Kościoły państwowe - od W. Brytanii przez Islandię do Finlandii

[secesjonista]

Całe morze słów wylano na forum o tym, że Kościół (na ogół katolicki) powinien być oddzielony od struktur państwowych.

Rzadziej zajmowano się odwrotnym aspektem tego typu związków.

Na jednym biegunie mamy Islandię, gdzieś w środku mamy Danię, Norwegię i Szwecję (do stycznia 2000 r.), na zupełnie innym - mamy niepowtarzalny system w Finlandii. Gdzieś w tym zakresie mieści się być może Wielka Brytania.

Jak wygląda to zatem w tych krajach?

Jaki jest stan prawny i podejście mieszkańców danego kraju?

[secesjonista]

Ot taki drobiazg względem rozdziału Kościoła od państwa, zanim pobudowano siedzibę Parlamentu Szkockiego, zgromadzenie swe obrady prowadziło na sali posiedzeń Zgromadzenia Generalnego Kościoła Szkocji w Edynburgu (od 1999 do 2004 r.).

Dodajmy, że w myśl zapisów podstawowej ustawy z 1921 r. inne konfesje chrześcijańskie stoją na gorszej pozycji w tym kraju. W myśl artykułu 3 jurysdykcja świecka obejmuje Kirk, ale w zakresie "matter of a civil nature", a owa "natura świecka" nigdzie nie jest określona. Co ciekawe sądy kościelne mają status sądów Zjednoczonego Królestwa, a egzekucją ich orzeczeń zajmują się organy władzy publicznej.

Z literatury:

S. Zabieglik "Kościół Szkocki 1560-1660 (ludzie i wydarzenia)", "Rocznik Teologiczny ChAT", 1993 z. 1

T.J. Zieliński "Prawa i powinności monarchy brytyjskiego wobec religii urzędowej i Kościołów państwowych", w: "Wiara i poznanie. Księga pamiątkowa dedykowana Jego Eminencji Profesorowi Sawie (Hrycuniakowi) Prawosławnemu Metropolicie Warszawskiemu i Całej Polski" red. H. Paprocki

tegoż, "Pozycja prawna państwowego Kościoła Szkocji", "Czasopismo Prawno-Historyczne", T. LXII, z. 1, 2010

D. McClean "Państwo i Kościół w Zjednoczonym Królestwie", w: "Państwo i Kościół w krajach Unii Europejskiej"

"The Dictionary of Scottish Church History and Theology" red. N.M. de S. Cameron

"The Constitution and Laws of the Church of Scotland" ed. J.L. Weatherhead

R. King Murray "The Constitutional Position of the Church of Scotland", "Public Law" 1958

F. Lyall "Of Presbyters and Kings. Church and State in the Law of Scotland"

A. Taylor Innes "The Law of Creeds in Scotland"

tegoż, "Church and State in Scotland", Juridicial Review" 1957

R. Sjolinder "Presbyterian Reunion in Scotland 1907-1921"

A. Herron "Kirk by Divine Right. Church and State – Peaceful Co-existence"

A.G. McGillivray "An Introduction to Practice and Procedure in the Church of Scotland".

[secesjonista]

I taka off-topowa ciekawostka z dalekiej Azji, w próbujących się zmodernizować Chinach wpływowa grupa zwolenników Kanga Youwei'a w czasie prac nad konstytucją optowała za zapisem, że konfucjanizm jest religią państwową. Ostatecznie jednak w 1915 r. znalazł się jedynie zapis, iż konfucjanizm jest podstawą dyscypliny etycznej.

/za: D.A. Jarema "Wpływ konfucjanizmu na system społeczny i polityczny w Chinach"/