Odnowiona Jednota Braterska w XVIII-XX wieku

[Semper]

Badania archiwaliów europejskich w Niemczech, w Czechach oraz w Polsce, a także ogląd działaności misyjnej braci na Śląsku, w Rosji i w krajach zamorskich od XIX wieku do czasów najnowszych - doprowadziły do powstania książki:

Helena Karczyńska

Odnowiona Jednota Braterska w XVIII-XX wieku. Z dziejów ruchu religijnego herrnhutów w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i na świecie

Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2012

ISBN 978-83-7507-0114-6, format B5, s. 468, mapy, tabele, wielobarwne ilustracje, reprodukcje dokumentów, bibliografia, indeks osobowy, spis treści i streszczenie w języku niemieckim

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Tytułem wprowadzenia

Wstęp

Rozdział 1. Geneza historycznych korzeni odnowionego kościoła „morawskiego” braci czeskich – Jednoty Braterskiej 2. połowy XV do początków XVIII w.

1.1. Bracia czescy jako spadkobiercy tradycji prereformacji husyckiej. Proces organizacji i pierwsze struktury nowego związku religijnego na Morawach (1457)

1.2. Sytuacja i rozwój wewnętrzny Jednoty Braterskiej w czasach panowania Jagiellonów (1490-1526)

1.3. Losy Jednoty braci czeskich do jej rozwiązania (1627) na tle protestantów pod berłem katolickiej monarchii habsburskiej. Rzeczpospolita miejscem schronienia braci czeskich

1.4. Nowy rozdział dramatów w historii śląskich protestantów po pokoju westfalskim (1648)

1.5. Schyłek świetności Jednoty braci czeskich w Rzeczypospolitej do jej rozwiązania (1670) – rola Jabłońskiego jako obrońcy polskich protestantów

Rozdział 2. Pietyzm jako nowy obszar doświadczeń zmysłowych w protestantyzmie – podłożem ideowym nowego wyznania

2.1. Narodziny nowego ruchu religijnego i jego prekursorzy

2.2. Mistyka źródłem inspiracji

2.3. Drugie wielkie przebudzenie

Rozdział 3. Saksonia/Górne Łużyce – nowe centrum myśli pietystycznej w środkowej Europie XVIII w. – czas prób i poszukiwań

3.1. Górne Łużyce – nową ojczyzną emigrantów morawskich i czeskich

3.2. Mikołaj Ludwik Zinzendorf – luterański pietysta (1700-1760)

3.3. Teologia „serca”

3.4. Zwrot ku naukom Lutra

Rozdział 4. Odnowiona Jednota Braterska jako duchowa spadkobierczyni kościoła „morawskiego” braci czeskich – droga do usamodzielnienia XVIII-XX w.

4.1. Narodziny wspólnoty braterskiej w Herrnhut – pierwsze struktury 1722-1727, 1734

4.2. Kościół braci morawskich czasów Zinzendorfa a tendencje Morawian i znaczenie polskiej Jednoty w jego odrodzeniu (1735-1748)

4.3. Jednota Braterska jako zorganizowana wspólnota religijna (1748-1755)

4.4. Ewangelicka Jednota Braterska – nowy porządek kościoła w świetle trzech synodów 1764-1775, 1957

Rozdział 5. Chrześcijańska wspólnota gmin – cechy charakterystyczne organizacji życia i zasad

5.1. Kościół i Liturgia; znaki woli Bożej

5.2. Losowanie – Losungen und Lehrtexte

5.3. Idea tropowa – diversos modos concipiendi

5.4. Życie społeczne (struktury, życie rodzinne, edukacja, kultura wychowania, związek małżeński, pozycja kobiety)

5.5. Obchody uroczystości i świętowanie rocznic; śpiew i muzyka

5.6. Budownictwo, architektura i sztuka

5.7. Obrzędy i zwyczaje związane z pochówkiem

Rozdział 6. Misje i diaspora w XVIII XX w. Charakter i zasięg terytorialny

6.1. Misje zamorskie – pierwsza generacja

6.2. Praca w diasporze – istotnym elementem ekumenizmu

6.3. Druga połowa XVIII w. – początkiem nowego kierunku misji

6.4. Nowy zasięg oddziaływań Ewangelickiej Jednoty Braterskiej od 2. połowy XIX w.

6.5. Sytuacja Ewangelickiej Jednoty Braterskiej w okresie międzywojennym – nowe czasy, nowe wyzwania

Rozdział 7. Przejście Śląska pod rządy pruskie i proces organizacji Jednoty Braterskiej (kościoła braci morawskich) na Śląsku XVIII-XX w.

7.1. Wpływy i oddziaływania halleńskiego pietyzmu – jego znaczenie w polityce pruskiej – próba charakterystyki

7.2. Prowincja śląska Ewangelickiej Jednoty Braterskiej – pierwsze akty prawne dla morawskich osadników

7.3. Osady fryderycjańskie – Filie gmin macierzystych

Rozdział 8. Rola i znaczenie Jednoty Braterskiej na Śląsku, w Europie i w świecie XVIII-XX w. – przyczyny upadku

8.1. Aktywność braci morawskich – kościół czy diaspora

8.2. Kościelna wspólnota i stowarzyszenie osób o wspólnym majątku – „Streitergemeine für Jesus”

8.3. U schyłku świetności Ewangelickiej Jednoty Braterskiej końca XIX i XX w. – nowe czasy – nowe wyzwania

Zakończenie

Bibliografia

Słownik ważniejszych pojęć

Aneks

Tabele

Mapy

Dokumenty

Ilustracje

Spis pozycji z Aneksu

Spis tabel

Spis map

Spis dokumentów

Spis ilustracji

Der Anhang im Deutsch

Indeks

szczegółowy opis on line

[Semper]

Książka będzie prezentowana na stoisku 44 w Arkadach Kubickiego w Warszawie w dn. od 29 listopada do 2 grudnia 2012 r. (Targi Książki Historycznej)