Fryderyk Chopin

[Semper]

Anna Brożek i Jacek Jadacki

Fryderyk Chopin

Środowisko społeczne – osobowość – światopogląd – założenia twórcze

ISBN: 978–83–7507–087–3

Wydawnictwo Naukowe Semper

Format 215 na 205 mm, s. 248 s., 234 wielobarwne ilustracje w tekście, indeks nazwisk

Linki: pressbook

opis on-line

Fragmenty ze wstępów:

Andrzej Jasiński

Juror konkursów chopinowskich (od 1975 roku)

Przewodniczący jury konkursów chopinowskich (od 2000 roku)

Pianiści — wykonawcy utworów Chopina na całym świecie — za pomocą swej wyobraźni, wrażliwości artystycznej, wiedzy i intuicji próbują nawiązywać ponadczasową więź z twórcą, by możliwie najlepiej rozumieć jego przesłanie jako muzyka i człowieka. Dużo o Chopinie w obu aspektach mówi jego muzyka, ale to, co mówi on sam i jak wypowiadają się o nim jemu współcześni, jest bezcenne. Należy jednak mieć świadomość, że tak jak tekst utworów muzycznych nie jest pełnym odbiciem woli twórcy — pismo nutowe nie utrwala tego, co najważniejsze: przesłania duchowego — tak też zachowane na szczęście liczne teksty słowne dotyczące Chopina mogą okazywać różne niuanse znaczeniowe, w zależności od sposobu ich odczytania, rozumienia i odczucia. Prawda artystyczna — treść utworów muzycznych — jest ukryta pod zewnętrzną, bogatą warstwą dźwiękową wykonywanego utworu. Słowa wypowiadane, zanotowane i odczytywane są symbolami kryjącymi głębię uczuć ludzkich. Wykonawcy utworów Chopina przydatna jest wiedza, komentarz słowny; piszącemu o Chopinie — rozumienie mowy dźwięków.

Szczęśliwie się składa, że Autorzy tej książki to filozofowie, ale i wykształceni pianiści, potrafiący łączyć wiedzę ogólną, muzyczną, z wrażliwością artystyczną i warsztatem naukowym. Z przyjemnością odkryłem, że łączy mnie z Nimi pewne powinowactwo za sprawą ich pedagogów fortepianu, których znałem i ceniłem. Z wymienionych: prof. Rolanowska była uczennicą mej prof. Władysławy Markiewiczówny, a prof. Pikul jest absolwentem prof. Tadeusza Żmudzińskiego, również wychowanka mojej profesorki. Z przekonaniem — jako pianista i pedagog — podpisuję się pod słowami Autorów, że „zrozumieć muzykę Chopina w pełni można tylko, jeśli się przedtem zrozumie jego psychikę”.

Ich książka jest jak encyklopedia, w której można znaleźć wszystko, co ułatwia nam rozumienie Chopina: pianisty, kompozytora, romantyka, Polaka — człowieka, który przeżywał swoje radości i smutki, nadzieje i rozczarowania, który kochał i cierpiał i z godnością — świadomy swojego posłannictwa — poddawał się zrządzeniom losu.

Można tę książkę czytać od początku do końca, mając wrażenie, że jest się obecnym w czasach i miejscach związanych z całym życiem Chopina, albo wybrać z dokładnego spisu treści to, co szczególnie nas interesuje, lub otworzyć na którejkolwiek stronie i… mieć wyśmienitą pożywkę dla intelektu i ducha.

Katarzyna Chałasińska–Macukow

Rektor Uniwersytetu Warszawskiego

W powszechnej świadomości miejscem na mapie Polski najbardziej związanym z Fryderykiem Chopinem pozostaje Żelazowa Wola. Dwusetna rocznica jego urodzin jest doskonałą okazją, by przypomnieć, że choć wielki kompozytor urodził się w małej sochaczewskiej wsi, to dorastał i rozwijał swój niebywały talent w Warszawie. Mieszkając tu przez dwie dekady, obserwował rozkwit miasta i narodziny Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, którego sam później został studentem.

Przez wiele lat uniwersytecki kampus pozostawał dla Fryderyka domem. Jego rodzina przez dziesięć lat mieszkała w prawym skrzydle Pałacu Kazimierzowskiego. Jesienią 1826 roku Fryderyk został studentem Szkoły Głównej Muzyki, kierowanej przez rektora Józefa Elsnera, wchodzącej — jako oddział Sztuk Pięknych — w skład Uniwersytetu. Gdy trzy lata później kompozytor kończył naukę, Elsner nazwał go w swych raporcie „geniuszem muzycznym”. W 1830 roku Fryderyk wyjechał z Warszawy i nigdy już do niej nie powrócił. Jednak wspomnienie miasta i uczelni na zawsze pozostało w jego sercu.

Cieszy mnie niezmiernie powstanie publikacji, uwypuklającej związki geniusza fortepianu z Uniwersytetem Warszawskim. Książka Fryderyk Chopin: środowisko społeczne — osobowość — światopogląd — założenia twórcze pokazuje, jak wielki wpływ na osobowość kompozytora i jego rozwój jako artysty mieli spotkani w warszawskim okresie życia przyjaciele i nauczyciele, a także niezwykła atmosfera tamtych lat.

Spis treści

Wstęp Katarzyny Chałasińskiej–Macukow

Wstęp Andrzeja Jasińskiego

Przedmowa

Część I. Środowisko społeczne

Rozdział I. Dom

1. Ojciec

2. Matka

3. Rodzeństwo

3.1. Ludwika

3.2. Izabela

3.3. Emilia

Rozdział II. Miasto

1. Nauczyciele i uczeni

1.1. Muzycy

1.1.1. Wojciech Żywny

1.1.2. Józef Elsner

1.1.3. Wenzel Wilhelm Würfel

1.2. Filologowie, historycy, teoretycy literatury i sztuki

1.2.1. Chrystian Piotr Aigner

1.2.2. Samuel Bogumił Linde

1.2.3. Feliks Bentkowski

1.2.4. Kazimierz Brodziński

1.2.5. Józef Jakub Tatarkiewicz

1.3. Biologowie, ekonomiści, medycy

1.3.1. Feliks Paweł Jarocki

1.3.2. Fryderyk Skarbek

1.3.3. Ferdynand Dworzaczek

1.4. Filozofowie

1.4.1. Józef Kalasanty Szaniawski

1.4.2. Adam Ignacy Zubelewicz

1.4.3. Krystyn Lach–Szyrma

2. Działacze i pisarze

2.1. Stanisław Kostka Potocki

2.2. Katarzyna i Józef Sowińscy

2.3. Klementyna z Tańskich Hoffmanowa

3. Rówieśnicy i przyjaciele

Rozdział III. Ojczyzna

1. Kraj

1.1. Mazowsze

1.2. Ziemia Dobrzyńska

1.3. Ziemia Chełmińska i Pomorze

1.4. Małopolska i Wielkopolska

1.5. Śląsk

2. Dziedzictwo

2.1. Tradycja muzyczna

2.1.1. Antoni Radziwiłł

2.1.2. Maria Szymanowska

2.2. Tradycja literacka

2.2.1. Adam Naruszewicz

2.2.2. Franciszek Karpiński

2.2.3. Antoni Malczewski

2.3. Tradycja filozoficzna

2.3.1. Feliks Jaroński

2.3.2. Józef Bychowiec

2.3.3. Bronisław Ferdynand Trentowski

3. Za granicą

3.1. Filozofujący eseiści

3.1.1. Hugues Félicité Robert de Lamennais

3.1.2. Ralph Waldo emerson

3.2. Filozofujący poeci

3.2.1. Adam Mickiewicz

3.2.2. Cyprian Kamil Norwid

Część II. Osobowość

Rozdział IV. Postać

1. Wygląd

2. Zdrowie

3. Sposób bycia

Rozdział V. Umysłowość

1. Zdolności

1.1. Talent lingwistyczny

1.1.1. Doświadczenia dziecięce

1.1.2. Wrażliwość językowa

1.1.3. Języki obce

1.2. Talent aktorski

1.3. Talent malarski

2. Usposobienie

2.1. Temperament

2.1.1. Trzeźwość czy marzycielskość

2.1.2. Pogoda czy żal

2.1.3. Przyzwyczajenia czy nowości

2.2. Sfera emocjonalna

2.2.1. Obojętność czy wrażliwość

2.2.2. Powściągliwość czy uraźliwość

2.2.3. Oschłość czy czułość

2.2.4. Oziębłość czy kochliwość

2.3. Sfera wolicjonalna

2.3.1. Opanowanie czy porywczość

2.3.2. Cierpliwość czy kapryśność

2.3.3. Doskonałość czy bylejakość

2.3.4. Stanowczość czy chwiejność

2.4. Styl

2.4.1. Wyniosłość czy skromność

2.4.2. Otwartość czy skrytość

2.4.3. Wspaniałomyślność czy pamiętliwość

3. Upodobania

3.1. Predylekcje artystyczne

3.2. Predylekcje witalne

3.2.1. Skłonności opiekuńcze

3.2.2. Upodobania «domowe»

3.2.3. Upodobania «gospodarskie»

Rozdział VI. Postawa

1. Życzliwość

2. Przyjaźń

3. Miłość

3.1. Miłość «czysta»

3.2. Miłość rodzinna

3.3. Miłość namiętna

Część III. Światopogląd

Rozdział VII. Los

1. Życie

1.1. Niepewność

1.2. Przemijanie

1.3. Nadzieja

2. Wiara

3. Śmierć

3.1. „Wadzenie się z Bogiem”

3.2. Lęk przed śmiercią

3.3. „Dni przedostatnie”

Rozdział VIII. Człowiek

1. Jednostka

1.1. Szacunek i spolegliwość

1.2. Pamięć i sumienie

1.3. Kobieta i żona

2. Społeczeństwo

3. Naród

3.1. Wspólnota narodowa

3.2. Miłość do ojczyzny

3.3. Stosunek do obcych

3.3.1. Rosjanie

3.3.2. Czesi

Rozdział IX. Wartości

1. Dobro

2. Cnota

3. Szczęście

Część IV. Założenia twórcze

Rozdział X. Twórczość

1. Przemyślenia

2. Twórca

3. Odbiór

Rozdział XI. Wykonawstwo

1. Samoocena i świadectwa

1.1. We własnych oczach

1.2. W ocenie innych

2. Znamiona i wyróżniki

2.1. «Skromność»

2.2. «Łagodność» i «barwność»

2.3. «Uduchowienie»

3. Zasady i wskazówki

3.1. Reguła metodycznego treningu

3.2. Reguła optymizmu dydaktycznego

3.3. Reguła adekwatności techniki

3.4. Reguła prymatu anatomii

3.5. Reguła optymalnej motoryki

3.6. Reguła skrupulatności tekstowej

3.7. Reguła stymulowania intuicji

3.8. Reguła hartowania charakteru

Rozdział XII. Dzieło

1. Wzorce

1.1. Proces komponowania

1.2. Kunszt kompozytorski

1.3. Ideały i antyideały

1.3.1. Johann Sebastian Bach i Georg Friedrich Händel

1.3.2. Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart i Ludwig van Beethoven

1.3.3. Luigi Cherubini, Giacomo Meyerbeer i Franz Schubert

1.3.4. Felix Mendelssohn–Bartholdy i Robert Schumann

1.4. Prototypy gatunkowe

1.5. «Minimalizm» fortepianowy

2. Piękno

3. Treść

3.1. Język muzyki

3.2. Funkcje semiotyczne symboli

3.2.1. Ekspresja w muzyce

3.2.2. Ewokacja w muzyce

3.3. Programy i asocjacje

3.4. Zadania katarktyczne

3.5. Polskość muzyki

3.5.1. „Sercem Polak”

3.5.2. Nurt szlachecki i ludowy

3.5.3. Polonezy i mazurki

3.5.4. Piosnki i pieśni

3.5.4.1. Narodziny i zmierzch miłości

3.5.4.2. Radości i smutki życiowe

3.5.4.3. Walka o wolność ojczyzny

3.5.5. „Dusza narodu”

Posłowie

Piśmiennictwo

Wykaz rycin

Wykaz nazwisk

 

Wykaz nie obejmuje nazwisk pełniących funkcję odnośników bibliograficznych w tekście oraz występujących tylko w podpisach pod rycinami, w spisie treści, w „Piśmiennictwie” i w „Wykazie rycin”. 

 

A 

Adorno, Theodor 209 

Aigner, Piotr 43, 47, 55 

Ajdukiewicz, Kazimierz 200 

Angoult, Marie d’ 136 

Arouet, François–Marie (ps.: Voltaire) 31, 89, 124 

Arystoteles 89 

B 

Bach, Johann Sebastian 45, 190, 195, 198, 200 

Bałakirew, Milij 168 

Barcińska, Izabela z Chopinów 27, 29, 32, 34, 36, 49, 105, 118 

Barciński, Antoni 27, 34 

Bąkiewna, Agnieszka z Turowskich 67 

Beethoven, Ludwig van 31, 178, 179, 189, 196–198, 201 

Bellini, Vincenzo 152 

Bellotto, Bernardo (ps.: Canaletto) 106 

Bentkowski, Feliks 47, 49 

Berlioz, Hector 96, 209 

Białobłocki, Jan 66, 102, 111, 149 

Bielska, Zuzanna 27 

Blanc, Louis 155 

Bogusławski, Wojciech 31, 112 

Bonald, Louis de 85 

Borzęcka, emilia — cf.: Hoffmannowa, emilia z Borzęckich 

Bovy, Jean François Antoine 95 

Borzewski, Antoni 65 

Brandt, Alfons 169 

Brodziński, Kazimierz 47, 49, 50, 62, 84 

Bronarski, Ludwik 206 

Bronikowska, Melania — cf.: Kurnatowska, Melania z Bronikowskich 

Brożek, Anna 18 

Brzowski, Józef 189 

Buonarroti, Michelangelo 125 

Bychowiec, Józef 84 

C 

Canaletto — cf.: Bellotto, Bernardo 

Catalani, Angelica 43, 67 

Cavaignac, Gottfried 155 

Celiński, Antoni 212 

Chałasińska–Macukow, Katarzyna 11 

Chałubiński, Tytus 52 

Chopin, Emilia 27, 29, 31, 35, 36, 96, 105, 118, 148 

Chopin, Fryderyk Franciszek passim 

Chopin, Izabela — cf.: Barcińska, Izabela z Chopinów 

Chopin, Ludwika — cf.: Jędrzejewiczowa, Ludwika z Chopinów 

Chopin, Mikołaj (Nicolas) 21–25, 27, 28, 35, 36, 48, 52, 58, 79, 81, 101, 104, 109, 118–120, 123, 128–130, 145, 149, 154, 155, 158, 189, 206, 209 

Chopin, Tekla Justyna z Krzyżanowskich 23, 27–29, 32, 128, 136, 142, 145, 198, 207, 214 

Ciechomska, Ludwika z Jędrzejewiczów 151 

Cieszkowski, August 89

Clementi, Muzio 190, 198 

Clésinger, Auguste 125 

Clésinger, Solange z Dudevantów 44, 104, 108, 115, 117, 123–126, 131, 133, 151, 154, 155, 170, 179, 188, 205 

Cousin, Victor 85 

Cramer, Johann 182 

Custine, Astoph de 128, 132, 143, 147, 166–168, 184, 188, 193 

Czartoryska, Anna 155 

Czartoryska, Marcelina 155, 178, 190 

Czartoryski, Adam 155 

Czerny, Carl 182, 219 

Czetwertyńska, Idalia Ludwikowa 60 

Czetwertyński, Borys 60 

Czetwertyński, Kalikst 60 

Czetwertyński, Włodzimierz 60 

D 

Dante Alighieri 207 

Delacroix, Eugene 16, 97, 113, 133, 165, 176, 177, 187, 196, 197 

Demska–Trębaczowa, Mieczysława 47 

Descartes, René 87 

Długosz, Jan 88, 107 

Dmochowski, Franciszek Salezy 186 

Dmuszewski, Ludwik Adam 105 

Dobrzyński, Feliks 60 

Dołęga–Chodakowski, Zorian 210 

Dorn, Heinrich Ludwig 184, 199 

Dowgird, Anioł 83, 140 

Dudevant, Aurore (ps.: George Sand) 21, 31, 44, 85, 95, 98, 104, 108, 111, 113, 115–117, 119–121, 123, 125, 126, 131, 133, 135–138, 142, 149, 151, 153, 155, 176, 177, 184, 188, 194, 205 

Dudevant, Maurice 104 

Dudevant, Solange — cf.: Clésinger, Solange z Dudevantów 

Dworzaczek, Ferdynand 52 

Działowski, Augustyn 68 

Działyńska, Cecylia 178, 190, 191 

Dziewanowska, Ludwika 67 

Dziewanowski, Dominik 65, 128, 155 

Dziewanowski, Juliusz 65 

E 

Eigeldinger, Jean–Jacques 187 

Elsner, Józef (Joseph) 11, 44–47, 49, 103, 157, 162, 175, 179, 182, 186, 187, 195, 197, 198, 200, 202 

Emerson, Ralph Waldo 86, 87, 165 

Erskine, Catherine 144, 153 

F 

Fétis, François–Joseph 121 

Field, John 180, 182, 198 

Fontana, Julian 49, 86, 96, 103, 109, 111, 128, 131, 141, 156, 206, 208 

Fourier, Charles 89 

Fra Angelico — cf. Mugello, Guido di Pierto da 

Franchomme, Auguste 103, 113, 151, 164 

Fryderyk II, król pruski 168 

G 

Gagatkiewicz, eleonora — cf.: Ziemięcka, Eleonora z Gagatkiewiczów 

Garglinowicz, Iza 18 

Gibbon, Edward 89 

Giuliani, Veronica 32, 33, 134, 137, 183 

Gładkowska, Konstancja 134, 137, 183 

Gomółka, Mikołaj 31 

Goszczyński, Seweryn 60, 61 

Górecka, Ludwika z Lindów 34 

Grocholska, Ksawera 143 

Grudzińska, Joanna 60

Grzegorz z Sanoka 88, 89 

Grzymała, Wojciech 21, 96, 97, 103, 113, 125, 129, 131, 136, 144, 157, 159, 170, 176, 179 

Gutmann, Adolf 151, 153 

Guzowska, Agnieszka 67 

H 

Hall, [James F. (?)] 185 

Hanka, Václav 169 

Haydn, Johann Michael 196 

Haydn, Joseph 80, 189, 196, 198 

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich 89 

Heine, Heinrich 133, 137, 159, 178, 185 

Heinefetter, Sabine 183 

Heller, Stephen 117, 214 

Helman, Zofia 16 

Hervé, [Jacques (?)] 105 

Herz, Henri 182, 219 

Hiller, Ferdinand 95, 104, 165, 198 

Hoene–Wroński, Józef 85 

Hoesick, Ferdynand 207 

Hoffmannowa, emilia z Borzęckich 98, 137 

Hoffmanowa, Klementyna z Tańskich 31, 35, 57, 58 

Hornowska, Natalia 17 

Hube, Romuald 141 

Hummel, Johann Nepomuk 43, 186, 198 

Humnicki, Ignacy 36 

Huneker, James Gibbons 207 

J 

Jachimecki, Zdzisław 18, 207 

Jachowicz, Stanisław 31 

Jadacki, Jacek Juliusz 18 

Jan Kazimierz, król polski 11, 49 

Jan III Sobieski, król polski 85, 160 

Jan z Głogowa 88, 89 

Janiewicz, Feliks 57 

Jarocki, Feliks Paweł 52 

Jaroński, Feliks 50 

Jasiński, Andrzej 13 

Jełowicki, Aleksander 133, 143, 151 

Jędrzejewicz, Antoni 96 

Jędrzejewicz, Józef Kalasanty 118 

Jędrzejewicz, Ludwika — cf.: Ciechomska Ludwika z Jędrzejewiczów 

Jędrzejewiczowa, Ludwika z Chopinów 21, 24, 27, 29–36, 59, 135, 138, 141, 142, 149, 151, 154, 155, 158, 221 

K 

Kadłubek, Wincenty 107 

Kalkbrenner, Arthur 183 

Kalkbrenner, Friedrich Wilhelm 182, 183, 185 

Kant, Immanuel 84 

Karłowicz, Mieczysław 179 

Karpiński, Franciszek 31, 32, 81, 82 

Katarzyna II, caryca rosyjska 168 

Kierkegaard, Søren 148 

Kleczyński, Jan 108, 114, 115, 123, 187, 189, 191, 192, 207 

Kniaźnin, Franciszek Dionizy 31 

Kochanowski, Jan 31, 208 

Koczalski, Raoul 176 

Kolberg, Oskar 214, 215, 218 

Kolberg, Wilhelm 95 

Kołłątaj, Hugo 210 

Konstanty, wielki książę 41, 43, 44, 154 

Kopernik, Mikołaj 69 

Kościuszko, Tadeusz 22, 53, 58, 165 

Kotarbiński, Tadeusz 100, 157, 158, 211 

Koźmian, Stanisław 114, 157 

Kożuchowski, Antoni 80 

Krasicki, Ignacy 23, 29, 31, 168 

Krasińska, Maria Urszula 38, 221 

Krasiński, Józef 168 

Krasiński, Wincenty 38, 221 

Krasiński, Zygmunt 137, 217 

Kraszewski, Józef Ignacy 213 

Krzysztofowicz, Apolinary 112 

Krzyżanowska, Tekla Justyna — cf.: Chopin, Tekla Justyna z Krzyżanowskich 

Kubicki, Jakub 43 

Kuchař, Jan Křtitel 44 

Kumelski, Norbert Adolf 128, 141, 164, 182 

Kurnatowska, Melania z Bronikowskich 77 

Kurpiński, Karol 198 

Kwiatkowski, Teofil 16, 131, 151 

L 

Lablache, Luigi 183 

La Bruyère, Jean de 31 

Lach–Szyrma, Krystyn 31, 52, 55, 56, 83, 84, 210 

La Fontaine, Jean de 31 

La Rochefoucauld, François de 31 

Lamennais, Hugues Félicité Robert de 85, 86 

Lanner, Joseph 103, 198 

Lelewel, Joachim 121 

Lenartowicz, Teofil 135 

Lenz, Wilhelm von 112, 153, 168, 192, 195 

Léo, Auguste 129 

Leroux, Pierre 87, 155 

Lessel, Franciszek 80 

Linde, Ludwika — cf.: Górecka, Ludwika z Lindów 

Linde, Luiza z Nussbaumów 48 

Linde, Samuel Bogumił 40, 47–49, 81, 101, 107, 110, 132, 133, 162 

Liszt, Ferenc 21, 41, 49, 95, 98, 99, 104, 105, 108, 110, 118, 121, 123, 124, 131, 133, 143, 151–153, 156, 161, 181, 183–185, 196, 198, 199, 209–213 

Louis Philippe, król francuski 155 

Ł 

łączyńska, Ewa 22 

łączyński, Mateusz 22 

M 

Maciejowski, Franciszek 169 

Maciejowski, Ignacy 111 

Magnuszewski, Dominik 60, 61 

Maistre, Joseph de 85, 89 

Malczewski, Antoni 82 

Malibran, Marie 183 

Mallefille, Felicien 207 

Marino, Giambattista 145 

Markiewiczówna, Władysława 13 

Marliani, Charlotte 108 

Mathias, Georges 95, 161 

Matuszyński, Jan 21, 25, 120, 128, 149, 157, 183 

Mayerowa, Barbara 43 

Mendelssohn–Bartholdy, Felix 179, 196, 198 

Mesmer, Franz Anton 109 

Meyerbeer, Giacomo 197–199 

Mickiewicz, Adam 84, 87–90, 104, 124, 147, 149, 177, 178, 198, 212, 215, 216 

Mikuli, Karol 176, 191, 192 

Mochnacki, Maurycy 60–62, 157, 192 

Moniuszko, Stanisław 178, 213 

Montesquieu, Charles Louis de 89 

Moriolles, Alexandre Nicolas 40 

Morsztyn, Jan Andrzej 145 

Moscheles, Ignaz 185 

Mosselmann, Alfred 185 

Mostowski, Tadeusz 125 

Moszczeński, Aleksander 165 

Mozart, Wolfgang Amadeus 31, 45, 177–179, 189, 194, 196, 198–200 

Mugello, Guido di Pietro da (ps.: Fra Angelico) 125

Murat, Joachim 84 

Murillo, Bartolomé esteban Pérez 125 

Mycielski, Zygmunt 206 

N 

Napoleon I, cesarz francuski 22, 40, 58 

Naruszewicz, Adam 81, 145 

Nidecki, Tomasz 129 

Niecks, Friedrich 206 

Niemcewicz, Julian Ursyn 31, 85, 162 

Niemcewicz, [Karol (?)] Ursyn 111 

Nietzsche, Friedrich 148 

Norblin, Jean Pierre 148 

Norwid, Cyprian Kamil 19, 35, 50, 90, 91, 93, 133, 139, 148, 151, 154, 165, 173, 179, 208, 209, 212 

Nowakowski, Józef 105, 156, 218, 219 

Nussbaum, Luiza — cf.: Linde, Luiza z Nussbaumów 

O 

Obreskow, Natalia 129, 165 

Odyniec, Antoni Edward 60, 61 

Ogiński, Michał Kleofas 57, 212 

Opaliński, Krzysztof 31 

Orda, Napoleon 11 

Orłowski, Aleksander 148 

Orłowski, Antoni 162 

Osiński, Ludwik 215 

Osławski, Wiktor 111 

P 

Pac, Michał Jan 22 

Paderewski, Ignacy Józef 160, 209 

Paganini, Niccoló 43, 182, 198 

Paskiewicz, Iwan 148 

Pasta, Giuditta 183 

Perugino — cf.: Vannuci, Pietro 

Piasecki, Wojciech 105 

Pikul, Andrzej 13, 17 

Piwnicki, Alojzy 65 

Pixis, Friedrich Wilhelm 105, 106, 187 

Plater, Cezary 151 

Plater, Ludwik 155 

Plater, Paulina 111 

Plater, Władysław 49, 155 

Platerowa, Maria 111 

Platon 54, 87 

Pleyel, Camil 109, 184, 186 

Pociej, Bohdan 143 

Podczaszyński, Paweł Bolesław 96 

Pol, Wincenty 217 

Poniatowska, Irena 16 

Potocka, Delfina 15, 90, 121, 132, 136, 154, 165, 178, 195, 196, 217 

Potocki, Stanisław Kostka 31, 57 

Pruszak, Aleksander Paweł 65 

Pruszakowa, Marianna 105 

Pruszakowa, Seweryna z Żochowskich 34 

Przełęcki, Marian 204 

Przybylski, Ryszard 109, 158 

R 

Radziwiłł, Antoni 74, 79–81, 97 

Radziwiłł, Karol («Panie Kochanku») 90 

Rellstab, Ludwig 180 

Rolanowska, Irena 13, 18 

Romocki, Hieronim 111 

Rosengardt, Zofia — cf.: Zaleska, Zofia z Rosengardtów 

Rossini, Gioacchino Antonio 178, 179 

Rousseau, Jean Jacques 130 

Roziérs, Marie de 104 

Rubens, Peter Paul 125 

Rubini, Giovanni 183

S 

Sabran, elzéar de 168 

Saint–Simon, Claude Henri 89, 155 

Salvatori, Filip Maria 32 

Salvi, Giovanni Battista (ps.: Sassoferrato) 125 

Salzmann, Christian Gotthilf 31 

Sand, George — cf.: Dudevant, Aurore 

Santi, Raffaello 125, 185 

Sapieha, Kazimierz Nestor 44 

Sassoferrato — cf.: Salvi, Giovanni Battista 

Scheffer, Ary 16 

Schubert, Franz 197, 198 

Schumann, Robert 121, 156, 180, 183, 184, 198, 199, 207–209 

Shakespeare, William 124 

Sierakowski, Antoni 69 

Simon, Karol Antoni 45 

Skarbek, Fryderyk 22, 23, 52 

Skarbek, Kacper 27, 38, 128 

Skarbek, Ludwika 28, 38, 128 

Skowron, Zbigniew 16 

Skrodzki, Eugeniusz (ps.: Wielisław) 48, 109, 184 

Skrzynecki, Jan Zygmunt 157 

Słowacka–Bécu, Salomea 98 

Słowacki, Juliusz 98, 177, 207 

Sobański, Izydor 85 

Sontag, Henriette 43, 

Sowińska, Katarzyna 31, 57 

Sowiński, Józef 38, 57, 58, 145 

Sowiński, Wojciech 195, 218, 219 

Stanisław Leszczyński, król polski 22 

Stanisław August Poniatowski, król polski 22, 168 

Stirling, Jane 31, 129, 136, 137, 153, 165, 195 

Stradella, Alessandro 152 

Stróżewski, Władysław 205 

Stumpf, Carl 55 

Suworow, Aleksandr 148 

Szaniawski, Józef Kalasanty 52–54 

Szulczewski, Karol 157 

Szymanowska, Maria 43, 89 

Szymanowski, Karol 219 

T 

Tańska, Klementyna — cf.: Hofmannowa, Klementyna z Tańskich 

Tatarkiewicz, Jan Jakub 47, 51, 55 

Tatarkiewicz, Władysław 52, 55, 171, 175, 177 

Tellefsen, Thomas 190 

Tetzner, Jerzy 105 

Thalberg, Sigismund 103, 153, 183 

Tomaszewski, Mieczysław 16, 206 

Towiański, Andrzej 50, 84, 85, 140, 177 

Trembecki, Stanisław 34 

Trentowski, Bronisław Ferdynand 84, 89 

Trębicka, Maria 148 

Troupenas, eugène–Théodore 194 

Turgieniew, Aleksandr 168 

Turowska, Agnieszka — cf.: Bąkiewna, Agnieszka z Turowskich 

U 

Urban, Ignaz 31 

V 

Vannuci, Pietro (ps.: Perugino) 125 

Vaudémont, Louise de 179 

Viardot, Pauline 120, 126, 151 

Vogel, Zygmunt 106 

Voltaire — cf.: Arouet, François–Marie 

W 

Walewska, Maria 22

Weber, Carl Maria von 192, 198 

Werbusz, Józefa 31 

Weydlich, Adam 22 

Wieck, Friedrich 164 

Wieck, Clara 103, 164 

Wielisław — cf.: Skrodzki, eugeniusz 

Wiesiołowska, Anna 74 

Zubelewicz, Adam Ignacy 54, 55, 83 

Ż 

Żmudziński, Tadeusz 13 

Żochowska, Seweryna — cf.: Pruszakowa, Seweryna z Żochowskich 

Żywny, Wojciech (Adalbert, Vojtĕch Živný) 30, 44, 45, 47, 95