Rząd Władysława Sikorskiego

[Jarpen Zigrin]

Sikorski został powołany do rządu, by ratować trudną sytuację wynikłą z zamachu na Narutowicza. Nastroje udało mu się uspokoić bez rozlewu krwi. Przekonał Rataja, by ten wprowadził stan wyjątkowy, a na konwencie seniorów zagroził użyciem wojska przeciwko każdemu kto zechce burzyć porządek publiczny - wezwanie to okazało się skuteczne.

W swoim expose nazwał swój rząd - rządem naprawy Rzeczpospolitej. W trakcie expose Sikorski oświadczył - jestem i pozostanę w sprawowaniu rządu człowiekiem bezwzględnie bezpartyjnym, nie przynależnym do żadnego stronnictwa i nie związanym z żadną klasą, ani też z postronnymi interesami.

Rząd Sikorskiego był rządem pozaparlamentarnym, ale nie antyparlamentarnym - jak zauważył poseł Wachowiak z klubu NPR. Sikorski został także ministrem spraw wewnętrznych.

Sikorski w wielu dziedzinach podjął się misji naprawy państwa. Jak już wspominałem w temacie: WWW jego rząd opracował np. instrukcję dla administracji publicznej, w której były wyznaczone ramy polityki narodowościowej rządu. Był to jedyny tego typu dokument okresu II RP.

W polityce zagranicznej Sikorski odniósł spory sukces. Mianowicie państwa koalicji nie uznawały oficjalne stanu z traktatu ryskiego. Znaczna część sceny politycznej uznała plan Sikorskiego załatwienia tej sprawy pomyślnie dla Polski za niewykonalny, a nawet niebezpieczny dla kraju. Chciano, by lepiej nie poruszać tego niepewnego tematu. Sikorski jednak zdecydował inaczej i wysłał list do premiera Francji Poincarego. Dało to rezultat, gdyż 15 marca Rada Ambasadorów przychyliła się do żądania Sikorskiego uznając prawnie granice z traktatu ryskiego. Kilka dni po decyzji Rady Ambasadorów podobnie uczyniły Stany Zjednoczone. 2 maja przyjmowała wizytę marszałka Francji Ferdynanda Focha.

Kolejne kwestie, którymi zajął się Sikorski to gospodarka państwa. Poprosił Prezydenta Wojciechowskiego o zwołanie narady wszystkich dotychczasowych ministrów skarbu. Sytuacja była trudna, gdyż w Polsce występowała wówczas galopująca inflacja. Narada ta ustaliła zarys reformy finansów państwa. Ministrem skarbu następnie z nadania Sikorskiego został Władysław Grabski. Nie trzeba wspominać jak trafnego wyboru dokonał Sikorski. Przeprowadził za rządu Sikorskiego kilka ustaw w Sejmie, gdy następnie był ministrem w rządzie Witosa musiał ustąpić, gdyż nie mógł swoich planów realizować. Warto zaznaczyć, bo się o tym często zapomina, że gdy Grabski został premierem i realizował swoją słynną reformę walutową to cały jej program został opracowany za rządów Sikorskiego. 

W sferze gospodarczej był także zmuszony zapowiedzieć liczne cięcia budżetowe. Rząd Sikorskiego przyspieszył także wstępne prace przy budowie portu w Gdyni.

Sikorski podjął się także reformy podziału administracyjnego państwa. Powołał specjalną komisję złożoną z wybitnych przedstawicieli nauki. Komisja ta zaprojektowała korekty granic województw. Zostały one jednak wdrożone dopiero 10 lat później.

Zastanawia jednak dlaczego tak szybko zmieniono rząd mimo jego wymiernych sukcesów. Witos o tym w swoich wspomnieniach wspomina bardzo lapidarnie, podobnie i inni. By zmienić rząd postanowiono nie udzielić poparcia prowizorium budżetowym na II kwartał roku. Koalicja ZLN, PSL "Piast" i Chrześcijańskiej-Demokracji wybrała nowy rząd z Witosem na czele.

[FSO]

Witaj;

uwaga Rataja z dnia 23 grudnia 1922 r. "wedle wszelkiego prawdopodobieństwa zszarga się w niedługim czasie, oskubią mu pióra [o Sikorskim - F.]". Poza tym - poufne rozmowy o koalicji ChjenoPiasta trwały już od lutego '23 r. Kością niezgody było bronienie przez endecję interesów ziemiaństwa [pojmowanego bardzo rygorystycznie], zaś rozwiązaniem byl pakt lanckoroński podpisany w rezydencji endeckiego senatora J. Zdanowskiego. Endecja ustąpiła nieco w kwestii agrarnej [reforma rolna], ale zasady reformy sformułowan tak, że odpowiadała ona bogatej części chłopstwa [alektorat Piasta w znacznej większości], zaś PSL - przyjął zasady endeckiej polityki na Wschodzie. Rząd niemal zgodnie odowalo 26 maja '23 r. [głosy 279 do 117]. Przeciw byli pomijając Chjeno - Piasta, także Klub Chrześc - Nar, komuniści, mniejszości narodowe... W teorii nowy rząd mial większość 239 do 444 [min 223] lecz duża liczbna chwijnych posłów,i po stronie Chjeny i po stronie Piasta [tu gł j. Dębski i 13 innych posłów], co dawało 5 osobową bardzo chwiejną większość ale jednak.... i nowy rząd z Witosem na czele.

Rząd zmieniono badzo szybko - właśnie dlatego że był troszkę jak rząd Grabskiego - pozaparlamentarny - miał szansę rządzić stabilnie, gdyż każda chyba niemal partia coś tam dołożyła, tylko problemem było to, że nie zaczęła walczyć z inflacją, lecz muaiała zaprowadzić porządek - a dopóki Murzyn z przysłowia ma zajęcie, dopóty się mu brawo bije... potem : rób co chcesz.

pozdr