Uniwersytet Szaniawskiego

[secesjonista]

W opinii wielu ludzi w Rosji klęskę wojny krymskiej, wojny rosyjsko-japońskiej w dużej mierze przypisać można było katastrofalnemu stanowi oświaty ludowej, związanego z systemem hrabiego D.A. Tołstoja.

W kręgu przyjaciół gen. Alfonsa Szaniawskiego powstaje myśl o powołaniu otwartego uniwersytetu, na wzór paryskiej Szkoły Nauk Społecznych M.M. Kowalewskiego (profesor państwa, w 1901 r. założył swą szkołę w Paryżu, po tym jak został usunięty za swe poglądy z Uniwersytetu Moskiewskiego) czy Piotrogrodzkiego Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych.

W sierpniu 1905 r. kiedy Kowalewski przybył do Moskwy, żona Szaniawskiego - Lidia Aleksiejewna zwołała rodzaj grupy inicjatywnej, w skład której weszli, prócz wspomnianych osób: W.K. Rot, S.A. Muromcew, M.A. Hercensztajn, książę S.N. Trubecki, W.E. Jakuszkin, N.J. Guczkow, N.W. Sperański, N.M. Pieriepiełkin i bracia Sabasznikowie: Michał i Siergiej.

Trud zreferowania swych zamiarów księciu Golicynowi podjął Rot - podówczas dyrektor "Kliniki Nerwowej" Uniwersytetu Moskiewskiego.

Wybiegając w przyszłość...

po dobrym przyjęciu testamentu generała przez Moskiewską Dumę Miejską z 25 października 1905 r. (: "Przyjąć z wdzięcznością") i zatwierdzeniu przez ten organ 30 maja 1906 r. nagle zaczęły się "schody".

Duma stała się miejscem ostrych starć słownych dwu różnych środowisk? Jakie siły za nimi stały?

Co ostatecznie przekonało Dumę: przemowy "postępowców" czy raczej tzw. "petersburski zapis" testamentu?