Historyczne budownictwo

[jancet]

Jeszcze wciąż możemy się spotkać z dawnymi majstrami - cieślami, zdunami etc. - którzy potrafią stawiać domy z drewna tradycyjnie, bez metalowych łączników i prefabrykatów, a kuchnie i piece z kafli i gliny. O tym będzie mój post, choć zakładając ten wątek liczę na udział wszystkich, którzy czymś ciekawym na temat dawnego budownictwa chcą się podzielić.

Na początek piec. Chciałem w swej "rewilatyzowanej" chałupie na przedbużańskim Podlasiu (gmina Korczew) zbudować taki piec do ogrzewania. Gadałem z jednym fachowcem, ze wsi Tokary - twierdził, że wie, jak to zrobić, ale się nie podjął, bo to robota dal dwóch, a drugi - chory.

Szukałem dalej, jeżdżąc od wsi do wsi, zatrzymując się w miejscowym sklepie i pytając się, czy mieszka tu ja jakiś zdun. Znalazłem zduna we wsi Huszlew, gmina Huszlew, powiat łosicki. Podjął się postawić taki piec i nazywał go "hermetykiem". Ten z Tokar też używał tej nazwy, mi nie była ona znana, ale rozumiałem ją - po nagrzaniu pieca trzeba go uczynić "hermetycznym", czyli odciąć przepływ powietrza, żeby grzał chałupę, a nie atmosferę.

No i mam podlaski "hermetyk".

Ja nie wiem, jak ten podlaski "hermetyk" działa. Wczesniej widziałem piece grzewcze (Warszawa, Kraków, Białowieża, środkowa Słowacja, Słowenia) które miały górny szybr (vel "szyber"), odcinający komorę spalania od komina. Trzeba było pamiętać, żeby zamknąć ten szyber, jak się skończy palić, coby ciepło przez komin nie uciekło. Tylko tu spotkałem się z takim piecem, który górnego szybra nie ma, a ciepło trzyma.

Jako absolwent Politechniki domyślam się, że musi tam tkwić jakiś układ kanałów, podobny do lewara czy syfonu, tyle że bez cieczy. Bardzo znyślny, bo ten cud bez szybra naprawdę ciepło trzyma - jak się go porządnie nagrzeje, to i w dobę później jest lekko ciepły.

Ale tak konkretnie, to ja nie wiem, jak to zbudowano. Może ktoś coś wie?