Stosunki między wsią a dworem w XIX w.

[Ryszardo]

Witam.

Muszę sporządzić mapę mentalną przedstawiającą stosunki między wsią a dworem w XIX w.

Czy mógłby mi ktoś pomóc albo nakierować mnie od czego zacząć?

Pozdrawiam i z góry dziękuję za pomoc.

[piterzx]

Witam. Mapa mentalna obejmująca stosunki wieś - dwór na polskich ziemiach w XIX wieku? Toż to materiał objętościowo pasujący bardziej do pracy habilitacyjnej... No ale cóż, przede wszystkim radzę zwrócić Ci uwagę na zmianę jaka w ciągu tego wieku dokonała się w polskim społeczeństwie oraz podział na poszczególne zabory, bowiem w zależności, czy był to zabór rosyjski, pruski, czy austriacki, stosunek chłopów do panów i panów do chłopów bywał różny, jak też różne bywały przyczyny i tło konfliktów między nimi. Poza tym, radziłbym również, jako jedne z wątków, uwzglednić stosunek do zaborcy w kwestiach dworsko-chłopskich oraz nastawienie chłopów do panów i organizowanych przez nich powstań.

Na chwilę obecną mógłbym Ci polecić następujące monografie:

- H. Wereszycki "Z dziejów chłopów polskich (Od wczesnego feudalizmu do 1939)"

- H. Wereszycki "Zarys historii gospodarstwa wiejskiego w Polsce." T. II-III

- St. Borowski "Rozwarstwienie wsi wielkopolskiej w latach 1807 - 1914"

- "Dzieje wsi wielkopolskiej" pod red. Wł. Rusińskiego

- J. Jedlicki "Klejnot i bariery społeczne. Przeobrażenia szlachectwa polskiego w schyłkowym okresie feudalizmu"

- St. Śreniowski "Uwłaszczenie chłopów w Polsce"

- R. Rozdolski "Stosunki poddańcze w dawnej Galicji"

- D. Rzepniewska "Gospodarstwo folwarczne na Mazowszu 1795 - 1806"

- K. Groniowski "Kwestia agrarna w Królestwie Polskim 1871 - 1914"

Ewentualnie jeszcze "Społeczeństwo Królestwa Polskiego. Studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej" pod red. W. Kuli, to będą na pewno tomy I - III, nie wiem, jak dalej.

PS

Temat przenoszę do działu pomocowego.

Pozdrawiam serdecznie

[Ryszardo]

w oparciu o tekst:

zrobiłem mapę:

Miałby ktoś chwilę na sprawdzenie tej mapy ?

Dziękuję z góry

[piterzx]

Niby dobrze, trochę mało dokładnie, ale w zasadzie dobrze. Mam tylko małe zastrzeżenia. Otóż, uwłaszczenie w Kongresówce było później niż w Galicji, to raz, nie zawarłeś wcale konfliktów pomiędzy dworem, a szlachtą, oprócz rzezi galicyjskiej, ale to przecież był tylko jeden z elementów sprou. Poza tym, nawet po uwłaszczeniu występowały takie napięcia, jak spór o serwituty... Co się natomiast tyczy zaboru pruskiego, to układ ten jest trafny, ale pamiętać należy o kilku rzeczach: primo, część chłopów się bogaciła, część biedniała i traciła ziemie, secundo, regulacja to w zasadzie jakby jeden z elementów reformy uwłaszczeniowej w Prusach, nie wiem, czy dobrze jest go wyszczególniać jako osobny proces, co najwyżej, jako jeden z ważniejszych elementów uwłaszczenia...

Pozdrawiam

[Ryszardo]

piterzx, dziękuję za odpowiedź. Jestem pod wrażeniem Twojej wiedzy.

Co do mapy, będę ją omawiać, ona ma chyba służyć jako droga, która mnie nakieruje.

Temat dotyczy wsi i dworów, więc chyba nie będę pisać o konfliktach między dworem, a szlachtą ?

[piterzx]

piterzx, dziękuję za odpowiedź. Jestem pod wrażeniem Twojej wiedzy.

Ani ona wielka, ani ona pokaźna

Temat dotyczy wsi i dworów, więc chyba nie będę pisać o konfliktach między dworem, a szlachtą ?

Znaczy owe "dwory" to właśnie określenie stanu szlacheckiego. Jeśli temat dotyczy stosunków chłopi - szlachta, to lepiej wspomnieć o konfliktach, przykładowo w postaci owej rabacji, choć oczywiście nie tylko, było sporo takich mniej spektakularnych działań, jak procesy chłopsko - pańskie, spór o serwituty, czy polowanie na gruntach chłopskich, o których możesz wspomnieć, jako przykładach, tudzież przyczynach napięć...

[Ryszardo]

Powoli zaczynam się gubić :-)

Zastanawiam się czy owa "mapa" jest rzeczywiście na temat czy może tylko jest pokazana wieś..

[piterzx]

Ogólnie rzecz biorąc jest dobrze, tylko tak jak mówię, za mało o samych stosunkach. Wspomnij jeszcze coś o tych konflikatach, dodatkowo dorzuć jeszcze jak zmiany na wsi wpłynęły na świadomość szlachty, jej sytuację gospodarczą i polityczną, oczywiście tylko po krótce. Poza tym, warto wspomnieć także o prawach chłopa i szlachcica we wzajemnej relacji oraz o oczynszowaniu...

Wtedy, moim zdaniem, powinno wystarczyć.

[Ryszardo]

http://img139.imageshack.us/img139/6282/57371454.jpg

a teraz ?

Szczerze mówiąc to mogę napisać tyle ile mam w książce, bo muszę się z czegoś nauczyć opowiedzieć o co chodzi.