bavarsky

Poniżej przedstawiam ciekawy raport jenerała Baggehuffwuda dowódcy II Korpusu, który trzymał podczas bitwy prawe skrzydło Rosjan. Jako że jest on po Rosyjsku, to niestety w tej chwili będzie on dostępny dla ludzi rozumujących cyrylicę. W związku z czasowymi brakami postaram się go przynajmniej częściowo przetłumaczyć za jakiś czas. Proszę pamiętać że Rosjanie używają kalendarza Juliańskiego, i u nich bitwa rozpoczęła się 26 sierpnia. Pozdr. str.1 str.2 str.3 [Źródło: Valkovich A., Kapitonov A., Borodino: dokumentalnaya khronika, Moskwa 2004]

Drogi harry Czasami mam złe dni na pisanie postów, wnioskuję źle, piszę nieprawidłowo. Natomiast gdy mam normalne dni nie zdarza mi się, abym w swoich postach gdzie przytaczam jakieś cytaty nie podawał podstawowych danych w stylu nr. stron, autor, tytuł... Za to przepraszam, bo wprowadziło to również pewien dysonans w tym co ja prawiłem, a potem Pan próbował to zrozumieć również prawiąc słuszne pytania co do mej osoby, znaczy co ten człowiek ma na myśli. Po kolei przedstawię swe powody, wszak o które Waćpan masz tyle pytań. Zaczynamy od tego jak widział całą tą sytuację Kukiel: "...przy czym zabłysnęło wspaniałe męstwo dwóch kompanii 16 pułku; kapitanów Skrzyneckiego i Kempskego które, szarżą zaskoczone w tyralierce, zbiły się w mały czworobok, ogniem z bliska obroniły się a później z boku rażąc kirasjerów, przyczyniły się do ich odparcia." M. Kukiel, Wojna 1812 roku, t.II str. 174-175 Z kolei Gembarzewski prawi że była to tylko jedna kompania grenadierska z tegoż pułku, na którą "...wpadła w środku obszernego pola" dywizja kirasjerów rosyjskich B. Gembarzewski, Wojsko Polskie..., str. 103 Podobnie jak Gembarzewski prawi Mikaberize w swojej pracy: "A Grenadier Company of the 16th Polish Regiment, led by Captain Jan Skrzynecki , distinguished itself as it fought off the Russian cavalry" A. Mikaberidze, The Battle of Borodino Napoleon Against Kutuzow, str. 43 Czyli zastanawiam się dalej jak to rozumować, Kukiel podaje że były dwie kompanie rozsypane w tyralierce, dlatego automatycznie myślałem o woltyżerach, przy czym Gembarzewski w biogramie 16. Pułku zaznacza że była to jedna kompania grenadierska, podobnie zresztą jak Mikaberidze. Sprawdzę jeszcze kilka innych źródeł. Tymczasem to tyle. Pozdr.

Polecam wszystkim pracę gruzińskiego historyka Aleksandra Mikaberidze "The Battle of Borodino Napoleon Against Kutuzow". Autor mieszka obecnie w USA, lecz nie przeszkodziło mu to w stworzeniu czegoś co można z całą śmiałością nazwać dziełem przełomowym. Korzystał z ponad 70 książek Rosyjskich, 40 Francuskich, kilkunastu Polskich czy Niemieckich wśród nich oczywiście prace Mariana Kukiela, którego to niejednokrotnie cytuje w swojej przepięknej pracy. Ponieważ już z nim od dłuższego czasu koresponduję, tym bardziej zaświadczam jako że ma piękny umysł, bardzo otwarty i uprzejmy, jednym słowem klasa historyk. Chylę nisko czoło przed takim geniuszem. Na pewno jest dla mnie wzorem do naśladowania. Pozdr.

Dziękuję za link. Bardzo dobrze napisany artykuł Pana Olszewskiego. Polecam. Pozdr.

Wszak wiele nonsensów popełniłem, w tym czy innym dziale. I jak już gdzieś napisałem, nie jestem żadnym ekspertem, więc na moich wywodach lepiej się nie podpierać. Za jakiekolwiek błędy popełnione umyślnie lub nie przepraszam. Proszę o sprostowanie. Pozdr.

Oczywiście Skrzynecki dowodził kompanią woltyżerów podobnie jak Kempski. Tak podaje Kukiel w „Wojnie 1812 roku” tom 2. Czy też A. Mikaberidze w „The Battle of Borodnio Napoleon Against Kutuzov” Wspomnienie Weyssenhoffa jest w tym momencie niedokładne, zresztą cytowane za Gembarzewskim. Bowiem ks. Józef kazał wydzielić 14 kompanii woltyżerów oraz 15. Pułk Piechoty pod generałem Rybinskim który miał atakować południowe zbocze reduty Szewardiono. Pozdr.

'''

Ponadto nie liczy się wygląd zewnętrzny ale to co taki oddział potrafi wyczynić w boju. Za przykład mogą nam posłużyć wiarusy z 16. Pułku piechoty: W bitwie pod Szewardinem 5 września 1812 roku, dwie kompanie wyborcze 16 pułku pod dowództwem kapitanów Skrzyneckiego i Kempskiego, zaskoczone przez szarżujących nań Rosyjskich kirasjerów, będąc w tyralierce rozsypane, zbiły się w mały czworobok, utrzymując dyscyplinę ogniową; oddając strzały z bliska obroniły się, by po chwili kontratakować na nich wypierając ich z przedpola! Jenerał Weyssenhoff zapisał zresztą tak: „Nieustraszeni grenadyerowie uformowali się w kłąb i tak dzielnie się bronili, że zrobiwszy sobie przedpiersie z kirasyerów różnokołnierzowych, zmusili ich do odstąpienia, nie straciwszy sami prawie ani jednego człowieka. Gdy, jako szef sztabu, troskliwy o los tej kompanii, nie wiedząc co się z nią stać mogło w tem zamieszaniu, wyjechałem na rzeczone pole, wszyscy oficerowie pułku francuskiego lekkiej piechoty, stojącego opodal w krzakach, wybiegli naprzeciw mnie, jednogłośnie krzycząc: „Idź dowódco do księcia Poniatowskiego, złożyć sprawozdanie odnośnie niezwyciężonej kompanii, najdzielniejszych żołnierzy w armii, jacy kiedykolwiek byli, zapisz nas jako naocznych światków”. W rzeczy samej, gdym przyjechał do kompanii, stojącej jeszcze w swoim miejscu, znalazłem ją otoczoną poległymi kirasyerami, opatrującą spokojnie broń swoją. Kapitan Skrzynecki został za ten czyn ozdobiony krzyżem legii honorowej.” I to jest Panowie prawdziwa żołnierka, a nie parady przed w. ks. Konstantym Pozdr.

Ja z kolei głos swój oddałem na książkę Patrycjusza Malickiego, "Wielka Armia Napoleona na Śląsku 1806-1808" Pozdr.

Pamiętam że Pawłowski w swojej książce „Wojna polsko-austriacka 1809 r.” prawi że Prusacy dawali bez opamiętania mnóstwo pożyczek polskiej szlachcie posiadającej rozległe ziemie, a która to szlachta brała takowe „datki” praktycznie na wszystko. Miało to na celu rozwój tychże gospodarstw. Problem polega jednak na tym, że Prusacy planowali przez te pożyczki wykurzyć Polaków z ich własnych dóbr, bowiem po pewnym czasie zażądali by do tego i tego terminu spłaty należnych długów, co oczywiście u wielu z nich było by to nie możliwe do zrealizowania, w związku z tym „eksmitowano” by takich pożyczkobiorców, a na ich miejsce osiedlano by Pruskich ziemian. Pozdr.

'''

Czytam przy pomocy mojego nauczyciela francuskiego którym jest mój dziadek, Thiry?ego La Campagne de Russie, wydana w Paryżu w 1969 roku. Można rzec że klasyka. Podobnie jak Kukiel straty Rosjan pod Możajskiem ocenia na 50.000 zabitych i rannych a Francuzów i koalicjantów na 28.000 [przy czym Kukiel podaje w tym miejscu 29.000]. Mam nadzieję że złapiesz "bakcyla" diabełku i w epoce jedynie słusznej się zakochasz Pozdr.

'''

Literatura na której podpieram swoje wywody: Rosyjska: Borodino, Dokumentacnaja chronika, Moskwa 2005 Glinka Fedor, Ocherki Borodinskogo srażenia (wspomnienia o 1812 gode), Moskwa 1839 Glinka Fedor, Pisma Russkogo ofitsera, Moskwa 1985 Mihajłowski-Danilewski A. I., Opisanie otechestvennoj vojny v 1812 godu, t.III, St. Petersburg 1839 Mihajłowski-Danilewski A. I., Zapiski 1812 god, [w:] Istoriczeskii Wiestnik, [10]1890 Buturlin D., Istoryja nashestwija Imperatora Napoleona na Rossju w 1812 godu, St Petersburg 1837 Buturlin D., Kutuzow w 1812 g., Russkaya starina, [10] 1894 Beskrowny L., Borodinskoje srażenije, Moskwa 1971 Beskrowny L., Otechestvennaia wojna 1812 goda, Moskwa 1968 Francuska : Bertin G., La Campaign de 1812: d'apres de temoins oculaires, Paris 1895 Segur P.P., Histoire de Napoleon et de la grande-armee pendant l'annee 1812, Paris, 1825 Francois C., Journal du capitaine Francois, Paris 1904 Hourtoulle F.G., La Moskowa-Borodino: La Bataille des Redoutes, Paris 2001 Thiry J., La Campagne de Russie, Paris, 1969 Angielska: Mikaberidze A., The Battle of Borodino Napoleon Against Kutuzov, Pen & Sword 2007 Mikaberidze A., The Russian officer corps in the Revolutionary and Napoleonic Wars: 1795-1815, New Yor 2005 Yermolov, A., The Czar's General: The Memoris of a Russian General in the Napoleonic Wars, trans. by A. Mikaberidze Welwyn Garden City 2005 George F. Nafziger, The Imperial Russian Army 1763-1815, wydanie 2 tomowe: --> Vol 1 - Infantry, Mixed Units, Legions, Marines, Engineers, Pioneers, Sappers & Opolochenie --> Vol 2 - Cavalry, Cossacks, Guard, and Artillery Nafziger G. F., Napoleon's Invasion of Russia, Ballantine Books1997 Riehn R. K., 1812 Napoleon?s Russian Campaign, John Wiley & Sons 1991 Elting J. R., Swords around a Throne Napoleon's Grande Armee, Da Capo Press 1997 Polska: Troyat H., Aleksander I Pogromca Napoleona, Amber 2007 Zamoyski A., 1812 Wojna z Rosją, Kraków 2007 Gembarzewski B. Wojsko Polskie Księstwo Warszawskie 1807-1814, Warszawa 1905 ( reprint Wydawnictwa Kurpisz z 2003) Askenazy S., Książę Józef Poniatowski, Warszawa 1910 Austin P. B., 1812 Marsz na Moskwę, Finna 2002 Kukiel M., Wojna 1812 roku, t.II, Kraków 1937 (reprint Wydawnictwa Kurpisz z 1999) Kukiel M., Jazda polska nad Moskwą, Poznań 1919 Kołczakowski K., Wspomnienia, Kraków 1898-1901

Właśnie przepisuję część wspomnień Józefa Święcickiego „Pamiętnik ostatniego dowódcy pułku 4 piechoty liniowej”, w którym to autor zawarł genialny opis bitwy widziany oczyma oficera dowodzącego w polu w obronie Olszynki w bitwie pod Grochowem. Niebawem opis zamieszczę na forum. Pozdr.

Lustracja pola bitwy. Pozycja do walki pod Możajskiem została wybrana przez pułkownika Tolla, generalnego kwatermistrza armii. Znajdowała się dokładnie 112 km od Moskwy oraz 297 km od Smoleńska. Pozycja owa została dalej przedstawiona Kutuzowowi, który ją zaakceptował 3 września. Czy była to pozycja dobra tudzież optymalna? By odpowiedzieć sobie na to pytanie musimy przestudiować opinie uczestników tamtej bitwy. I tak Jermołow, Benningsen, Barclay de Tolly oraz kilku innych wyższych oficerów krytykowało Kutuzowa za bezkrytyczne zgadzanie z "Niemcem bałtyckim" pułkownikiem Tollem. Szczególny krytycyzm w stosunku do Kutuzowa wyraził Benningsen wspominając że "...[Toll] przejął całkowitą kontrolę nad mózgiem Księcia Kutuzowa." I dalej Benningsen prawi ( tłumaczenie własne, bavarsky) "Ja nigdy nie opisywałem Możajska jako najlepszej pozycji do stoczenia bitwy, lecz pułkownik Toll, kwatermistrz generalny armii; popierany przez Kutuzowa, wybrał ją jako najlepszą. Pułkownik Toll był usatysfakcjonowany że jego pozycja od frontu była zabezpieczona przez strumienie, lecz kompletnie nie brał pod uwagę tego że obie nasze flanki były wyeksponowane dla wroga, i niezabezpieczone posiłkami" Z kolei Barclay de Tolly w swoich wspomnieniach "Izobrazennyje wojennich diestwii" pisze że pozycja pod Możajskiem była korzystna w centrum ( owe strumienie o których prawi Benningsen) oraz na prawej flance (zabezpieczona przez rzekę Kołczę), natomiast "...lewa flanka była całkowicie wyeksponowana". 4 września Kutuzow posłał list do Cesarza Aleksandra I w którym zawarł między innymi następujące sentencje (tłumaczenie własne, bavarsky): "Pozycja którą obrałem przy wiosce Borodino [...] jest jedną z najlepszych jaką można znaleźć w bliskości Moskwy. Słabą stroną owej pozycji jest jednak lewa flanka, którą będę się starał umocnić" Jak widać pozycja sama w sobie budzi pewne zastrzeżenia, zwłaszcza jeżeli chodzi o ochronę obydwu flank Rosyjskiej armii. Przy czym co warto zauważyć i zanotować sobie, to fakt dostrzeżenia przez Kutuzowa pewnych słabości tej pozycji, pod postacią najbardziej wyeksponowanej lewej flanki. Tam też zresztą do osłony tej strony armii stworzono Bagration flesches, o które to tak zajadle walczyły dywizje z korpusów Neya i Davouta, ostatecznie zdobywając je. I w tym miejscu chciałbym również przedstawić wam cztery główne Rosyjskie pozycje, które zmieniały się czterokrotnie od 3 do 7 września. Mianowicie I pozycja istniała od 3 do 4 września i przypominała wielki łuk. Lewa flanka opierała się o redutę Schewardino, centrum znajdowało się lekko poniżej wsi Borodino obejmując redutę Rajewskiego, a prawa flanka opierała się o rzekę Kołczę. Zmieniła się ona po bitwie z 5 września o redutę Szewardino. II pozycja istniejąca pomiędzy 4-5 września zaczynała się od wsi Utica, centrum podobnie jak w przypadku I pozycji przechodziło przez redutę Rajewskiego, by następnie prawą flanką oprzeć się o Kołczę docierając aż do wsi Masłowo. III pozycja, główna wyjściowa do bitwy 7 września gdzie 1 i 2 Armie zachodnie były rozłożone następująco: Pod wsią Utica znajdował się III Korpus Piechoty Tuczkowa I, a na lewo i trochę do tyłu od korpusu Tuczkowa I znajdowało się Opołoczenie zgrupowane w dywizjony. VIII Korpus Borozdina I zajmował fleche Bagrationa, natomiast bezpośrednio za nim stanowisko dowodzenia miał dowódca 2. Armii Książę Bagration VII Korpus Rajewskiego, zajmował redutę Rajewskiego, na prawo od VII Korpusu znajdował się VI Korpus Dochturowa. Bezpośrednio za tymi dwoma Korpusami, trzymano w rezerwie kawalerię zgrupowaną w dwa Korpusy, mianowicie III Korfa i IV Siwersa I. Dalej na prawo od VI Korpusu Dochturowa znajdował się IV Korpus Ostermana-Tołstoja wsparty II Korpusem Kawalerii, którego dowódcą również był Korf. IV Korpus trzymał pozycje od wsi Gorki przy której swoją kwaterę główną trzymał Kutuzow aż do wsi Nowe Seło. Koniec prawej flanki Rosyjskiego ugrupowania trzymał II Korpus Baggehuffwuda, z Kozakami atamana Płatowa i Uwarowa. Rezerwę taktyczną Rosjan stanowił V Korpus Gwardyjski (odwodowy) pod Ławrowem, który znajdował się w tyle za VII Korpusem Rajewskiego, pod wsią Kniaźkowo. IV pozycja, obejmuje położenie Rosjan po bitwie 7 września. Zarówno lewa flanka jak i centrum Rosyjskie cofnęło się do tyłu po utraceniu pozycji pod redutą Rajewskiego jak i flechami Bagrationa, natomiast prawa flanka opierała się dalej o wieś Gorki i kończyła pod wsią Masłowo. Kontynuacja mego wywodu niebawem zostanie dokończona... Pozdr. bavarsky

Ciekawe czy zastanawialiście się o której godzinie oddano pierwsze strzały w tej monstrualnej bitwie? Zarówno Francuzi jak i Rosjanie widzą to troszeczkę inaczej. Najpierw analiza strony Francuskiej: Planat de Faye, Vionnet de Maringone oraz Castellane wskazują godzinę 5 rano; z kolei Vaudoncourt, Teste, Laugier, Bourgois, Francois, Pelet, Griois oraz Chambry wskazują 6 rano; A Bourgogne, Brandt, Denniee, Kołczakowski czy Le Roy sprzeczają się z tymi wcześniejszymi twierdząc że najwcześniej można przyjąć godzinę 7 z rana Analiza strony Rosyjskiej: Zarówno większość Rosyjskich historyków czy uczestników bitwy przyjmuje godzinę 6 rano, ale niektórzy jak Bogdanow wspominają godzinę 5 rano. Gdy przetłumaczyłem z "Ruskiego jazyka" kilka raportów Kutuzowa za 8 Września do Cesarza Aleksandra I, zaintrygowało mnie że wspomina o Francuzach "atakujących o godzinie 4 z rana, o świcie" [sic!] Później zresztą w kolejnych raportach poprawił swój błąd skreślając słowo "o świcie", lecz dalej twierdził że Francuskie ruchy zaczęły się o godzinie 4. "Jedziemy dalej". Bagration zaznaczył w swoim raporcie że "wróg zaatakował" wcześnie o świcie, przy czym nie podał jakiejś konkretnej godziny ataku. Barclay zanotował że pierwszy ruch Francuzów dostrzegł przed świtem, również nie podając godziny. Za to Paskiewicz dowódca 16. DP z VII Korpusu Rajewskiego zanotował stanowczo godzinę 6 rano. Podobnie zresztą uczynił to Major generalny (szef sztabu) 1. Armii Zachodniej generał Jermołow. Zatem przyjęcie godziny rozpoczęcia działań podczas tej bitwy rozciąga się od 4 do 7 z rana [sic!] Osobiście bardziej przychylam się opinii Bourgoisa, Francoisa i reszty tak twierdzących, oraz Paskiewicza i Jermołowa ze strony Rosyjskiej, czyli godzina 6 z rana. Natomiast ustalenie kto strzelił pierwszy również nie jest takie proste. Większość zachodnich autorów uznaje, że pierwsze strzały padły ze strony Francuskiej baterii. Jednak po przeanalizowaniu kilku książek Rosyjskich natknąłem się na odmienny opis Danilowa artylerzysty z 2. Brygady Artylerii, Pułkownika Alexandra Bogusławskiego [skład: 11. Bateria= 12 dział, dywizjon z 21. lekkiej baterii= 4 działa]. Owa 2. Brygada Artylerii należała do VIII Korpusu Piechoty Generała porucznika Borozdina, i tak nasz Danilow opisuje że jego 2. Brygada Artylerii oddała pierwsza strzały w owej bitwie, a Francuzi w sukurs Rosjanom wystrzelili swoje działa. Zresztą zacytuję Danilowa [moje tłumaczenie-bavarsky]: "O świcie, pierwsze Rosyjskie działo wystrzeliło z naszej baterii [11. Bateria -bavarsky], i owy strzał wykonany został przeze mnie osobiście. Hałas rozszedł się rezonansem po lesie dając sygnał Francuzom. Po tym strzale przez kilka minut wszystko ucichło, a my widzieliśmy jak Francuzi przesuwają swoje działa w naszą stronę i oddają ku nam strzał "zwrotny"." Jednak Benningsen uważa inaczej, twierdząc że pierwsze strzały oddała bateria z VII Korpusu Piechoty Rajewskiego, co zmusiło go osobiście od przeprowadzenia własnego śledztwa w tej sprawie Jednak przed nosem mam zapiski Mihajłowskiego-Danilewskiego, adiutanta Kutuzowa, który zaznacza że "pierwsza kula armatnia wystrzelona podczas tamtej bitwy pochodziła ze strony Francuskiej, i upadła niedaleko domku zajmowanego przez Księcia Kutuzowa" Tak więc i tutaj są sprzeczności co do pierwszego strzału. Pozdrawiam

Zdecydowanie dla mnie książką roku jest rozprawa doktorska Patrycjusza Malickiego „Wielka Armia Napoleona na Śląsku 1806-1808”. Książka wydana została przez Wydawnictwo i Agencję Informacyjną WAW Grzegorz Wawoczny. Dawno nie czytałem tak wybornie przygotowanej pracy dotyczącej okresu wojen napoleońskich, a tyczącej się jakże zapomnianego tematu jakim były poczynania militarne wojsk Pruskich i „Francuskich” na Śląsku. Autor pokazał klasę samą w sobie, udowadniając że wybornych autorów Polska ma. Pozdr.

Czyżby znowu spaprali tłumaczenie tak jak to uczynili w „Stalowym piekle”?

Raczej chciał przedstawić, że nawet osoba mu bliska, a która łamie prawo zostanie osądzona i nie uniknie kary. A raz podjętej decyzji, jaka by nie była się nie zmienia. A że wyjechał poza miasto, to oczywiście była z jego strony czysta przezorność, profilaktycznie nie chcąc wdawać się w jakiekolwiek dyskusje czy to z rodziną głównego intendenta czy ze swoimi oficerami, którzy mogli wstawić się za ułaskawieniem osądzonego. Wyrok wykonano słusznie, bowiem podczas wojny takie postępki; tak wysoko postawionych osób winny być dla przykładu karane najsurowiej.

Głosowałem na Bronisława Geremka. Wybitna postać pod każdymi względami.

Zadaj ty pytanie Estero, ja nie mam weny nawet na wymyślenie pytania w Quizie. Pozdr.

O to Pan Krzysztof Marcinek, moje uszanowanie. Choć tematyka Wielkiej Wojny jest mi raczej obca, to "Passchendaele. Kampania we Flandrii 1917" sobie na pewno kupię. Pozdr.

Oraz tematycznie związanych z Napoleonem, również jest bardzo wysoki. A w 2009 roku szykują się naprawdę bardzo ciekawe perełki. Pozdrawiam

Ale to Michale nie wiem czy jest dobry przykład. Niektóre osoby blokują swój umysł podczas sytuacji stresowych i nie są w stanie logicznie przedstawiać nawet prostych wywodów. Kolega (koleś doktoryzuje się obecnie ze statystyki ) opowiadał mi jak kiedyś na drugim roku podczas egzaminu ustnego, nie potrafił ze stresu pokazać Azji na mapie.