O wiedzy zawartej w mapach morskich średniowiecza

[secesjonista]

Spoglądając: jako dyletant na morskie kwalifikacje średniowiecznych żeglarzy począłem sobie zadawać pytania:

1. Czy Róża Wiatrów - zawsze był jedynie ozdobnikiem na ówczesnych mapach, czy wskazywała jednak na coś innego?

2. Czy mapy morskie kalkulowano na pasek pergaminu czy była inna skala

3. Jak tworzono kwadraty i inne formy geometryczne - wskazujące na pozycję

4. Czy znano log

5. Jak mierzono szybkość i odchylenie od kursu

6. Jaką orientację przestrzenną preferowano w kartografii

7. Jak umiejscawiano belkę mającą znaczenie dla kursu

8. Jak wyglądała busola i gdzie ją umieszczano

Zapraszam do podzielenia się swą wiedzą...

[widiowy7]

Spoglądając: jako dyletant na morskie kwalifikacje średniowiecznych żeglarzy począłem sobie zadawać pytania:

1. Czy Róża Wiatrów - zawsze był jedynie ozdobnikiem na ówczesnych mapach, czy wskazywała jednak na coś innego?

Zapraszam do podzielenia się swą wiedzą...

Na kierunki świata? A w zasadzie, w założeniu, kierunki z których wieja główne wiatry.

4. Czy znano log

5. Jak mierzono szybkość i odchylenie od kursu

Od czasu jak skonstruowano log, to logiem Pierwotne logi mierzyły prędkość za pomacą linki z węzełkami. Dlatego mila morska na godzinę to ...węzeł.

Odchylenie od kursu można wyliczyć, gdy się potrafi prawidłowo wyznaczyć długość

i szerokość geograficzną.

Dwa pomiary w pewnym odstępie czasu i mamy pojęcie ile nas zniosło z zaplanowanego kursu.

8. Jak wyglądała busola i gdzie ją umieszczano

Pudełko z igłą magnetyczna plus podziałka ( róża wiatrów?). Na pewno musiał mieć to przed sobą sternik.

P.S

Jak Pirat jest potrzebny, to znika gdzieś w Chinach

[secesjonista]

Rozumiem te objaśnienia, ale nie przybliżają mnie do stanu świadomości i praktyki ówczesnych żeglarzy.

"Na kierunki świata? A w zasadzie, w założeniu, kierunki z których wieja główne wiatry"

A skąd owe założenie?

"Od czasu jak skonstruowano log, to logiem Pierwotne logi mierzyły prędkość za pomacą linki z węzełkami. Dlatego mila morska na godzinę to ...węzeł"

A kiedy skonstruowano?

Pierwsza wzmianka pochodzi od Williama Bourne'a ("Inventios and devices" z 1578 r.) przypisywany wynalazek jest - Humfray'owi Cole (1570?), w Purchasa opisie (z 1607 r.) powiada się o ligewce na węzły podzielonej.

Fournier wskazuje - na wynalazek Anglików...

A co z wcześniejszymi świadectwami: Antonia Pigafetta, czyli: "Diario o derrotero del viage de Magellanes desde el cabo de san Augistin en el Brasil esrcitto por Francisco Albo".

"Nota ad chartam navigandi" do pewnej mapy podaje nam ciekawy przykład:

"Item miliaria quod faciunt in hora per aliquem ventum, sciunt per axperimentum proiciendo lignum retro ex navi et disendunt in quarta parte horae vel in media quartae, tunc ipsi proportionando sciunt facile dicere in horam miliaria. Si alius ventus et ventus flat forior est aut debilior iterum ita sumunt, si quantitatem navigationis in parvo tempore ex ligno cum fune retro dimisso in aquam et ab eo recendento, ut supra".

Jak podróżowano wedle reguły a mente czyli kiedy nie uważano za stosowne: "per ognia cosa pizdola a verzez charta per chartizar"?

Odchylenie od kursu można wyliczyć, gdy się potrafi prawidłowo wyznaczyć długość

i szerokość geograficzną.

A potrafiono?

Dlatego mila morska na godzinę to ...węzeł.

Patrz a mile morskie miały całkiem różny wymiar.

A ile liczyła ówczesna mila?

Passus geometricus - i deliberacje Wagnera czy Wiesera i Ruge...

Kiedy pomieszano arabskie imbas ze stopniami?

Co odbiło się (chyba?) na ówczesnych portolanach.

Co się kryło pod terminami typów statków: dromon usia, chalendia, galandria, storius, tarida, haraka.

Pudełko z igłą magnetyczna plus podziałka ( róża wiatrów?). Na pewno musiał mieć to przed sobą sternik.

Nie miał.

Edytowane 23 Marzec 2012 przez secesjonista

[harry]

Wynalazek logu przypisuje się Portugalczykowi Bratolomeu Crescenci, na przełomie XVI i XVII wieku więc to raczej już Renesans niż Średniowiecze, ale wydaje się, że umiejętność szacowania (obliczania?) prędkości statku na morzu nie była obca marynarzom średniowiecznym.

Róża wiatrów była zaś sposobem wyznaczania kursu. Żeglowano względem wiatru, stąd obecność co najmniej dwu busol na pokładzie, z których pierwsza pokazywała kierunek wiatru a druga kierunek żeglugi. Siatka powstała na mapie z przecięcia linii głównej i pobocznych róż wiatrów, pomagała też pewnie w kopiowaniu map, gdyż nie posługiwano się siatką geograficzną.

A skoro nie posługiwano się siatką geograficzną, to nie można też było ustalać szerokości i długości geograficznej. Z tę drugą problemu miano jeszcze w XVIII wieku. Potrzebny jest nie tylko dokładny przyrząd do mierzenia drogi przebytej po morzu (log) ale również dokładny zegar odmierzający czas. Z szerokością jest łatwiej, o czym świadczą wspomniane już przez secesjonistę arabskie isbas.

[widiowy7]

Żeglowano względem wiatru, stąd obecność co najmniej dwu busol na pokładzie, z których pierwsza pokazywała kierunek wiatru a druga kierunek żeglugi.

Hm. Jak busola mogła wskazywać kierunek wiatru?

[secesjonista]

(...)

Z szerokością jest łatwiej, o czym świadczą wspomniane już przez secesjonistę arabskie isbas.

Zatem isbas czy imbas?

Faktycznie moja pomyłka, stoi jak byk w: "Em nome de Deus: the journal of the first voyage of Vasco da Gama to India ..." s. 54, przyp. 66, gdzie można wyczytać:

"Arab, Persian and Indian pilots determined latitude based on the altitudes od notable stars including the Pole Star, the Calves of Ursa Mino, or the Back of the Grat Bear (Thahr al Dubbal Akbar) in relation to the horizon. This altitude was expressed in isbas or inches equivalent to 1 42' 50" and divided into eight zams or eighths, with each parallel equaling 12' 51" or three hours sailing time".

ad widiowy7:

jedną z busol (a używano i trzech) ustawiano pod chorągiewką wskazującą wiatr, tak by linia róży wiatru zgadzała się z kierunkiem chorągiewki to znaczy leżąca od strony jej grzbietu, a nie ostrza, oznaczała wijący wiatr.