Mecenat Radziwiłłów

[Semper]

Krzysztof Gajdka

Literatura, propaganda, służba

Ludzie pióra w otoczeniu Radziwiłłów birżańskich w pierwszej połowie XVII wieku

Zobacz: szczegółowy opis

Wydawnictwo Naukowe Semper 2010

ISBN: 978-83-7507-076-7

[ format B5, s. 276, bibliografia ]

Książka przedstawia liczne środowisko literackie skupione wokół książęcego dworu Radziwiłłów birżańskich, w tym dwóch najwybitniejszych reprezentantów tego kręgu: Daniela Naborowskiego i Olbrychta Karmanowskiego. Autor porządkuje wiele kwestii historycznych i dowodzi, że literatów radziwiłłowskich łączy wspólnota upodobań literackich, poglądów i inspiracji.

Dr Krzysztof Gajdka jest literaturoznawcą, medioznawcą i analitykiem komunikacji społecznej. Absolwent licznych uczelni krajowych i zagranicznych, w tym University of Minnesota (Minneapolis, USA) i Uniwersytetu Jana Amosa Komenskiego (Bratysława), aktualnie jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Karkowie.

Spis treści

Wstęp

Rozdział 1: W kręgu radziwiłłowskiego mecenatu. Literaci i dworzanie

1. Mecenat w stylu renesansowym?

2. Środowisko literackie — ramy czasowe i przynależność

3. Konfesja radziwiłłowskich literatów

4. Ludzie różnej kondycji

5. Wykształcenie

6. Jak trafili na dwór

7. Role na dworze

8. Twórczość

Podsumowanie

Rozdział 2: Cześnik i lustrator. Pełne znaków zapytania biografie Daniela Naborowskiego i Olbrychta Karmanowskiego

1. „Aptekarczyk spod Jaszczurki”. Rzecz o pochodzeniu Daniela Naborowskiego oraz nowe przyczynki do biografii poety

2. Płatnik z pustą skrzynią. Rzecz o poecie Olbrychcie Karmanowskim, radziwiłłowskim dworzaninie

Podsumowanie

Rozdział 3: „Piórem, czołem, sercem i kolanem”. Blaski i cienie służby dworskiej

1. Panegiryści czy pochlebcy?

2. Dopraszanie się uznania zasług

3. Niełaska pańska

4. Obowiązki korespondencyjne

5. Uławianie na służbę

6. Podróże bliższe i dalsze

7. Brazylijskie przypadki admirała

8. Metaforyczne prezenty Naborowskiego

9. Starosta, lustrator i tłumacz Tassa

10. Kochlewski mniej znany

11. Rzecznik sprawy inflanckiej

12. Anegdoty pana Bieniasza

13. Moralista Józef Domaniewski

14. Literaci o literatach

15. Baranie podroby, szara maść i natura

16. Choroby a służba

17. Agonia Rysińskiego

18. Jak Piekarski na mękach

19. Żarty dworskie i ich echa

20. Czy Karmanowski zbytnio służył Bachusowi?

21. Po trzeźwu, po chmielu, po tabace i po posiłku

22. Fikcyjne nagrobki

23. Wątki obsceniczne

24. Wesołe pisania

25. Uczty i pijaństwo

26. Sekretarze z szablami u boku

27. Bitny arianin

28. Króla Władysława IV czyny wiekopomne

29. Wrogowie wojny

30. Poeta, biskup, Muzy i inspiracje Kochanowskim

31. Marzenia

Podsumowanie

Zakończenie

Bibliografia

- Źródła rękopiśmienne

- Źródła drukowane

- Opracowania

Uwagi

Wykaz skrótów stosowanych w książce