Horns of consecration

[Furiusz]

W tym temacie chciałbym podyskutować o przedmiocie niezwykle silnie związanym z minojską religią - o tzw uświęconych rogach. Przedstawienia tych obiektów oraz one same znane były badaczom już w czasach Evansa, on też stworzył jedna z pierwszych interpretacji owych rogów która niezwykle silnie zaciążyła na postrzeganiu tego obiektu przez kolejne pokolenia badaczy¹. Często gęsto, za Evansem uznaje się je za symboliczne przedstawienie złożonych w ofierze byków i jako takie te bukraniony mają być wyznacznikami miejsc świętych.

Od samego początku niemal starano się zakwestionować te interpretację. Wskazywano, że mogą owe rogi być jedynie specjalnym krzesłem przysługującym przedstawicielom elit², jednak ze względu na stosowanie dość odległych analogii do prekolumbijskiej Ameryki Południowej ta teza przeszła przez naukę bez większego echa. Uznano owe rogi też w pewnym momencie za świętą łódź, motyw znany z czasów Isin-Larsy³. Współcześnie wskazuje się też na to, że mogły być to specyficzne przyrządy używane przy obserwacjach astronomicznych⁴.

W całości ciekawie brzmi praca D'Agaty, w której to badaczka ta zwraca uwagę, ze okres jak gdyby rozkwitu popularności przedstawień i modeli owych rogów przypada na okres noeplatailny, przy czym ich monumentalne wersje znane są jedynie z Jouktas i Knossos co ma być odbiciem jakiejś hierarchii, nam bliżej nie znanej⁵.

Moim zdaniem najciekawszą interpretację całości problematyki związanej z tymi uświęconymi rogami dała przytaczana już tu Banou⁶.Wedle tej autorki owe rogi to nic innego jak znany z Egiptu czy Bliskiego wschodu symbol horyzontu i gór zza których miało wyłaniać się słońce, będącym bóstwem dość ważnym w panteonach choćby Szamasz z Mezopotamii. Bardzo mocno ta hipotezę potwierdzają zestawione przedstawienia minojskich rogów i mezopotamskich przedstawień horyzontu czy ich egipskich odpowiedników. Ze względu na znane kontakty Krety z Egiptem autorka konkluduje, ze to stamtąd minojczycy zapożyczyli ten symbol. Takie transfery znamy choćby gdy mówimy o kreteńskich odpowiednikach egipskich skarabeuszy⁷ czy też innych motywów mitologicznych jak gryfy, sfinksy czy drzewo życia⁸. od niedawna nawet tak wydawałoby się czysto minojskie elementy jak skoki przez byka są kwestionowane i wskazuje się na miejsce ich pochodzenia Bliski Wschód⁹.

Byc może zatem i ten motyw Minojczycy zaczerpnęli od Egipcjan i nastepnie (być może) go przekształcili. Jak wy uważacie? Czym są w rzeczywistości słynne horns of consecration? Zapraszam do dyskusji.

¹ Banou E., Minoan "Horns of Consecration" Revised : a symbol of Sun Worship in Palatial and Posta-palatial Crete? [w:] Mediterranean Archaeology and Archeometry, vol 8, 2008 tutaj dalsza część historii badań

² Holland B.L., A Note on "Horns of Consecration" [w:] American journal of Archaeology, vol 21, 1917

³ Cromarty J.R., Burning Bulls, Broken Bones: Sacrificial Ritual in the Context of Palace Period Minoan Religion, Oxford 2008, pag 14

⁴ Ridderstad M., Evidence of Minoan astronomy and calendrical practices, Helsinki 2009, choć tu omawiane rogi zwane sś dość nietypowo czy praca Henriksson G., Blomberg M., Evidence for Minoan Astronomical Observations from the Peak Sanctuaries on Petsophas and Traostalos[w:] Opuscula Atheniensia 21(1996)

⁵ D’Agata A. L., Late Minoan Crete and Horns of Consecration: A Symbol in Action [w:] Aegeum 8, 1992 pag 248-257

⁶ Banou E., op.cit.

⁷ Davaras C., A Minoan Beetle-Rhyton from prinias Siteias [w:] The Annual of the British School at Athens, vol 83, 1988

⁸ Crowley L.J., The Aegean and the Near East. An Investigation into the transference of Artistic Motifs between the Aegean, Egypt and the Near East in the Bronze Age, Jonsered 1989, pag 40-54 oraz 284-298

⁹ Taracha P., Bull-leapig on a Hitite Vase. New Light on Anatolian and Minoan Religion [w] Archeologia 2002 czy pośrednio Guillame P., Blockman N., By my God, I bull leap [w:] Lectio Difficilior 2/2004

[secesjonista]

Dla zainteresowanych, tezy p. E. Banou:

http://www.maajournal.com/Banou_8-1.pdf

[Furiusz]

Warty odnotowania artykuł:

N. Kalicz, P. Rakoczy, The precursor to the "Horns of Consecration" in the Southeast European Neolithic [w:] Acta Archaeologica Scientiarum Hungaricae t33 1981 p.5-20 w którym to autorzy przekonują, że w południowo-wschodniej Europie już w neolicie dość powszechnym symbolem były gliniane figurki byków o wyraźnie większych niż wynikałoby to z proporcji anatomicznych, rogach. Uznają oni je za swego rodzaju prekursora późniejszych, lepiej znanych, minojskich Rogów. Zabytki na które się powołują pochodzą z Węgier, Serbii i republiki Macedonii.