Nowe kierunki badań nad Powstaniem Warszawskim

[Albinos]

Przejrzałem sobie właśnie z czystej ciekawości spis referatów, jakie pojawią się na zbliżającym się X OKSHW: http://www.nkh.ug.edu.pl/wp-content/uploads/downloads/2012/11/Ostateczna-wersja-programu-X-OKSHW.pdf

Ku mojemu zaskoczeniu jedna z sekcji zatytułowana jest "Powstanie Warszawskie" (s. 14). Konferencja nie odbywa się w Warszawie, a mimo to jest osobna sekcja. Ładnie. Ale już czytając tematy lekko się zawiodłem. Żeby nie było wątpliwości, nie wątpię w to, że autorzy referatów staną na wysokości zadania i przedstawią temat w sposób jak najbardziej merytoryczny. Martwi mnie natomiast trochę sam dobór tematyki. Nie ma tutaj niczego, czego by dotąd historiografia powstańcza nie przerabiała. I niestety odnoszę wrażenie, że to zjawisko dość powszechne. Boję się, że w ten sposób stan badań będzie się poprawiał raz na dziesięć lat. I tak już nie za wiele osób na poważnie zajmuje się tym tematem (gdyby nie Finna, AAN, dr Ney-Krwawicz i dr Jasiński, to w zasadzie od lat 90. nie dostalibyśmy niczego naprawdę ważnego - choć całkiem możliwe, że coś mi umknęło, jeśli tak, to z góry przepraszam). Tym bardziej więc szkoda, że nie szuka się czegoś nowego. A jest przecież naprawdę spore pole do popisu. Ot chociażby rozwinąć analizę strony psychicznej, którą w odniesieniu do konspiracji przedpowstaniowej postulował już prof. Strzembosz, a w niewielkiej części wykonał Janusz Marszalec w swojej pracy o bezpieczeństwie publicznym w Powstaniu. Taki "efekt Lucyfera" Zimbardo w warunkach powstańczej Warszawy. Popracować nad biografiami Powstańców. Ilu dowódców powstańczych ma swoje biografie? Chruściel, Mazurkiewicz, Pfeiffer... Ktoś jeszcze? Nie liczę tutaj oficerów KG AK (z których też chyba nie za wielu ma swoje biografie). Gdzie opracowania walk na Woli, Ochocie? Co z monografią "Radosława" i paru innych oddziałów? A może analiza działań powstańczych na poziomie operacyjnym i taktycznym (to szczególnie)? Osobiście kojarzę jedynie artykuły gen. Komornickiego.

I tak się zastanawiam, czy to wszystko, to jedynie moje urojenia, czy faktycznie Powstanie Warszawskie jako temat badawczy praktycznie nie istnieje?

[secesjonista]

Ktoś tu jeszcze czytuje prace klasyka - Zimbardo?

No, no...

Pewną próbę innego spojrzenia i zmierzenia się z nowym aspektem; choć o charakterze przyczynkarskim; były artykuły P. Makowca, który starał się spojrzeć na PW w świetle instrukcji bojowych - jako przykład walki miejskiej.

Akurat PW nie leży w sferze mych zainteresowań zatem trudno mi mieć taki ogląd jak Albinos, szybciej kupiłbym książkę traktującą jakich to gwoździ używali rzymscy legioniści w swych sandałach (: na razie był jeno artykuł) czy choćby: jak wyglądały biblioteczki bonzów III Rzeszy...

Atoli jeśli można zauważyć; tak z boku; podstawowe sprawy co do PW zostały opisane, zostają te co niejasne bądź kontrowersyjne.

Biografie - faktycznie brakuje, co do innych obszarów: wciąż się pojawiają nowe pozycje, które jak się zdaje są głównie bardziej szczegółowymi kompilacjami poprzednich pozycji; innymi słowy - nikomu nie chce się zagłębiać w badanie zasobów AAN czy prywatnych archiwów. Książka wyjdzie tak czy inaczej.

Jedyna nadzieja w Albinosie?!?

:lol:/>

A na poważnie: kiedyś MHP poprowadziło konferencję tyczącą się i średniowiecza i czasów nowożytnych do XVIII wieku. Jednym z tematów był wnioski o potrzeby badawcze i próba uszczegółowienia w jakich obszarach są one najistotniejsze.

Problem z PW jest taki, że część badań jest "przyblokowana" niejako: otoczką patriotyczną i martyrologiczną wokół tych walk. Kto wspomoże wydanie książki pt. "Pijani Powstańcy - problemy z alkoholem w oddziałach powstańczych"?

Niezależnie od tego, czy tak ujęty tytuł byłby prawdziwym ujęciem czy tylko chwytliwym zabiegiem reklamowym.

Powstaniu brakuje sensownego seminarium, takie jak to, które kiedyś prowadził Małowist.

Edytowane 20 Listopad 2012 przez secesjonista

[Albinos]

Atoli jeśli można zauważyć; tak z boku; podstawowe sprawy co do PW zostały opisane, zostają te co niejasne bądź kontrowersyjne.

No aż tak dobrze to nie jest, żeby można było uznać, że podstawowe sprawy opisano Oczywiście jest też możliwość, że zwyczajnie inaczej rozumiemy zwrot "podstawowe sprawy".

nikomu nie chce się zagłębiać w badanie zasobów AAN

Poza samym AAN-em, który wydaje co jakiś czas coś ze swoich zbiorów (jakiś czas temu we współpracy z Finną, obecnie chyba przerzucili się na Egmont).

Jedyna nadzieja w Albinosie?!?

No to umarł w butach.

Problem z PW jest taki, że część badań jest "przyblokowana" niejako: otoczką patriotyczną i martyrologiczną wokół tych walk. Kto wspomoże wydanie książki pt. "Pijani Powstańcy - problemy z alkoholem w oddziałach powstańczych"?

Temat był już poruszany chociażby u Marszalca, więc chyba aż tak źle nie jest. Tym bardziej, że temat istnieje przecież we wspomnieniach, których na rynku trochę mamy.

Powstaniu brakuje sensownego seminarium, takie jak to, które kiedyś prowadził Małowist.

No to chyba też jednak coś więcej. Pamiętam jak rok temu rozmawiałem na TKH z prof. Szarotą. Dyskusja tyczyła się warszawskiej konspiracji jako takiej. Konkluzja była taka, że obecnie zdecydowanie ciekawsze dla młodego pokolenia historyków są wątki związane z PRL-em, jako że masa dokumentów dostępna dla badaczy jest dopiero od tego roku '89. Pokolenie prof. Szaroty tej możliwości nie miało.

PS

Ktoś tu jeszcze czytuje prace klasyka - Zimbardo?

No, no...

Poniekąd z przymusu (przymusu, który sam sobie wymyśliłem, ale jak już ktoś porywa się na realizację postulatów prof. Strzembosza, to wypada podejść do tematu poważnie), ale z dużą przyjemnością.

[Remek]

Trochę inaczej podejmę do tematu. Powstanie Warszawskie oczami "zawodowego", że się tak wyrażę pisarzy. Na początek poczytny przed wojną Leon Buczkowski

Zapomniany dziennik, zapomnianego pisarza - O Leopoldzie Buczkowskim i jego "Pamiętniku z Powstania" - http://tropyhistorii.wordpress.com/2012/11/12/hello-world/

[Albinos]

A tak konkretnie, co to wnosi do tematu "nowe kierunki badań nad Powstaniem Warszawskim"? Ja rozumiem, że historia może być mało znana, ale ten temat jest czysto teoretyczny, więc w miarę możliwości prosiłbym powstrzymać się od opowiadania poszczególnych historii. Dział dt. Powstania jest chyba na tyle rozbudowany, że spokojnie można znaleźć odpowiedni temat dla historii Leopolda Buczkowskiego. Tutaj wolałbym własne przemyślenia na temat tego, co w odniesieniu do Powstania można, tudzież trzeba badać. Do jakich archiwów sięgać. Czy wykorzystywać - a jeśli tak, to w jakim stopniu - inne nauki (psychologia, socjologia...).

[secesjonista]

Ponieważ nie jestem biegłym w temacie, zatem strzelam...

chyba brak obszernej monografii, przedstawiającej jak powstanie było odbierane w poszczególnych krajach.

Taka "odbitka" z ówczesnej prasy: Berlin - Sztokholm - Paryż - Londyn - Ottawa - Ankara...

[Albinos]

Na temat obrazu aktualnych badań nad Powstaniem wypowiedział się ostatnio Norbert Bączyk:

Czy takie badania [chodzi o straty niemieckie i wizyty w niemieckich archiwach - A] są prowadzone? Oczywiście, ale przez indywidualnych miłośników tematu, państwowe instytucje nie wykazują tym zainteresowania, a przynajmniej we wspomnianych miejscach nie sposób zauważyć ich aktywności. Ta naukowa pustka kontrastuje z publicystyczną aktywnością i wręcz wysypem kolejnych książek o powstaniu, które badań nad tematem nie popychają do przodu nawet o krok, a ich autorzy często nawet nie odwiedzili ani jednego archiwum.

N. Bączyk, Każdy pocisk - jeden Niemiec?, "Polityka" nr 42(2980)/2014, s. 56.

Trudno chyba nawet z tym jakoś polemizować.