IX Legion - prawda czy fikcja

[dawids130]

Ostatnio zaciekawiłem się tematem IX legionu rzymskiego zaginionego w Brytanii (w kilku filmach jest o nim mowa).

Czy ten legion na prawdę istniał czy jest tylko wymysłem literatury i kinematografii?

Jeśli tak to jaka jest jego przybliżona historia?

[Wiesław z Bogdańca]

Ostatnio zaciekawiłem się tematem IX legionu rzymskiego zaginionego w Brytanii (w kilku filmach jest o nim mowa).

Zapewne chodzi Szanownemu koledze o „Ostatni legion”, którego reżyserem jest Doug Lefler. Niestety, jest to film przeznaczony dla miłośników fantasy. Historyk oglądając ten obraz przeżyje katusze, bo jest on o tym, jak można wypaczyć prawdę historyczną - krótko mówiąc, to stek bzdur.

Legion IX Smoków ? Legion IX nie nosił miana " Draconum", ale "Hispania"

Ostatni legion (nie ten ) nie stacjonował w Brytanii od drugiej połowy I w. n.e., a prawdopodobnie w II wieku (powstanie Bar Kochby), w ogóle już nie istniał . Akcja filmu rozpoczyna się w roku 460 - w tym czasie Brytania była już poza strefą wpływów cesarstwa a Flawiusza Romulusa Augustusa jeszcze nie było na świecie. Myślę, że legion IX Smoków nie istniał i jest to tylko fikcja literacka

Pozdrawiam

Edytowane 13 Sierpień 2010 przez Wiesław z Bogdańca

[dawids130]

Zapewne chodzi Szanownemu koledze o „Ostatni legion”

Nie tylko o ten, między innymi też o "Centuriona". Świetny film ale wątpię, żeby miał w sobie choć trochę prawdy historycznej.

[Wiesław z Bogdańca]

Nie tylko o ten, między innymi też o "Centuriona". Świetny film ale wątpię, żeby miał w sobie choć trochę prawdy historycznej

Nie oglądałem... przeczytałem kilka ( popremierowych ) recenzji - niskie noty... reżyser klasy B... raczej sobie odpuszczę

Pozdrawiam

[Amica]

Te wspomniane przez Was filmy na pewno nie prezentują prawdy lecz tylko nawiązują do legendy o legionie IX hispana i jego dalszych tajemniczych losów nie poznanych do dnia dzisiejszego. A niewątpliwie legion ów istniał naprawdę. Został powołany prawdopodobnie przez Cezara . Brał udział w wojnie galijskiej . Nawet kilkakrotnie o mały włos nie został unicestwiony. Mimo komplikacji był bardzo ceniony. W ostatnich dekadach I w pne zyskał tytuł Triumphalis oraz Macedonica, w 19 roku -pne Hispanensis lub Hispana za podbój Hiszpanii i Bałkanów. I ta ostatnia nazwa stała się jego nazwą rozpoznawczą. W 20 roku brał udział w tłumieniu powstania Takfarinesa , w 43 oraz w latach 71-73 podbijał Brytanię. Od 43 roku jego siedzibą był York. Ostatnim pewnym zapisem dotyczącym legionu jest inskrypcja pochodząca z roku 108 umieszczona w tamtejszej fortecy. Wiadomo też że w roku 122 do pustej twierdzy przeniósł się legion VI. Na temat tego co się działo dalej w omawianym legionem IX narosło wiele mitów i legend a prawdy jak dotąd nie poznano.

Najpopularniejsza z nich mówi o tym jakoby legion ów został unicestwiony w wojnie która wybuchła w 117 roku w południowej Szkocji i Anglii. Źródła nic o tym nie wspominają ale to mogło by tłumaczyć przybycie w jego miejsce legionu VI. Teoria ta stała się rozpowszechniona po tym jak w Silchester odnaleziono brązowego orła . W 1954 Rosemary Suitcliffe zainspirowało znalezisko do napisania powieści pt ?Orzeł dziewiątego? sugerujący iż artefakt ten to aquila, godło legionu który został odebrany legionistom przez mszczących się Brytów. W rzeczywistości znalezisko okazało się częścią posągu przedstawiającego Jupitera, którego symbolem jest orzeł.

Epigraficzne źródła wspominają o legatach i trybunach, którzy mieli służyć w IX legionie ok. 132-140 roku co by przeczyło teorii o wcześniejszym unicestwieniu. Należy też wspomnieć że jeżeli legion byłby rozwiązany wskutek niełaski buntu bądź klęski walczący w jego szeregach z dumą by nie byli wymieniani jako żołnierze tegoż legionu a sam legion skazany by był na damnatio memoriae , jego nazwa i numer wymazane byłyby z wszelkich monumentów. Nic takiego jednak nie miało miejsce.

Czasem się mówi jakoby miał walczyć w powstaniu Bar Kochby w latach 132-136 i wtedy zniszczony. Tylko po co miałby być ściągany z tak odległych stron Imperium skoro pod ręką Rzymianie z pewnością mieli inne legiony?

Jeszcze mniej prawdopodobne jest przeniesienie legionu na wschód do Kapadocji w latach trzydziestych II wieku w celu obrony przed Alanami by wzmocnić tamtejszą prowincję . W 161 miałby walczyć pod Elegeją przeciw Partom gdzie pierwszy centurion miał popełnić samobójstwo a legion unicestwiony. Źródła nie wzmiankują jednak ani o numerze ani o tytule tego legionu więc równie dobrze mógł on być dopiero co utworzony.

Legion IX mógł przestać istnieć w jakieś bitwie/wojnie o której jeszcze nie wiemy. Mógł zostać osłabiony podczas drugiej rewolty Brytów, o których brak przekazów, w 117 (wspomnianej wyżej) i stamtąd wysłano go Nimjegen aby odzyskał siły. Archeolodzy odkryli tam pewne inskrypcje które to sugerują . Mógł więc być unicestwiony na obszarze Niemiec przez germańskie nacje które wywołały chaos w latach 60/70 II wieku .

Jest też teoria że legion wcale nie musiał być zniszczony podczas bitwy ale w skutek strat połączony z innym legionem. Jeżeli Legion IX był tym słabszym elementem w takim połączeniu musiał przyjąć tytuł i numer tego mocniejszego przez to legion IX został wykreślony z listy armii.

To jest tylko kilka hipotez ta temat losów legionu IX hispana który rozpala wyobraźnie po dziś dzień stając się tematem filmów i powieści.

Źródło

Ross Cowan Wojny bitwy i wojownicy rzymscy

Edytowane 13 Sierpień 2010 przez Amica

[Wiesław z Bogdańca]

Tajemnicę legionu IX Hispana może wyjaśniać praktyka, którą stosowali urzędnicy i historycy "niezwyciężonej armii" wobec zhańbionych legionów. Lepiej było zataić prawdę o losie pokonanego wojska, tłumacząc np: zaginięciem, gdyż ujawnienie jej mogło osłabić publiczne morale.

Pozdrawiam

[Amica]

Z tego samego powodu nie odtwarzano legionów. W rzymskiej mentalności nie było bowiem miejsca na pamięć o porażkach. A symbolizowałby to numer legionu który został pokonany doszczętnie. W przypadku legionu IX nie ma nawet wzmianki o tym co się z nim stało. Z racji tego, że w pewnym momencie znika z annałów historii można by sugerować iż został unicestwiony bądź się czymś zhańbił : pytanie tylko kiedy? Tego już chyba się nie dowiemy, sporo źródeł z czasów starożytności nie przetrwało do współczesności.

Edytowane 13 Sierpień 2010 przez Amica

[nawdyr]

Z tym nie odtwarzaniem legionów sie nie mogę zgodzić , z tego co wiem XIV legion został doszczętnie zniszczony przez Eubornów w Galii i Cezar go odtworzył ...by luka w legionach nie przypominała żołnierzom o klęsce ... później trafił do Brytanii gdzie 10 tys legionistów pobiło 240 tys brytów w powstaniu królowej Budyki

[ciekawy]

Na Imperium Romanum ( http://www.romanum.historicus.pl/legiony_augustianskie.html) znalazłem takie info:

Legion dziewiąty - założony przez Pompejusza Wilekiego w 65 roku p.n.e. Obdarzony tytułem Hispana (Hiszpańska) przez Oktawiana Augusta 25 roku p.n.e. Jego istnienie i świetność kończą się 86 roku n.e., kiedy to legion zostaje rozgromiony przez dackie plemiona. Po przegranej nigdy już nie został odtworzony.

[Wiesław z Bogdańca]

Z tym nie odtwarzaniem legionów sie nie mogę zgodzić , z tego co wiem XIV legion został doszczętnie zniszczony przez Eubornów w Galii i Cezar go odtworzył ...by luka w legionach nie przypominała żołnierzom o klęsce ... później trafił do Brytanii gdzie 10 tys legionistów pobiło 240 tys brytów w powstaniu królowej Budyki

Wyjątek tylko [pomaga dostrzec] potwierdza regułę

[puella]

Tajemnicę legionu IX Hispana może wyjaśniać praktyka, którą stosowali urzędnicy i historycy "niezwyciężonej armii" wobec zhańbionych legionów. Lepiej było zataić prawdę o losie pokonanego wojska, tłumacząc np: zaginięciem, gdyż ujawnienie jej mogło osłabić publiczne morale.

Jak dla mnie za gruba byłaby sprawa, żeby szło ją wymazać z kart historii. Ot np. ile pisano o jadce w Lesie Teutoburskim. Nawet o pechowych niedobitkach nie dało się nie pisać-ot np. wiemy, że zabroniono im powrotu do Italii.

Pozdrawiam.

[Wiesław z Bogdańca]

Jak dla mnie za gruba byłaby sprawa, żeby szło ją wymazać z kart historii. Ot np. ile pisano o jadce w Lesie Teutoburskim. Nawet o pechowych niedobitkach nie dało się nie pisać-ot np. wiemy, że zabroniono im powrotu do Italii.

Pozdrawiam.

A jednak o losach IX legionu niewiele wiadomo

Czasem się mówi jakoby miał walczyć w powstaniu Bar Kochby w latach 132-136 i wtedy zniszczony. Tylko po co miałby być ściągany z tak odległych stron Imperium skoro pod ręką Rzymianie z pewnością mieli inne legiony?

Koleżanka Amica powołała się na "Wojny, bitwy i wojownicy rzymscy" Rossa Cowana [więc skąd takie pytanie?], który nie wyklucza takiej możliwości :

(...) Możemy przypuszczać, że legion IX był obecny w północno-zachodniej Angli, aż do wczesnych lat trzydziestych IIw. W roku 132 zbuntowali się Żydzi (powstanie Bar Kochby) i przejęli władzę w większej części Judei. Hadrian uznał, że najlepszym głównodowodzącym, który będzie w stanie odzyskać Judeę, jest Sekstus Juliusz Sewerus, w tym czasie namiestnik Brytanii. Czy Sewerus zabrał ze sobą legion IX na Bliski Wschód? Teraz gdy wały Hadriana zostały ukończone i gęsto obsadzone strażnicami, IX legion stacjonujący w Carlisle mógł zostać uznany za zbędny i zwolniony stamtąd, by służyć gdzie indziej.

(...) Inskrypcja pochodząca z sąsiedztwa Neapolu została zinterpretowana jako dowód na to, że podczas panowania Hadriana do legionu IX przeniesiono marynarzy z floty z portu Misenum. Jej tekst dotyczy Asklepiadesa z Cylicji (południowa Turcja)... Masowe przenosiny marynarzy zazwyczaj odbywały się wtedy, gdy należało szybko wzmocnić jakiś legion przed starciem bojowym lub wyrównać jego straty... Chciałoby się powiązać transfer Asklepiadesa z reakcją na rewoltę Bar Kochby w Judei.

Pozdrawiam

[puella]

A jednak o losach IX legionu niewiele wiadomo

Nawet i moja wyobraźnia granice ma -niech mądrzejsi nas tym się głowią. ;p

Ale wykluczyłabym chęć wymazania z bytności pokonanego legionu-nie udałoby się to jak dla mnie. Legion to nie jeden człowiek...

I tyle mam mądrego do powiedzenia

Pozdrawiam ciepło.

[Wiesław z Bogdańca]

Nawet i moja wyobraźnia granice ma -niech mądrzejsi nas tym się głowią. ;p

Ale wykluczyłabym chęć wymazania z bytności pokonanego legionu-nie udałoby się to jak dla mnie. Legion to nie jeden człowiek...

I tyle mam mądrego do powiedzenia

Trudno Koleżance odmówić racji. Jednak nieco inaczej wygląda sprawa IX legionu w zestawieniu z trzema legionami zniszczonymi w Lesie Teutoburskim [XVII, XVIII i XIX]. Istotnie wiadomo o nich sporo... chyba nic nie wymazano Według Swetoniusza Oktawian August miał wołać: "Quinctili Vare, legiones redde – Warusie, zwróć mi moje legiony". Mimo, że ich dobre imię zostało zhańbione po utracie orłów, legiony XVII i XVIII zostały odbudowane [ rozwiązane przez Domicjana w 87 n.e. z powodu demobilizacji]. Natomiast IX Hispana przepada bez wieści w otchłani historii [ podobny los spotyka legiony VI Ferrata, VI Hispana i XX Valeria Victrix].

Możliwe, że jak wspomniała Amica [ którą pozdrawiam ] : ...sporo źródeł z czasów starożytności nie przetrwało do współczesności.

Pozdrawiam gorąco

[Teodor]

http://www.livius.org/le-lh/legio/ix_hispana.html