Szwedcy zwolennicy Zygmunta III w Polsce

[Kadrinazi]

Niejako na tle tego co Harry napisało Gustave Sparre:

http://harry-progloriaetpatria.blogspot.com/2011/03/gustaw-errikson-sparre-1582-1629.html

i tematu w którym o tym dyskutowaliśmy:

https://forum.historia.org.pl/topic/12059-gustav-sparre-dworzanin-zygmunta-iii/

chciałbym zaprosić do dyskusji o wielkości i znaczeniu szwedzkiej imigracji do Polski za panowania Zygmunta III. Przyznam że poza Sparre i Posse nie kojarzę innych lojalistów którzy osiedli w Polsce, jak jednak mniemam jakaś grupa do naszego kraju przybyła. Jak żyło im się w naszym kraju, gdzie dokładnie się osiedlali (stawiałbym na Prusy), czy rodowici Polacy reagowali na nich podobnie negatywnie jak Judycki na awans Gustava Sparre?

[Mariusz 70]

Mam pytanie,moze niezbyt dokladnie tematu dotyczace,ale skorzystam z okazji bo ciekawosc pali.

Jak liczne byly oddzialy szwedzkie walczace po stronie Zygmunta III ?

[Kadrinazi]

Brak dokładnych danych, nieco zebrałem tutaj:

http://kadrinazi.blogspot.com/2010/06/muszkietnicy-i-hajduki-wyprawa-zygmunta.html

[Mariusz 70]

Pieknie dziekuje.Wiecej tego niz sie moglem spodziewac.

[Kadrinazi]

Jest jeszcze kwestia fińskiego korpusu, który na walki się 'nie załapał', a stacjonował w Finlandii po stłumieniu powstania chłopskiego ('Wojny drągów/Klubbekriget/Nuijasota') - nie mam jednak pod ręką informacji o jego liczebności.

[harry]

A tak ad rem:

Kojarzyć należy z pewnością familię Guldensternów czyli szwedzkich Gyllenstierna.

Na pamięć zasługuje tak ojciec Johan Nilsson Gyllenstierna, (Johann Guldenstern) pierwszy polski admirał, oraz syn Zygmunt Guldenstern (Sigismund Gyllenstierna).

Ten ostatni, podobnie jak Gustav Sparre, ukończył Gimnazjum Akademickie w Toruniu i był dworzaninem Zygmunta III.

[maxgall]

Johan Nilsson Gyllenstierna, (Johann Guldenstern) pierwszy polski admirał

Postać to faktycznie bardzo ciekawa. Admirał - to fakt - ale tak samo pierwszy jak polski

pozdr

[Kadrinazi]

Toż to Jan Guldenstern (Gyllenstierna) który dostał patent na 250-osobową rotę piechoty niemieckiej w czasie wyprawy Zamoyskiego do Inflant

[harry]

Za: http://www.zsgolub.edu.pl/htm/htm/publik/kurkowsk.htm

"Stanisław Herbst, zajmujący się dziejami szwedzkiej emigracji w Polsce, wyróżnia trzy fazy przybywania Szwedów do Rzeczypos­politej. Według niego pierwsza grupa to młodzież przyjeżdżająca jeszcze w czasach Jana III Wazy, począwszy od 1578 r., pragnąca kształcić się w polskich uczelniach katolickich. Drugą grupę stanowi­ły wspomniane już dwory Anny i jej brata, do trzeciej zaś należeli emigranci, którzy zaczęli przybywać do Polski od koronacji Zygmun­ta w 1594 r., ale przede wszystkim po zakończonej niepowodzeniem jego wyprawie do Szwecji w 1598 r. Byli wśród nich nie tylko katolicy, lecz także luteranie. Ci ostatni przeważnie należeli do tzw. legalistów. Mimo wyznawanej wiary za prawowitego króla Szwecji uważali Zygmunta, Karola zaś - za uzurpatora. Około 1611 r. szwedzka emigracja w Polsce liczyła prawie 400 osób (co potwierdza M.Roberts). Kiedyś zajmowali oni w Szwecji znaczące pozycje we wszystkich dziedzinach życia i reprezentowali plejadę rozmaitych zawodów, poczynając od trębaczy i zwykłych żołnierzy, a kończąc na wykładowcach akademickich i członkach parlamentu. Niektórzy z nich towarzyszyli Zygmuntowi w jego pierwszej podróży do Polski, inni uciekli przed prześladowaniami politycznymi Karola IX w koń­cu XVI i na początku XVII w. Głównym ich skupiskiem i ośrodkiem był luterański Gdańsk, który z racji swego położenia stał się najwygodniejszym miejscem azylu. Niektórym z uchodźców poma­gał specjalny sztab, korzystający z pomocy i opieki Zygmunta, co oczywiście spotykało się ze sprzeciwem w Szwecji. Wielu z nich trafiło na dwór Anny Wazówny, opiekunki i protektorki protestantów. Po 1600 r. emigracja polityczna ze Szwecji do Polski stała się zjawiskiem sporadycznym i trwała na przełomie XVI i XVII w. równie krótko jak sama polsko-szwedzka unia personalna. Z biegiem lat wielu Szwedów zawiedzionych bierną postawą Zygmunta wróciło do ojczyzny. Część z nich została stracona za zdradę stanu, inni przeszli na stronę Karola IX. Zaryzykowali, bo w Polsce czuli się obco. Pozostali tylko najwierniejsi stronnicy Zygmunta i Anny, którzy nie mogli wrócić do ojczyzny i z czasem musieli ułożyć sobie życie w Polsce."

[harry]

Szwedem był niejaki Konrad Bremer (? - 1627). Dworzanin Zygmunta III do spraw poufnych. Z tego co udało mi się o nim dowiedzieć, to "kręcił się" wokół pieniędzy. Był podobno dzierżawcą ceł nadzwyczajnych, a uzyskaną stratę (sic) anulował mu sejm w 1611 roku. W latach 1615/17 był zarządcą i dzierżawcą królewskiej mennicy w Bydgoszczy. Jego nazwisko wypływa też przy sprawach żup solnych (warzelni soli).

Edytowane 30 Lipiec 2011 przez harry

[Kadrinazi]

Super informacje, wielkie dzięki

[harry]

Nie dziękuj, tylko coś dorzuć do wątku, bo to temat rzeka.

[Kadrinazi]

Ba, toż ja nic nie wiem, dlatego temat założyłem bo byłem ciekaw

[harry]

Było coś o Gyllenstierna, to teraz przyjrzyjmy się familii Posse.

Ojciec rodziny, Goran Posse, uszedł z życiem z "Krwawej Łaźni w Linkoping", padając na kolana i błagając Karola o wybaczenie. Był przez jakiś czas więziony, a około 1603 roku wyemigrował do Polski. Szybko stał się przywódcą szwedzkiej emigracji. Był autorem zjadliwej satyry na Karola wydanej pod tytułem Hertig Karls Slaktarebanck czyli Rzeźnia Księcia Karola, która miała być rozprowadzana w Szwecji. Zmarł w 1616 roku, pochowany został w kościele mariackim w Gdańsku.

Rolę przywódcy szwedzkich lagalistów przejął jego syn, Gabriel Gorasson Posse, z którego nazwiskiem wiąże się prowadzenie Emigre Chancelary, czyli tego sztabu pomocy uchodźcom o którym wspomina Kurkowska.

[harry]

Szwedem był Mathias (Maciej) Montanus (1567-1650), kanonik warmiński. Pochodził z prowincji Dalarna, był wychowankiem kolegium jezuickiego w Braniewie, potem jego donatorem. Podarował pieniądze m.in na bursę dla ubogich studentów, na wieżyczkę z zegarem, pomagał w odbudowie gmachu głównego. Jeden z najzagorzalszych zwolenników powrotu Zygmunta III na tron Szwecji. Oskar Garstein w Rome and the Counter-Reformation in Scandinavia: Jesuit Educational Strategy, 1553-1622 twierdzi wręcz, że wystarczyło spotkanie z kanonikiem aby znaleźć się na liście persona non grata w Szwecji. W katedrze we Fromborku można podziwiać, przy szóstym filarze nawy południowej ufundowany (1632) przez Montanusa ołtarz św. Bartłomieja, wraz z przynależną do niego sidellą.