Niemiecko-radziecka współpraca w XX-leciu

[secesjonista]

Generał Wilhelm Speidel stwierdził, że dokumentacja tycząca się współpracy była niszczona, stąd i materiałów niezbyt wiele.

/tegoż, "Reichswehr und Rote Armee", "Vierteljahreshefte für Zeitgeschichte" 1953, nr 1/

Co ciekawe "Junkers" poprzez swe przedsięwzięcia w ZSRR stanął na skraju bankructwa, zatem fabryka w Fili (umowa z 26 listopada 1922 r.; ratyfikowana 29 stycznia 1923 r.) nie spełniła pokładanych w niej nadziei.

Jeśli chodzi o początki to trzeba wspomnieć o utworzeniu w ramach Truppenamt komórki Sondergruppe R, gdzie pracowali kpt. Herbert Fischer, Fritz Tschunke, dr Oskar Ritter von Niedermayer (jeżdżący do Moskwy pod ps. "Neumann"), mjr Carl von Schubert, mjr Kurt von Schleicher. Grupą kierował początkowo szef Heeresabteilung (T1) - płk Otto Hasse.

 

W dniu 25.10.2007 o 1:27 PM, Grzesio napisał:

W 1927 powołana została do życia niemiecka szkoła wojsk pancernych Kama w Kazaniu, faktycznie funkcjonująca od 1929 roku. Korzystali z niej także radzieccy kursanci, zapoznając się z niemieckimi doświadczeniami oraz sprzętem. W ZSRR funkcjonowało także do jesieni 1931 niemieckie biuro konstrukcyjne Grote, zajmujące się czołgami - jego dzieckiem był faworyzowany przez Woroszyłowa czołg TG, zaś wywodząca się z biura Grote radziecka kadra stworzyła następnie czołg ciężki T-35.

Pzdr

Grzesiu

 

Umowę zawarto w 1926 roku, wedle różnych źródeł: 9 grudnia bądź 2 października, a formalnie rozpoczął funkcjonowanie w 1928 r., wtedy miał się rozpocząć tam kurs "OSOAWIACHIM" (Związek Wspierania Obronności i Przysposobienia Lotniczo-Chemicznego). Atoli faktyczną działalność rozpoczęto w lipcu 1929 r. kiedy to w sierpniu przybyło tam sześć "traktorów" - Großtraktor.

 

Z ciekawostek - współpraca finansowana była z tzw. budżetu X (X-Haushalt) czyli tajnego budżetu "niebieskiego". W okresie 1929-1930 budżet wynosił około 65 milionów marek rocznie, z czego około 10% wydatkowano na działalność w ZSRR - czyli poniżej 1% wydatków na obronę Republiki Weimarskiej.

Co do literatury, dodać można:

H. Ćwięk "Przeciw Abwehrze" (zamieszczony tam dokument "Wojskowa współpraca niemiecko-sowiecka")

M. Pirko "Ręka w rękę z Reichswehrą przeciw Polsce", "Wojsko i Wychowanie", 1992, nr 2

J. Bańbor, L. Bąk "Współpraca Reichswehry i Armii Czerwonej (1920-1933)", tamże, 1999, nr 2

D. Dreetz "Aus der Zusammenarbeit von Reichswehr und Rote Armee 1930", "Militärgeschichte", 1990, nr 5

P. Fabry "Das Sowjetunion und das Dritte Reich. Eine dokumentierte Geschichte der deutsch-sowjetischen Beziehungen von 1933 bis 1941"

J. Erickson "The Soviet High Command. A Military-Political History 1918-1941"

F.L. Carsten "The Reichswehr and Politics 1918 to 1933"

tegoż, "Reports by Two Officers on the Red Army", "The Slavonic and East European Review", 1962, nr 96

K. Malak "Radziecko-niemiecka współpraca wojskowa w latach 1917-1932"

"Reichswehr und Rote Armee. Dokumente aus den Militärarchiven Deutschlands und Ruslands 1925-1931" red. E.P. Kahlenberg

A. Skrzypek "Niespełniony sojusz?"

H.W. Osthoff "Die deutsch-russischen Vertragsbeziehungen im Spiegl ihrer Zeit 1878-1978"

W.J. Spielberger "Die Motorisierung der deutschen Reichswehr 1920-1935" (w pracy ciekawe zdjęcia z ośrodka "Kama")

W. Nehring "Die Geschichte der deutschen Panzerwaffe 1916 bis 1945"

L. Sadowski "Współpraca rosyjsko-niemiecka na polu wojskowym", "Bellona", 1927, 26, z. 3

M.R. Habeck "Storm of Steel: The Development of Armor Doctrine in Germany and the Soviet Union", "The International History Review", Vol. 26, No., 2004

H. Speidel "Reichswehra i Armia Czerwona"

E. Köstring "Der militärische Mittler zwischen dem Deutschen Reich und der Sowjetunion 1921-1941"

"The Red Army and the Wehrmacht. How the Soviets Militarized Germany..." red. Y. Dyakov, T. Bushuyeva

G. Hilger "Wir und der Kreml. Deutsch-sowjetische Beziehungen 1918-1941"

R.D. Müller "Das Tor zur Weltmacht. Die Bedeutung der Sowjetunion für die deutsche Wirtschafts- und Rüstungsplotik zwischen den Weltkriegen"

O. Groeler "Selbstmörderische Allianz. Deutsch-russische Militärbeziehungen 1920-1941"

K. Fudalej "Współpraca sowiecko-niemiecka w dziedzinie broni pancernej", w: "Wojsko - Polityka - Społeczeństwo" red. J. Jędrysiak, D. Koreś, G. Strauchold, K. Widziński