O działaniach Heroldyi Królestwa Polskiego

[secesjonista]

Popłoch się począł i poszukiwanie dokumentów, przed sąd wzywano nawet świadków sprzed stu lat...

Jak zatem działała ta instytucja i jakie efekty przyniosła?

[widiowy7]

Popłoch się począł i poszukiwanie dokumentów, przed sąd wzywano nawet świadków sprzed stu lat...

Jak zatem działała ta instytucja i jakie efekty przyniosła?

Jak działała nie wiem. Oprawiałem kiedyś w paspartu ( nie wiem jak z francuskiego się pisze )dyplom z tej komisji przodka mojego kolegi.

Stwierdzał on mniej więcej, że pan Dobrzycki jest szlachcicem.

Dokument był jak pamiętam z 1829 roku.

W każdym razie z przed Powstania.

[secesjonista]

To całkiem świeży dokument, komisja poczęła swe prace około 1836 roku.

[widiowy7]

To całkiem świeży dokument, komisja poczęła swe prace około 1836 roku.

Jesteś pewny daty? Bo ja swego dokumentu tak.

[secesjonista]

secesjonista jest jak najbardziej pewien, że organ ów począł działać od roku 1836, secesjonista jest pewien że w czasie swego trwania (25 lat) przebadał on przeszło 10 000 spraw, co zaowocowało czterema księgami herbów polskich i dwudziestu dwu księgami skorowidzu plus przeszło 100 dokumentów dostarczonych przez osoby zwracające się do Heroldyi.

Zatem nie ma możliwości by wzmiankowana w temacie Heroldyia mogła potwierdzać dyplomy w roku 1829.

Pośród tych stu dokumentów nie ma żadnego o waćpanie Dobrzyckim (mamy Dobrzyńskich herbu Kandor, potem Pawła Dąbrowskiego h. Dąbrowski, Jana Feliksa Dulfusa eques Św. Cesarstwa Rzymskiego), oczywiście wywodu jego rodu można poszukiwać w pozostałych zasobach.

Co zatem mógł tak pięknie oprawić widiowy7?

Albo wcześniejszy dokument przedstawiony do naszej instytucji, albo dokument przedstawiony... przed inną instytucją.

Przecież w Cesarstwie działał Departament Heroldyi już wcześniej.

A działania Heroldyi były nader nieudaczne... oto drobna szlachta z Ożar podała jako swego protoplastę Jerzego Ożarowskiego, urzędnicy naszej instytucji zwrócili się do wnuka rzeczonego oboźnego, a ten zaprzeczył wszelkim koligacjom.

Pół roku później owa szlachta podała w swym podaniu innego przodka (zresztą również fikcyjnego) co urzędnicy Heroldyi zaakceptowali.

:lol:

[secesjonista]

Czy polski szlachcic, w tych czasach, mógł być szlachcicem - nie mając szlacheckich przodków?

Czy mógł być szlachcicem... i nie mieć herbu?

[bawarskij]

Władza Heroldii na mocy art. 19 Postanowienia królewskiego z dn. 5/17 czerwca 1817 [Dziennik Praw, t. III, s. 271], składała się z deputacji Senatu, złożonej z trzech wojewodów i czterech kasztelanów, wybieranych corocznie przez Senat.

Deputacja ta utrzymywała księgę tytułów honorowych, do której mieli być zapisani wszyscy, którym tytuły honorowe, służące z dawniejszych nadań, były przyznane, lub którym takowe tytuły po roku 1817, nadane zostały [art. 18].

Czy polski szlachcic, w tych czasach, mógł być szlachcicem - nie mając szlacheckich przodków?

Czy mógł być szlachcicem... i nie mieć herbu?

Osoby, używające tytułów honorowych z dawniejszych nadań, winny były prawa swoje udowodnić w Senacie. Deputacja Senatu obowiązana była także rozpoznawać wszelkie podania o uszlachecenie i przedstawiać takowe wraz z swoją opinią Namiestnikowi do dalszego postępowania.

Po roku 1831, prawo o szlachectwie KP, z 26 czerwca [7 lipca] 1836 roku [D.P. , t. XIX, s. 187], tyczące sprawdzenia dowodów szlachectwa, znalazło się pod głównym dozorem Namiestnika, na ustawiającą się przy Radzie Stanu Heroldię i na tę Radę Stanu [art. 51].

Heroldia jak wiemy oprócz sprawdzania dowodów szlachectwa, zajmowała się wydawaniem świadectw na zatwierdzone dowody szlachectwa, sporządzeniem dyplomów na szlachectwo i utrzymywaniem księgi szlachty całego KP, ułożeniem herbiarza i kontrolowaniem składanych jej przez deputacje szlacheckie wykazów osób, wniesionych do ksiąg szlachty [art. 65]

Ergo, wracając do Pytania Secesjonisty - polski szlachcic, nie mógł być szlachcicem jeżeli nie figurował na liście szlachty KP.

Zadanie Heroldii tyczyło li tylko rozpatrywania wniosków osób wnoszących przed jej oblicze dowodów iż pochodzą z rodziny o szlacheckim rodowodzie.

Heroldia przeto nie zajmowała się nadaniem szlachectwa osobom które takiego wstępnego warunku nie spełniały.

Zgodnie z Prawem, szlachectwo w takich przypadkach, nadać mógł tylko Imperator, względnie na prośbę Namiestnika.

Edytowane 8 Grudzień 2013 przez bawarskij

[bawarskij]

Powołam się zatem raz jeszcze na Dziennik Praw KP, T. III [dalej D.P. tom... itp.];

Artykuł 1, str. 271-272 podaje iż "uszlachcenie będzie nagrodą znakomitych usług krajowi uczynionych, przez rodowitego lub naturalizowanego Polaka."

Art. 2, str. 272 podaje przedział osób które mogą być podanym do uzyskania szlachectwa:

a) Każdy nauczyciel szkół publicznych, który przez lat dziesięć nieprzerwanie pracować będzie z zaletą w zawodzie oświecenie krajowego.

b) Każdy urzędnik, który podobnie przez lat dziesięć nieprzerwanie i ze znamienitą gorliwością zostawać będzie w służbie publicznej.

c) Każdy żołnierz, który się dosłuży stopnia Kapitana.

d) Każdy Oficer, który otrzyma krzyż Polski zasługi wojskowej.

Oraz wreszcie:

e) Każdy Obywatel, który pracą, talentem, lub pożytecznym wynalazkiem, przyłoży się do zakwitnienia światła, przemysłu, rolnictwa, zgoła do ogólnego dobra Kraju.

Dla porównania, prawo o szlachectwie w KP z 26 czerwca [7 lipca] 1836 roku, obszerniej opisywało, kto może a kto nie może dostąpić nobilitacji, np.

Art. 1, s. 187 podaje iż "szlachectwo jest dziedziczne, albo osobiste."

Oddział I, o nabywaniu szlachectwa dziedzicznego., art. 2; Szlachectwo dziedziczne nabywa się:

[1] Przez służbę wojskową i cywilną.

[2] W skutek otrzymania orderu Rosyjskiego, Cesarsko-Królewskiego, przez osoby w służbie zostające.

[3] Przez łaskę szczególną Monarchy.

Przy czym D.P. definiował w art. 3 iż przez służbę wojskową rozumie się iż nabywa szlachectwo dziedziczne każdy mieszkaniec KP, który służy, lub na przyszłość służyć będzie jako oficer w wojsku Cesarskim. Art. 4 dodaje formułkę w kwestii służby cywilnej iż nabywają szlachectwo dziedziczne wszyscy ci którzy obecnie sprawują, lub nadal sprawować będą, w skutek nominacji, urzędnicy od klasy VI -wzwyż...

Edytowane 8 Grudzień 2013 przez bawarskij

[bavarsky]

To całkiem świeży dokument, komisja poczęła swe prace około 1836 roku.

Takoż jak zostało wyżej powiedziane w 1817.

[bavarsky]

Po roku 1831, prawo o szlachectwie KP, z 26 czerwca [7 lipca] 1836 roku [D.P. , t. XIX, s. 187], tyczące sprawdzenia dowodów szlachectwa, znalazło się pod głównym dozorem Namiestnika, na ustawiającą się przy Radzie Stanu Heroldię i na tę Radę Stanu [art. 51].

Reforma szlachectwa w KP z 1836 r., była jednym z kierunków działań unifikacyjnych podjętych przez władze Rosji celem upodobnienia struktury społeczeństwa w KP do modelu istniejącego w Cesarstwie.

Ów ukaz rozróżniał dwa rodzaje szlachectw;

-dziedziczne, które rozciągało prawa stanu na żonę i potomstwo,

-osobiste, które dawało prawa samemu tylko żonie uprzywilejowanego.

Początkowo prawo do szlachectwa dziedzicznego nabywał urzędnik mianowany na posadę VI klasy [tj. Radca Kolegialny] - lub wyższą.

Szlachectwo osobiste przysługiwało urzędnikom piastującym stanowiska od klasy X [sekretarz Kolegialny] do V [Radca Stanu] włącznie.

W obu przypadkach nabycie szlachectwa następowało z mocy prawa [w:] DPKP, t. 19, s. 187-197, art. 1-10

Kolejne zmiany zmierzające do zupełnego zbliżenia prawodawstwa KP w sprawach o nabycie szlachectwa ze stanem prawnym istniejącym w Cesarstwie wprowadziło zdanie Rady Państwa z 7/19 IV 1858 r., a potrzymały postanowienia wydanej rok później Ustawy o służbie cywilnej w KP. [w:] Zdanie Rady Państwa z 7/19 IV 1859 r. o sposobie rozpoznawania praw do szlachectwa mieszkańców KP pochodzących od osób rodem z Cesarstwa, DPKP, t. 53, s. 43-51, art. 1-2.

Odtąd prawo do szlachectwa dziedzicznego nabywał urzędnik mianowany na posadę IV klasy [Rzeczywisty Radca Stanu], jeżeli przesłużył w administracji cywilnej co najmniej dziesięć lat.

Dalej szlachectwo osobiste otrzymywali urzędnicy klas od IX do V, również pod warunkiem dziesięcioletniego stażu pracy w służbie cywilnej.

Droga postępowania o nadanie szlachectwa przebiegała przez Departament Heroldii Rządzącego Senatu, którego decyzje zatwierdzał sam cesarz.

Co ciekawe urzędnik który uzyskał szlachectwo osobiste lub osobiste, był zwolniony ze wszystkich podatków osobistych [w:] Ustawa z 10/22 III 1859 r. o służbie cywilnej w KP, DPKP, t.53, s. 135-137, art. 84 oraz 86-89.

Na koniec jedna uwaga.

W dziewiętnastowiecznej rosyjskiej terminologii prawniczej nie istniało pojęcie ustawy jako samodzielnego terminu stosowanego dla określenia aktu prawnego powszechnie obowiązującego, ustanowionego w trybie ustawodawczym.

Istniał natomiast termin "ustaw", który w języku polskim oznacza "statut" (np. statut spółki). W miejsce terminu "ustawa", w oficjalnej nomenklaturze rosyjskiej posługiwano się szerokim pojęciem "zakon" tj. "prawo", którym obejmowano zarówno akty ustawodawcze, jak i wszystkie inne akty prawne.

W polskiej terminologii prawniczej tego okresu terminem "ustawa" posługiwano się natomiast dla określenia aktów prawnych powszechnie obowiązujących takich jak: prawa - "zakony", statuty - "ustawy", organizacje - "uczrieżdienija" i postanowienia - "położenija".