Gdzie kucharek sześć, czyli o "robotach" konspiracyjnych

[Albinos]

Do założenia tematu zachęcił mnie fragment meldunku ppor./por. Tadeusza Wiwatowskiego "Olszyny" z dnia 10 czerwca 1944 r. [Oddział Dyspozycyjny "A" warszawskiego KeDywu. Dokumenty z lat 1943-1944, oprac. H. Rybicka, Warszawa 2007, s. 175]:

(...)

2. Ktoś robi zasadzki przeciwko żand. z Z[aborowa.] Prosiłbym o wstrzymanie, bo nam zepsują cały interes. Również jeden z oddziałów Egzekutora [Władysław Bałaj - A.] ma polecenie zasadzki. Chętnie weźmiemy go do współdziałania, lecz prosiłbym, aby sam nie robił.

(...)

A oto jak tego typu sytuacje wspominał Henryk Witkowski "Boruta" z OD "B" [H. Witkowski, L. Witkowski, KeDywiacy, Warszawa 1973, s. 228]:

Z oddziałem "Kolegium A" i z obwodowymi Oddziałami Dywersyjno-Bojowymi nigdy nie występowaliśmy ramię przy ramieniu, ale niektóre akcje przeprowadzaliśmy równolegle w odgórnie wyznaczonych rejonach działania. Przy omawianiu z nami zadań tego rodzaju por. "Kosa" dbał o to, by jeden oddział nie następował w tłoku na pięty innemu oddziałowi, a że poza bezpośrednim dowodzeniem swym oddziałem został również zastępcą dowódcy "Kedywu-Kolegium", więc informacje o tym, gdzie i kiedy jaki oddział będzie działał, mieliśmy niejako prosto z pieca.

Kiedy dr Józef R. Rybicki "Andrzej" zjawił się świeżo po likwidacji "Lasso" na odprawie u "Radosława" spotkał tam m.in. dowódcę grupki, która od jakiegoś czasu przygotowywała likwidację Mariana Szweda, tego samego, który został zlikwidowany razem z "Lasso", "Ryżym" i Millerem tego 15 kwietnia '44 na Żoliborzu. Ów człowiek nie miał pojęcia o tym, że jego cel został świeżo co "usunięty", a być może także o tym, że ktokolwiek jeszcze nim się interesował.

Tak więc z jednej strony starano się dbać o to, aby poszczególne grupy nie wchodziły sobie w drogę, ale z drugiej były to sytuacje, których nie dało się całkowicie wyeliminować. Pół biedy, kiedy dotyczyło to jednej organizacji, bo wtedy można było wszystko odpowiednio regulować przez zwierzchników. A co z sytuacjami, kiedy do tego samego zadania przymierzały się różne organizacje? Czy wtedy starano się szukać drogi kompromisu, czy też stosowano zasadę "kto pierwszy ten lepszy"? I kolejna sprawa, na ile takie sytuacje były częste? Czy w ogóle takie kontrolowanie tego, aby za dużo ludzi nie brało się za to samo zadanie, było powszechne, czy też raczej nie zwracano na to specjalnej uwagi, poza jakimiś wyjątkami?