważą 0.7 kg mają łączną długość 34 cm z czego 24 cm to ramiona które spaja prosty nit o średnicy 1.2 cm.

Z.W Hensel, Metaloznawcze badania przedmiotów żelaznych z miejscowości Tłuste, woj. Warszawa, stan. 1, "ibidem" s.129-139

Wskazuje tu autor, że przedmioty te były wykonane ze słabej jakości surowca. Kowadło ma strukturę ferrytyczną z jednofazowymi wytrąceniami żużla. Młotki mają strukturę perlityczno-ferrytyczną z jednofazowymi wytrąceniami żużla typu krzemianowego. Nieco lepsze są jedynie szczypce.

W dorzeczu Bzury jak do tej pory odkryto pilnik żelazny, półokragły w grobie 143 w Żdżarowie /Z. Nowakowski, Cmentarzysko kultury przeworskiej w Żdżarowie, pow. sochaczewski, "Wiadomości Archeologiczne" t.56 (2002-2003), s. 314/. Jest to jedyny taki okaz w dorzeczu Bzury i jedyny zabytek na tym terenie który można łączyć z działalnością kowalską /J. Skowron, Kultura przeworska w dorzeczu środkowej i dolnej Bzury. Monografia osadnictwa, Poznań 2006, s.57/.

[Capricornus]

Autor uważa, że nie jest to żaden skarb a pracownia kowala która uległa pożarowi i została tak porzucona.

Kowal, który porzuca swoje narzędzia będące źródłem utrzymania?

Jakoś nie trafia mi to do przekonania, trzy młotki, szczypce i kowadło to prawie kompletne wyposażenie kuźni.

[Furiusz]

Może nie tyle porzuca co ginie w trakcie jakiegoś najazdu w ramach którego spłonęła i osada?

[Capricornus]

Może nie tyle porzuca co ginie

Porzucenie a śmierć to nie to samo, wcześniej napisane było wyraźnie "porzucone".

A jak z resztą osady? Czy są jakieś ślady najazdu, pożarów czy to tylko ta jedna jedyna kuźnia?

[Furiusz]

Porzucenie a śmierć to nie to samo, wcześniej napisane było wyraźnie "porzucone".

Dalej jest - porzucenie to pewien stan wszak, a co do owego stanu doprowadziło, śmierć właściciela, wyprawa na jakieś inne tereny, banicja etc to nie wiem i chyba nie wiadomo.

W tekście nie ma o tym ani słowa. Tylko tak chwila zastanowienia - zabytki zostały odkryte w zwartej grupie, co by wskazywało, że zostały tam zostawione intencjonalnie, ot kowal ułożył sobie narzędzia gdzieś przy ścianie swojej małej kuźni. Planował więc po nie wrócić i pracować dalej, musiało więc stać się coś gwałtownego, że po nie nie wrócił tylko tak je porzucił (intencjonalnie czy nie). Obiekt był spalony, pewnie można to jakoś ze sobą logicznie łączyć.

[Capricornus]

zabytki zostały odkryte w zwartej grupie,

To piszesz teraz.

Obiekt był spalony,

Tylko ten czy i inne?

[Furiusz]

To piszesz teraz.

No cóż przepraszam - pisząc w południowo - wschodnim rogu odkryto w zestawie trzy młotki, kowadło, radlice i kleszcze miałem dokładnie to na myśli. Widocznie byłem nieprecyzyjny.

Tylko ten czy i inne?

W tekście nie ma o tym ani słowa. Tylko tak chwila zastanowienia - ... Powiem więcej poza ogólnym obszarem i informacją, że są to badania ratownicze etc nie ma nic o pozostałych odkrytych tu obiektach.

[Capricornus]

No cóż przepraszam

Nie ma za co.

Ja to odczytałem jako po prostu leżące w, w miarę, jednym miejscu, może rzucone.

nie ma nic

No własnie zauważyłem i dlatego tak usilnie dopytuję, czy nie ma tam nic, czy Ty pomijasz informacje o innych obiektach.

Dziwnie by to wyglądało, samotna, mała kuźnia i nic w najbliższej okolicy.

Edytowane 26 Luty 2015 przez Capricornus

[Furiusz]

No własnie zauważyłem i dlatego tak usilnie dopytuję, czy nie ma tam nic, czy Ty pomijasz informacje o innych obiektach.

Dziwnie by to wyglądało, samotna, mała kuźnia i nic w najbliższej okolicy.

Tak się zastanawiam czy Ty to specjalnie robisz? Pytasz się Czy są jakieś ślady najazdu, pożarów a ja odpowiadam na to pytanie: W tekście nie ma o tym ani słowa. Skąd zatem owa samotna mała kuźnia? Tak na chłopski rozum, obiekcie 24 wspomniany w pierwszym poście ma numer 24, zapewne takich obiektów na stanowisku musiało być więcej skoro akurat ten ma numer 24, no chyba, że zaczęliby od numerowania od akurat liczby 24 tylko czemu?

Natomiast co do tego :

czy Ty pomijasz informacje o innych obiektach

To na całe szczęście podałem namiar by ktoś kto poweźmie wątpliwości co do mojej prawdomówności (albo umiejętności czytania tudzież czytania ze zrozumieniem) mógł zweryfikować zawarte w poście informacje. Przypomnę - A. Waluś, Zespół narzędzi kowalskich i rolniczych z okresu wpływów rzymskich z miejscowości Tłuste, gm. Grodzisk Mazowiecki, woj. Warszawa, stan. 1, "Sprawozdania Archeologiczne" t.31 (1979), s.117-128. Muszę być naprawdę niezłym debilem by w takiej sytuacji coś celowo pomijać.

[Capricornus]

Tak się zastanawiam czy Ty to specjalnie robisz?

Tak. Rzuć we mnie pomidorem. :pomidor:

obiekcie 24

Sory Furiuszu, zmęczony jestem.

coś celowo pomijać

Chodziło mi o to, że zakładając temat o kowalu informacje o innych obiektach uznałeś za nieistotne.

A tak na marginesie, masz może mapkę tych stanowisk?

Na razie zamilknę w tym temacie żeby głupot nie popełniać.

Edytowane 26 Luty 2015 przez Capricornus

[Furiusz]

Tak.

Ok

A tak na marginesie, masz może mapkę tych stanowisk?

Tłustego nie. Żdżarów powinienem gdzieś mieć ale to cmentarzysko. Nie wiem nawet zresztą czy samo stanowisko zostało w całej okazałości opublikowane kiedykolwiek w ogóle.

[Capricornus]

Tłustego nie.

Szkoda, w końcu chodzi o pozycję społeczną kowala. Umiejscowienie jego warsztatu w osadzie mogłoby coś sugerować.

[Furiusz]

Z tego co kojarzę rozplanowanie osad przeworskich to raczej część produkcyjna kupiona była w wydzielonym fragmencie osady. Rozmiary (1x1.5 metra) też raczej wskazują, ze było to tylko miejsce pracy, mieszkać musiał więc gdzieś indzie (zapewne) a zatem to chyba raczej na podstawie pozostałości jego chaty można by próbować domniemywać o jego pozycji społecznej. Mogę się jednak mylić w tym względzie, nie przeczę.

[Capricornus]

rozplanowanie osad przeworskich

A masz plany innych osad?

[Furiusz]

Pewnie gdzieś na dysku znajdę. Na podorędziu mam Różyce Stara Wieś stanowisko 3, Antoniew stanowisko 1, Wólka Łasiecka stanowisko 2 i pewnie więcej na dysku, musiałbym poszukać. Przy czym te trzy wymienione to nie są jakieś wielkie plany.

Kwestie rozplanowania osad przeworskich prosiłbym kontynuować tutaj - Furiusz