marioxb

Zgadza się. Tylko, czy pomimo tych problemów nie dało się zrobić więcej?

Wydaję mi się, że 1200 ludzi to nie jest jeszcze ostateczna liczba. Cały czas znajduję nowe materiały, które świadczą o większej liczbie. Co do kawalerii kurlandzkiej to była to szlachecka Służba Konna, posiadająca uzbrojenie ochronne, co upodabniało ją do kirasjerów. Jeden z szwedzkich historyków o jeździe kurlandzkiej pod Kircholmem napisał, że byli to kirasjerzy. W 1617-18 Służba Konna nie uczestniczyła aktywnie w walkach. Wolmar Farensbach posługiwał się wyłącznie zaciężnym żołnierzem.

Masz rację, brak informacji w literaturze świadczy tylko o słabym poznaniu tematu. Moim zdaniem udział Kurlandczyków w wojnie był całkiem duży. Kulminacją była kampania 1617 roku, którą można śmiało nazwać kurlandzko-szwedzko-polskim (w zasadzie litewskim) konfliktem. Gdyby Gustaw Adolf spełnił wówczas swoje sojusznicze obowiązki, to ta wojna mogłaby wyglądać zupełnie inaczej.

Ten sam autor wspomina, iż na początku sierpnia 1617 r. hetman miał: 200 husarii, 100 kozaków, 350 rajtarów i 250 wybrańców szawelskich. Łącznie w obozie miało być 900 ludzi.

Brak większych informacji o udziale sam w sobie stanowi już pewną poszlakę mówiącą o wkładzie Kurlandczyków w wojnie. Pytanie, czy na podstawie tej poszlaki można określić go mianem niewielkiego?

A co sądzicie o ustawieniu wrogich wojsk względem Dźwiny?

Bardzo ciekawa sugestia. Szczerze mówiąc nigdy nie się nad tym nie zastanawiałem. Problem jednak w tym, że okres potęgi Kurlandii pod rządami tego władcy przypadł na okres przez wojną północną zwaną u nas często „potopem”. W wyniku tego konfliktu księstwo zostało w znacznym stopniu zniszczone, co spowodowało spadek jego znaczenia na arenie międzynarodowej. W latach 60. mieliśmy już do czynienia z cieniem dawnej potęgi, która nie mogła imponować braci szlacheckiej.

Widzę, że dyskusja na temat księstwa ostatnio zamarła, co mnie trochę zasmuciło. Jak byście ocenili wkład Kurlandii w wojnę polsko-szwedzką 1600-1629? Ciekaw jestem waszych opinii.

Gdy sprawdzałem za pierwszym razem nie zauważyłem tego, przepraszam. Spojrzałem na Ordre jeszcze raz i zobaczyłem, że jest coś co by odpowiadało nazwisku Iummi, ale to jest Summi.

Na Ordre de bataille Dahlberga widać jedynie Sigge Ersona i Reinholda Engelssona. W spisie z 23/13 września jest natomiast tylko Peder Monßonn. Iummi jest wyłącznie u Petriego.

Jakiego powrotu? To jest oczywiste.

Książę mógł pójść na wschód, ale chyba nie po to, aby ściągnąć wycofujących się spod Legnicy Tatarów. Gdyby tak było, to Wacław nie napisałby, że książę zrobił coś, co nie było wcześniej uzgodnione. Piszesz o planie zatrzymania i zaangażowania Tatarów pod Legnicą, co pozwalało by na zaatakowanie ich z dwóch strony. Jeśli był taki plan to Henryk starając się ściągnąć wroga z powrotem postępowałby zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami i Wacław napisałby co innego.

a jednak. Na dodatek musiał jeszcze klęknąć przed jakimś zmarłym księciem.

Nie posądzałem Ciebie o takie poczucie humoru.

W Historii Tartarorum mowa jest o śmierci księcia w tatarskim obozie, który mógł znajdować się większej odległości od Legnicy.

Ja bym nie łączył miejsca bitwy z miejscem śmierci księcia. Legenda o św. Jadwidze pisze o polu bitwy oddalonym o 1 milę od Legnicy.

Na początek proponowałbym artykuł Larsa Tersmedena w Studiach i Materiałach do Historii Wojskowości, T. 21: 1978, biografię Gustawa Adolfa Zbigniewa Anusika i najnowszą syntezę wojen polsko-szwedzkich Pawła Skworody.

Wyjście pierwszego oddziału mogło mieć charakter zarówno wycieczki jak i prowokacji. Osobiście stawiałbym na wycieczkę będącą rozpoznaniem. Pierwszy sukces mógł przyczynić się do zmiany pierwotnych planów księcia, czyli czekania na Czechów. Wierząc, iż istnieje realna szansa na rozbicie mniejszego zgrupowania tatarskiego Henryk wyprowadził z zamku większe siły. Sam Wacław w następnym piśmie dziwi się działaniom Henryka, który bez wcześniejszego uzgodnienia z nim wdał się w walkę z Tatarami. Dlaczego jednak książę wyruszył, jak się powszechnie przyjmuje, na wschód? Czesi mieli przecież przybyć z innego kierunku. Do tego dochodzi sama odległość domniemanego pola bitwy, która waha się od 5 do 8 km. Sensowniej było by walczyć w pobliżu zamku zapewniającego w razie klęski schronienie.

Miałem na myśli dowodzenie mniejszym oddziałem, który jako pierwszy wyszedł z zamku i starł się z Tatarami.

Masz rację. Książę nie stanąłby na czele wycieczki z zamku. Jan Długosz pisze, iż książę stanął na czele czwartego hufca, który włączył się, jako ostatni do walki.

Zgadza się. Pojawienie się stosunkowo niewielkiego oddziału Tatarów mogło skłonić księcia do wyjścia z zamku większymi siłami. Przez pewien czas wszystko układało się dobrze. Później, jak pisze Długosz, pojawił się czwarty oddział Tatarów, który był większy niż wszystkie siły dotychczas użyte w walce. Trudno uznać go odwód. Bardziej prawdopodobne, że były to główne siły.

To jest już nadinterpretacja, która przypomina Mularczyka. Mowa jest wyraźnie o oblężeniu księcia. Niektórzy historycy, jak Wacława Korta, opisując bitwę o dokumencie tym po prostu nie wspominają. Marek Cetwiński i Jerzy Maroń starają się obniżyć jego wartość podając, iż w następnym liście Wacława nic o tym nie wspominał. Nie wydaję się być to przekonywujące. Dlaczego król miał jeszcze raz o tym pisać? Drugie pismo nie przeczy pierwszemu, ale jest jego kontynuacją. Gerard Labuda i Tomasz Jasinski podchodzą do sprawy poważniej pisząc, w oparciu o pismo Wacława, o bitwie w pobliżu Legnicy, ale samo starcie dość niekonsekwentnie umieszczają parę kilometrów od niej.

Podobne zabiegi czynił już książę Fryderyk w latach 20.

Żeby nie było niedomówień uważam, że do bitwy doszło, choć nie tym miejscu, jak się przeważnie sądzi i w innych okolicznościach. Jarek nieco przeinaczył moją hipotezę. Wcześniejszy wpis miał wyłącznie charakter rozpoznawczy. Prawie wszystkie najstarsze źródła, przede wszystkim roczniki, nie wspominają o bitwie. Zauważył to już Gerard Labuda i Jerzy Mularczyk. Ten drugi wyciągnął z tego zbyt daleko idące wnioski. Walkę księcia z Tatarami potwierdza pismo Wacława datowane na kwiecień-maj 1241 r. Jest jednak drugie, wcześniejsze pismo króla czeskiego mówiące, iż najeźdźcy oblegli (lub zablokowali) księcia w zamku legnickim. I tu pojawia się problem. Obecnie powszechnie uważa się, że do bitwy doszło kilka kilometrów od Legnicy. Rocznik i kronika wielkopolska mówią o polu przy zamku legnickim. Długosz opisując wymarsz wojsk księcia z Legnicy wspomina tylko o minięciu przedmieść. Patrząc na wyjście z obleganego zamku znacznie słabszych sił Henryka trudno pozbyć się wrażenia, iż wielka walka Zachodu ze Wschodem mogła być po prostu starciem wycieczki, jaka wyszła z zamku, z oblegającymi. W moim mniemaniu nie stoi to w sprzeczności z rozegraniem bitwy, choć nie tak dużej jak się powszechnie uważa.

Jak wytłumaczyć fakt, iż najbliższe wydarzeniu źródła wspominają tylko śmierci księcia i zniszczeniach?