Batalion "Czata 49" - biogramy

[Albinos]

I o to chodziło Piękna rzecz.

Wierzejski Tomasz Jan, "Zgoda 2", urodzony 30 marca 1911 roku w Rzeżycy na Łotwie.

W 1939 r. żołnierz 8. DP. Po zakończeniu walk w niewoli niemieckiej. Po ucieczce trafia do ZSRR. W lutym '42 wstępuje do Armii Polskiej na Wschodzie. Zostaje żołnierzem 2. batalionu saperów. Przeszkolenie dywersyjne przechodzi we Włoszech. W dn. 12 lutego '44 zostaje zaprzysiężony. Do Kraju wraca w nocy z 21/22 maja '44, w ramach operacji lotniczej "Weller 29", numer ekipy LIII. Dowódcą był mjr. naw. Eugeniusz Arciuszkiewicz. Oprócz kpt. Wierzejskiego skakali wówczas również: por. Marian Golarz "Góral 2", rtm. Krzysztof Grodzicki "Jabłoń 2", ppor. Witold Marecki "Żabik 2", gen. bryg. Leopold Okulicki "Kobra 2", ppor. Zbigniew Waruszyński "Dewajtis 2".

W Powstaniu Warszawskim d-ca kompanii w batalionie. Kontuzjowany i ranny na Starym Mieście. Po wyjściu z kotła staromiejskiego zostaje awansowany na majora [Nowożycki B., Batalion Armii Krajowej "Czata 49" w Powstaniu Warszawskim, Warszawa 2008, s. 170; awans za wnioskiem z dn. 4 września]:

Wybitny oficer. Zrównoważony, obowiązkowy, niezawodny w spełnianiu zleconych mu zadań. Posiada posłuch w szeregach mimo najkrytyczniejszej sytuacji bojowej. Odważny. We wszystkich akcjach Czaty brał wybitny udział. Pozostawał w linii mimo parokrotnych ran.

Po otrzymaniu awansu zostaje mianowany d-cą saperów Zgrupowania "Radosław". Po kapitulacji w niewoli niemieckiej. Od roku '45 na emigracji na Wyspach. Ginie 25 czerwca 1957 roku w wypadku samochodowym pod Londynem.

Odznaczony:

- VM V kl. [Tamże, s. 166; odznaczenie za wnioskiem z dn. 4 września]:

Wybitnie odważny oficer, który mężną i zdecydowaną postawą dawał doskonały wzór dla podkomendnych w ostatnio przeprowadzanych, wśród najcięższych warunków, akcjach obronnych przy ul. Przebieg na Muranowie oraz przy ul. Sapieżyńskiej. Trzykrotnie ranny.

- KW (odznaczenie za wnioskiem z dn. 12 sierpnia)

Autor 10 minut namysłu, Kto jak nie łączniczka i Z "Czatą 49" na Starym Mieście opublikowanych w Drogi Cichociemnych w roku 1954.

[grzegorz]

Chmielewski Ryszard ps. Jaskółka , ur.17.12.1927 r. w Kutnie.

Do Armii Krajowej wstępuje w kwietniu 1944 r. W Powstaniu Warszawskim w plutonie Mieczyków.

Ciężko ranny w nocy z 27 na 28 sierpnia na ul.Sapieżyńskiej. Szpitale : ul.Długa 7, Miodowa 23 ,

Szpital Wolski na ul.Płockiej. Aresztowany w grudniu 1948 r. przez UB w Grodzisku Mazowieckim.

Po licznych przesłuchaniach zwolniony w kwietniu 1949 r. W latach 1949-1987 pracował w Instytucie

Metereologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie. W 1991 r. zostaje członkiem Związku Powstańców

Warszawskich. Od szeregu lat jest przewodniczącym Środowiska Żołnierzy Batalionu Czata 49.

Od 1993 r. członek Związku Inwalidów Wojennych RP , a obecnie prezes Zarządu ZIW RP Oddział

w Grodzisku Mazowieckim oraz członek Zarządu Okręgowego ZIW RP w Warszawie. Od 1994 r.

członek Światowego Związku Żołnierzy AK.

[Albinos]

Ppor. Bienias Jan "Osterba", urodzony 6 września 1919 r. w Krauszewie, powiat nowotarski.

W 1940 przez Węgry dostał się do Francji. Od lutego '40 w WP we Francji (Szkoła Podchorążych). Na Wyspach żołnierz 1. BS. Przeszkolony w dywersji, zaprzysiężony 4 lipca '43. Skok nad Krajem w nocy z 10/11 maja '44, w ramach operacji lotniczej "Weller 27", numer ekipy LI. Dowódcą był kpt. naw. Władysław Krywda. Oprócz ppor. "Osterby" skakali wówczas: por. Kazimierz Bernaczyk "Rango", kpt. Bohdan Kwiatkowski "Lewar", ppor. Zdzisław Straszyński "Meteor", ppor. Zygmunt Ulm "Szybki" oraz ppor. Stanisław Niedbał-Mostwin "Bask" - kurier Delegatury Rządu na Kraj. Początkowo w Okręgu AK Łódź, oddział partyzancki "Burza".

W Powstaniu Warszawskim d-ca plutonu w kompanii "Zgody". W nocy z 4/5 września jego pluton (wówczas już w kompanii "Piotra", w jego skład wchodziły drużyny pchor. "Sewera" i ppor. Macieja Figiela "Łosia") zajmuje gmach YMCA. W dniu 7 września wspiera obronę szpitala św. Łazarza. Ginie właśnie 7 września (chociaż podawana jest też data 6 września), podczas odpierania ataku czołgów.

Odznaczony Virtuti Militari V kl.

[grzegorz]

Figiel Maciej Ryszard ps.Łoś , st.strz./ kpr.( 13.08.44 r. ) , urodzony 12.04.1926 r. w Warszawie.

W Powstaniu Warszawskim w plutonie por.Ruskiego i następnie por.Jędrasa . Trzykrotnie ranny.

W wyniku rany w głowę , którą otrzymał 16.08.44 r. w walkach w rejonie ul.Pokornej ( Getto ),

stracił w póżniejszym czasie oko . Odznaczony VM V kl. na mocy rozkazu Dowódcy AK nr 515

z dnia 21.08.44 r. z uzasadnieniem " za wyjątkową odwagę osobistą wykazaną w walkach".

Po Powstaniu wychodzi z Warszawy z ludnością cywilną. Po kilkunastu latach po wojnie , w wyniku

ran otrzymanych w Powstaniu został częściowo sparaliżowany. Zmarł w 1987 r.

Sachanowicz Zygmunt ps.Łoś , ppor./por. , urodzony 20.09.1916 r. , dowódca drużyny w plutonie

ppor.Osterby- Jan Bienias ( rel. R.Śreniawy-Szypiowskiego , Kronika Warszawy nr 1/1994 s.177 ).

Do niewoli poszedł z grupą kpt.Rolicza. Oflag VII-A Murnau , nr jeniecki 102364.

[Albinos]

Tomaszewski Tadeusz "Wąwóz", urodzony 1 stycznia 1917 r. w Płocku.

W 1939 r. w 36 pp., internowany na Węgrzech. We Francji w 8. pp 3. DP. Na Wyspach w 1. BS i 16. BPanc. Przeszkolony w dywersji, zaprzysiężony 23 września 1943 r. Skok nad Krajem w nocy z 30/31 maja '44, w ramach operacji lotniczej "Weller 30", numer ekipy LVI. Dowódcą był mjr naw. Eugeniusz Arciuszkiewicz. Oprócz ppor. "Wąwoza" skakali wóczas również: ppor. Maksymilian Klinicki "Wierzba 2", mjr Adolf Łojkiewicz "Ryś 2", por. Karol Pentz "Skała 2", ppor. Feliks Perekładowski "Przyjaciel 2" oraz mjr Stanisław Trondowski "Grzmot 2".

Podczas Powstania ciężko ranny w trakcie ataku baonów "Pięść" i "Czata" w rejonie Gostyńska-Tyszkiewicza-Płocka. Zaginął.

Czterokrotnie odznaczony KW.

[grzegorz]

Kornas Zbigniew ps.Rembert , ur. 23.11.1929 r. w Rembertowie.

Od 1942 r. członek Szarych Szeregów , a od 1944 r. członek Młodzieży Nowej Polski przy Konfederacji Narodu.

W Powstaniu Warszawskim w plutonie Mieczyków. Ranny w rękę 21.08.44 r. w ataku na Dworzec Gdański.

28.08.44 r. zasypany gruzami zostaje ranny w głowę w kamienicy przy ul. Mławskiej 3. Przechodzi kanałami

do Śródmieścia, potem walczy na Czerniakowie i Mokotowie. Pozostaje na Mokotowie i przyłącza się

do kompanii B 3 pułku Baszta. Wzięty do niewoli 27.09.44 r. po wyjściu z kanału na ul.Dworkowej.

W niewoli niemieckiej przeszedł przez Fort Mokotowski , obóz w Skierniewicach po Stalag X-A Sandbostel.

Numer jeniecki 221723.

Po powrocie do kraju odbył służbę wojskową w latach 1950-53 jako górnik w kopalni węgla "Jaworzno",

gdzie ulega wypadkowi. Pracownik FSO na Żeraniu , działacz Związków Zawodowych Metalowców.

Wieloletni chorąży pocztu sztandarowego środowiska kombatanckiego baonu Czata 49.

Zmarł 21.09.1999 r. w Rembertowie.

[grzegorz]

Żórański Tadeusz ps. Zaporożec , syn Marcina , ur. 19.03.1922 r. Warszawa , st.strz.pchor./ kpr.pchor./

ppor.w st. sp. WP. Zmarł 12.01.2000 r. w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wolskim.

Absolwent VI Miejskiego Gimnazjum i Liceum im. płk. Lisa-Kuli w Warszawie.

Żołnierz AK od stycznia 1943 r. Partyzant w oddziale por."Szumskiego" w rejonie Lidy na Nowogródczyżnie

w okresie od VII 1943 do III 1944 r. W Powstaniu Warszawskim brał udział w walkach na Woli, Starym Mieście,

Śródmieściu i Górnym Czerniakowie ( ranny ). Po przepłynieciu Wisły aresztowany przez NKWD i zesłany

na Syberię. Więziony w Gułagu w Norylsku w latach 1944-1954.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim,

Warszawskim Krzyżem Powstańczym.

[grzegorz]

Stefaniak Zbigniew ps. Jędrek , syn Henryka , ur.4.04.1923 r. w Warszawie , kpr.pchor.

Zmarł 5.02.2000 r.

Od grudnia 1940 r. brał udział w konspiracji w szeregach ZWZ i AK. W Powstaniu Warszawskim walczył

w plutonie por.Ruskiego i następnie por. Jędrasa. Przeszedł szlak bojowy z Woli przez Stawki, Muranów,

Stare Miasto, Czerniaków, Mokotów i Śródmieście. Brał udział w głośnym desancie na placu Bankowym.

Po upadku Powstania jeniec obozów Altengrabow, Sandbostel i Lubeka. Numer jeniecki 47499.

Po wyzwoleniu przez Aliantów służył przez blisko rok w Siłach Zbrojnych na Zachodzie.

Odznaczony Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem AK, Brązowym Krzyżem Zasługi.

[grzegorz]

Bernas Feliks ps. Faber , Ryszard , syn Franciszka , ur.1923 r. Skarżysko Kamienna, kpr.pchor.(1943),

plut.pchor.(17.08.44), ppor. cz. woj. (4.09.44).

Wiosną 1943 r. ukończył konspiracyjną Szkołę Podchorążych. Po okresie działalności w skarżyskiej

komórce bezpieczeństwa AK, unikając aresztowania, uciekł do Warszawy.

W Powstaniu Warszawskim bierze udział w walkach na Woli, przez Muranów , Stare Miasto, Śródmieście,

Czerniaków, Mokotów i Śródmieście. Dowodził drużyną łączników w batalionie Czata 49. 15.09.44 r.

ranny ul.Okrąg 2. Jeniec obozów Sandbostel i w Lubece. W 1946 r. wraca do Polski.

Zmarł w 1994 r. w Łodzi. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski.

[Rett]

Henryk Paweł Wilczkowiak ps. Rett , ur.8.07.1917 r. Topola Wielka , ppor. (10.43) , syn Władysława Wilczkowiaka i Władysławy Heleny Gerntke , żona ( ślub 19.10.1940 r. Warszawa ) Irena Orwid-Eljaszewicz

h.Geisz (1915-2004) , dzieci Krystyna , Andrzej , Wiesław.

Dowódca 3 drużyny zorganizowanej z ochotników i ludzi bez przydziału . 28.08.44 r. 3 drużyna poniosła

największe straty zasypana w kamienicy przy ul.Mławskiej 3/5.

10.09.44 r. por. Rett został zasypany przy ul.Okrąg 3 ab , mocno potłuczonego , lecz całego odkopano.

Podczas walki na Starym Mieście, pod ostrzałem niemieckich karabinów maszynowych ratuje ranną sanitariuszkę ( Eugenię Dmitruk ). Za bohaterską walkę w Powstaniu Warszawskim zostaje odznaczony w dniu 19 sierpnia 1944 roku krzyżem Virtuti Militari V kl.

22. września 1944 awansowany do stopnia porucznika. Po upadku Powstania wywieziony przez Niemców do niewoli. Jeniec Stammlager XB nr 224611. Po wyzwoleniu obozu przez aliantów jako porucznik Armii Gen. Stanisława Maczka, odznaczony zostaje Krzyżem Walecznych i Brytyjskim Orderem Króla Jerzego VI.

Po Powstaniu w obozach jenieckich.

Zm. 18.06.1987 r. Alameda (USA) w wieku 73 lat.

Odznaczony KW.

[Albinos]

Knast Wiesław "Kujawiak", urodzony 11 grudnia 1922 r. w Inowrocławiu, syn Stefana.

Żołnierz 27. Wołyńskiej DP AK. W Powstaniu Warszawskim w kompanii kpt. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego "Motyla". Uczestnik desantu kanałowego na plac Bankowy, wyszedł z kanału na powierzchnię. Poległ 17 września na ulicy Czerniakowskiej.

Dwukrotnie odznaczony KW. Podczas Powstania za wnioskiem z dnia 17 sierpnia, z uzasadnieniem [Nowożycki B., Batalion Armii Krajowej "Czata 49" w Powstaniu Warszawskim, Warszawa 2008, s. 150]:

Odznaczył się w śmiałem natarciu na npla na cmentarzu Kalwińskim, wprowadzając go granatami w zamęt.

[grzegorz]

Zofia Olszańska- Kotkowska- Chmielewska ps. Winnicka, Zosia , ur.1920 r. , sanit.

Podczas okupacji kolporterka prasy w Biurze Technicznym Konfederacji Narodu.

W Powstaniu Warszawskim w plutonie Mieczyków. Dwukrotnie ranna i kontuzjowana.

W 1947 r. ukończyła Akademię Handlową w Poznaniu i wyszła za mąż za Andrzeja Chmielewskiego.

Od 1957 r. pracowała w szkolnictwie zawodowym m.in. w Państwowym Studium Stenotypii i Języków

Obcych jako wykładowca przedmiotów ekonomicznych.

Wieloletni sekretarz środowiska kombatanckiego Czaty 49 i Dysku.

Zmarła 24.05.1988 r. w wieku 78 lat.

[grzegorz]

Bełza Janusz ps. Bernard . ur.14.02.1923 r. w Warszawie. kpr.

Dołączył 1.08.44 r. na Woli do plutonu por.Jagody ,następnie w plutonie por. Motyla.

Kontuzjowany 28.08.44 r. Mławska 3 przy akcji ratowniczej zbombardowanych kwater batalionu.

Niewola niemiecka , Stalag XVIII-C Markt Pongau , nr jeniecki 103461.

Po wyzwoleniu na emigracji. Obecnie czynny zawodowo dr n. medycznych ( neurolog ), Kalifornia- Pebble Beach. Odznaczony KW (4.09.44).

[grzegorz]

Szularz Jerzy ps. Jur , strz. , ur. 17.06.1924 r. Warszawa , syn Aleksandra , zm. 7.05.2005 r. Warszawa

" Ballada o piłkarzu " Gazeta Wyborcza nr 291, wydanie A z dnia 14/12/1993 SPORT, str. 23 wspomnienia.

...Przed wojną grałem w Orkanie Warszawa. Zacząłem mając 15 lat. Rozgrywki ruszyły w sierpniu 1939 roku.

Na 3 września wyznaczono termin następnej kolejki. Wcześniej miałem zacząć naukę w gimnazjum. Wybuchła

wojna. Już w pażdzierniku 1939 r. spotkałem się z kolegami. Niedaleko Górczewskiej na odludziu był plac.

Niemcy tam nie zaglądali. Na tym boisku zacząłem grać z chłopakami z [Wawel Warszawa], przedwojennego,

amatorskiego klubu. Uprawianie sportu było zakazane....

Powstanie Warszawskie

....Gdy wybuchły walki, znalazłem się na Woli. Miałem 20 lat i zgłosiłem się na ochotnika, nie przyjęli.

Więcej szczęścia miałem na Starym Mieście. Ze zgrupowania Wligóra zostałem oddelegowany do batalionu

Czata 49. Broniłem odcinka między Franciszkańską i Bonifraterską, brałem udział w desancie kanałowym

na plac Bankowy. 6 września zostałem ranny przy pomniku Kopernika. 23 września przez szpital i obóz przejściowy w Pruszkowie " wyszedłem" z Warszawy. 19 stycznia 1945 r. wróciłem do stolicy...

W stołecznej drużynie rozegrał 78 meczów, w których zdobył 25 goli. Warszawska Polonia zdobyła mistrzostwo Polski w 1946 r. Na pozycji napastnika zagrał Jerzy Szularz. Po zakończeniu kariery piłkarskiej w 1955 r. pozostał w klubie, pracując w nim jako trener.

[Albinos]

Por. Maringe Andrzej "Andrzej", urodzony 1 lipca 1919 r. w Lenartowie, syn Leonarda Witolda Maringe, dyrektora Departamentu Rolnictwa Delegatury Rządu RP i Zofii Wyganowskiej herbu Łodzia ze Zbylczyc. Brat Leszka Maringe "Leszka" (ur. 1923), również żołnierza "C49". Pozostałe rodzeństwo: Maria Danuta (1918-2005), Krystyna Wanda (1920), Janina (1922), Zbigniew (1923-1925) i Mariola Maria Teresa (1929-2005).

W 1939 roku kończy gimnazjum, po wybuchu wojny zostaje wysiedlony wraz z rodziną do Generalnej Guberni do Warszawy, gdzie wstępuje do ZWZ/AK.

W Powstaniu żołnierz "Czaty". W dniu 1 sierpnia jego pluton wraz z plutonem ppor. "Edwarda" (NN) i oddział por. Tadeusza Mrówczyńskiego "Marsa" z baonu "Miotła", obsadzają zabudowania gmachu Monopolu Tytoniowego. Ginie 18 września na Czerniakowie pod gruzami domu przy Okrąg 5.

Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 4, rząd 1) przy Alei Katakumbowej w grobowcu rodziny Boretti-Maringe.

Żonaty z Wandą Jędrzejewską (siostrą Zygmunta Jędrzejewskiego "Jędrasa", również żołnierza "Czaty"), miał jedno dziecko, córkę Ewę (ur. 1944).

Maringe Leszek "Leszek", ur. w 1923 w Lenartowie, brat bliźniak Zbigniewa.

Po wrześniu '39 wraz z całą rodziną wysiedlony do Warszawy, gdzie wstępuje do ZWZ/AK. W Powstaniu w batalionie "Czata 49", pluton "Ruskiego". Ginie na Woli (?). Ciała nie odnaleziono. Jego imię i nazwisko są symbolicznie wyryte na grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.