Ucząc się na własnych błędach...

[Albinos]

W relacjach Powstańców walczących na Czerniakowie, i mających styczność z żołnierzami Berlinga, pojawiają się wątki dotyczące wyszkolenia berlingowców. Zazwyczaj opinie są dość negatywne. Podkreślany jest brak doświadczenia potrzebnego w walkach w mieście, zachowania, które zwiększają ryzyko śmierci... Wszystko to jednak są słowa ludzi, którzy za sobą mieli półtora miesiąca walk miejskich, w przypadku żołnierzy "Radosława" szalenie ciężkich i wymagających. Powstańcy byli wtedy już doświadczeni, wiedzieli jak walczyć w mieście, jak minimalizować ryzyko śmierci. Jednak tego wszystkiego nie potrafili od początku. Musieli się tego nauczyć, sami popełniali błędy, za które płacili cenę najwyższą nieraz. Romuald Śreniawa-Szypiowski w swojej pracy poświęconej "Czacie" (tej pisanej w 1959 r.) wspominał m.in. kontratak baonu z godzin popołudniowych dnia 5 sierpnia na Woli, a tam działania plutonu "Motyla". Oddział poniósł wówczas duże straty, szczególnie drużyny "Rolicza" i "Cedry". Według "Wapniaka" te straty były wynikiem złego zrozumienia rozkazu przez "Motyla", który polecenie "atakować wzdłuż osi ulicy Płockiej" zrozumiał ponoć zbyt dosłownie. A był przecież "Motyl" bez wątpienia jednym z najlepszych oficerów "Radosława", a może i całego Powstania. Czy w opracowaniach i wspomnieniach pojawiają się tego typu błędy (wynikające z braku zrozumienia tego, jak należy prowadzić działania wojskowe w mieście), jakie popełniali Powstańcy, czy jednak wzmianki o nich są czysto incydentalne?

[Gronostaj]

W tematyce powstania warszawskiego nigdy szczególnie "nie siedziałem", ale również spotkałem się w relacjach powstańców, mających styczność z Berlingowcami, ze wzmiankami o braku wyszkolenia tych drugich do walk miejskich. W sumie nie powinno to dziwić. Wszak przed stolicą (L)WP nie miało zbytnio okazji do uzyskania doświadczenia w takich warunkach. Jednakże z drugiej strony wzorowało się ono przecież na RKKA. Część kadry oficerskiej również służyła wcześniej w Armii Czerwonej, a zatem walki miejskie nie powinny być dla nich "czarną magią".

Co do braków wyszkolenia u powstańców (jak sam zauważyłeś, zwłaszcza na początku zrywu) nie ma się czemu dziwić. Wprawdzie część miała za sobą przebytą obronę w 1939 r., ale wówczas charakter walk był zupełnie różny od tego w 1944; podczas kampanii wrześniowej broniono obrzeży miasta.

Czy w opracowaniach i wspomnieniach pojawiają się tego typu błędy (wynikające z braku zrozumienia tego, jak należy prowadzić działania wojskowe w mieście), jakie popełniali Powstańcy, czy jednak wzmianki o nich są czysto incydentalne?

Ale czy chodzi Ci konkretnie o powstanie warszawskie, II wojnę światową w ogóle czy też całą historię wojskową?

Pozdrawiam!

[Albinos]

Czy w opracowaniach i wspomnieniach pojawiają się tego typu błędy (wynikające z braku zrozumienia tego, jak należy prowadzić działania wojskowe w mieście), jakie popełniali Powstańcy, czy jednak wzmianki o nich są czysto incydentalne?

Zdecydowanie chodzi o Powstanie Warszawskie

Część kadry oficerskiej również służyła wcześniej w Armii Czerwonej, a zatem walki miejskie nie powinny być dla nich "czarną magią".

Teoretycznie nie. Ale przynajmniej ci, którzy trafili na lewy brzeg z desantem, mieli z tym problemy.

Co do braków wyszkolenia u powstańców (jak sam zauważyłeś, zwłaszcza na początku zrywu) nie ma się czemu dziwić. Wprawdzie część miała za sobą przebytą obronę w 1939 r., ale wówczas charakter walk był zupełnie różny od tego w 1944; podczas kampanii wrześniowej broniono obrzeży miasta.

No to nie podlega w zasadzie żadnej dyskusji. Chociaż z drugiej strony, podczas obrony Warszawy w '39 walki toczyły się chociażby na Woli i Ochocie. W tych samych dzielnicach toczono walki podczas Powstania. Więc gdzieś tam jakieś doświadczenia zdobyć można było. Do tego dochodzi chociażby praca gen. Roweckiego z '28 (kiedy ją pisał, był podpułkownikiem sztabu generalnego): Walki uliczne. Co prawda pisana była jako podręcznik do walki w trochę innej sytuacji, ale zasady działania podobne. Z tego co kojarzę, praca ta była czytana w podziemiu, więc przynajmniej jakieś teoretyczne przygotowanie część kadry powinna mieć. Temu, jak przemieszczać się ulicą, jak prowadzić natarcie na niej, w tej pracy zostało poświęcone trochę miejsca, tymczasem błąd, jaki miał rzekomo popełnić "Motyl", był przykładem na to, jak nie należało prowadzić takiego natarcia. Z drugiej strony zabudowa w rejonie Płockiej nie była typową zabudową miejską, tam było sporo wolnej przestrzeni, co na pewno nie ułatwiało przemieszczania się bez zwracania na siebie uwagi Niemców.

[Gronostaj]

Zdecydowanie chodzi o Powstanie Warszawskie

A już chciałem pisać o XIX wieku.

Do tego dochodzi chociażby praca gen. Roweckiego z '28 (kiedy ją pisał, był podpułkownikiem sztabu generalnego): Walki uliczne. Co prawda pisana była jako podręcznik do walki w trochę innej sytuacji, ale zasady działania podobne.

Tak. W polskim piśmiennictwie wojskowym zajmowano się przed wojną także walkami miejskimi; nawet wykorzystaniem w nich kawalerii.

W dalszej części nie będę polemizował. Moja wiedza nie jest wystarczająca ku temu.

Pozdrawiam!

[Albinos]

A już chciałem pisać o XIX wieku.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby założyć odpowiedni temat

W dalszej części nie będę polemizował. Moja wiedza nie jest wystarczająca ku temu.

Najpierw narobią nadziei, a potem uciekają

Ale tak bardziej poważnie... niejakim usprawiedliwieniem dla "Motyla" może być fakt, że był świeżo po walkach w szeregach 27. DP AK, gdzie charakter prowadzonych działań był kompletnie inny. Tymczasem tutaj został rzucony w miasto, gdzie nie miał dotąd żadnych doświadczeń wojskowych. Także idąc do Powstania znajdował się w sytuacji podobnej do żołnierzy Berlinga we wrześniu '44... Dodatkowo we wrześniu 1939 r. walczył raczej na terenach otwartych (był lotnikiem, a walczył m.in. u Kleeberga). Tak więc pewne zachowania gdzieś tam mogły brać górę w pewnych sytuacjach.