Instrumenty muzyczne - do pracy czy w celach rekreacyjnych?

[Narya]

Ile było tak naprawdę instrumentów muzycznych w średniowieczu? Chyba nie sposób zliczyć. Grano na gęślach, fujarkach, piszczałkach, ligawkach (takie długie trąbki), bębnach, lutniach, klawesynach i jeszcze innych. Ludzie średniowiecza mieli wiele pomysłów.

Do czego one służyły? Do rozrywki? Umilenia sobie czasu? A może miały jakieś głębsze znaczenie? W celach pracy? A może były prześladowane?

A na których instrumentach wy byście grali? Ja tam na gęśli albo fujarce.

[Złomiarz]

Klawesyny nie. Klawesyn to XVII-XVIII wiek. Lista instrumentów jest bardzo długa, lecz występowało wiele podobnych, opartych na tym samym pomyśle, które różniły się tym, że występowały w różnych regionach.

W muzyce liturgicznej użycie instrumentów prócz organów i dzwonków było zakazane. Znajdowały zastosowanie wyłącznie w muzyce świeckiej - pieśniach, tańcach i fanfarach.

Generalnie warto zacząć od podziału według rodzaju instrumentu:

Perkusyjne: bębny dwumembranowe (tarabany i tapany), jednomembranowe ramowe (podobne do dzisiejszych bodhranów) i nakery (małe kotły). Do tego dzwonki, janczarki i takie tam przeszkadzajki. Zastosowanie - właściwie wszędzie, od muzyki dworskiej do ludowej, głównie do tańca chociaż stosowano je też do dodania dramatyzmu przy śpiewaniu poematów.

Strunowe:

Smyczkowe: fidel i rebek, właściwie porównywalne z dzisiejszymi skrzypcami, do muzyki dworskiej, tańca i pieśni.

Korbowe: lira korbowa. jedyny instrument strunowy korbowy. raczej w muzyce ludowej

Szarpane lutniokształtne: lutnia od XIIIw, wcześniej cytola i kobza (obie podobne do gitary) Zastosowanie: muzyka dworska, głównie pieśni.

Szarpane harfokształtne: harfa prostokątna (wczesne średniowiecze) i gotycka (podobna do dzisiejszej, późne czasy) Uważane za najszlachetniejszy instrument, stosowane przy wykonywaniu pieśni. Psalterium, cymbały - podobnie akompaniament przy śpiewie.

Dęte

Dęte drewniane bezstroikowe: flety, dwojnice, głównie w tańcach.

Dęte drewniane stroikowe: szałamaje, kornetto, rauschpfeife (od XVw) krzywuły, kortholty, bombardy. Bardzo głośne instrumenty o charakterystycznym brzmieniu, nadawały się do akompaniamentu do tańca w dużych salach i na fanfary. Oprócz tego znano wiele odmian dud i tzw. bladder pipe - mini dudy z małym workiem ze świńskiego pęcherza i jednym dronem skierowanym w dół.

Dęte blaszane - tak je można określić, choć nie koniecznie musiały być wykonane z blachy, lecz dźwięk wydobywało się podobnie- "pierdząc" ustami do ustnika. Tutaj znajdą się rogi, cynki, lizardy i serpenty.

Oczywiście powyższy przewodnik ma charakter wprowadzenia a nie przemowy ex cathedra. Mam nadzieję, że razem uda nam się rozwinąć tę myśl.

Acha. Ja gram na fletach, fletach alikwotowych, szałamai, darabuce i psalterium.

[Narya]

Z klawesynami średniowiecznymi gdzieś mi się obyło o uszy i stąd tu umieściłem ten instrument. Może były mniej prymitywne..

Twoje informacje wzbogaciły mój umysł, ale jako laik, to niektóre nazwy instrumentów (jak np. krzywuły, kortholty etc) są dla mnie "czarną magią". Może mogłabyś mi je przedstawić? Byłbym wdzięczny (robi ładne oczy.. ).

Nie wspomniałaś jeszcze o organach, a chyba był to ważny instrument w kościołach (chyba że wynalazek późniejszych czasów).

[Złomiarz]

Organy rzeczywiście istniały jako jedyny instrument dozwolony w liturgii. Popularna była także ich przenośna odmiana mini - portatyw lub organetto. http://pl.wikipedia.org/wiki/Portatyw

Co do reszty instrumentów bardzo przyjemnym kompendium wiedzy, zawierającym zdjęcia, próbki dźwięku i opisy jest ta stronka:

http://www.music.iastate.edu/antiqua/instrumt.html

Jeśli chodzi o samo nazewnictwo, to często nie ma zgodności co do określania danego instrumentu tą czy inną nazwą. Wiele z określeń zależało od regionu. Najwięcej zamieszania jest z instrumentami stroikowymi - wszystkie zasadniczo składały się z drewnianej nóżki-przebierki z czarą głosową (rozszerzona na końcu drewniana rurka z dziurkami do zatykania palcami) oraz trzcinowego stroika. Mogły posiadać tzw. windcap (dodatkowy element osłaniający stroik tak,że usta grającego nie dotykały go) lub nie. I tutaj właściwie jest najważniejsza różnica. Kortholty, kornamuzy i rauschpfeife posiadały windcapy, szałamaje nie, krzywuły czasami. Na pozostałe różnice składały się: kształt czary głosowej, rodzaj stroika, wielkość...Jednak tutaj te rozróżnienia nie są tak definitywne. Wszystkie wymienione instrumenty posiadają podobne brzmienie. Ewenementem jest krzywuła, której nóżka jest zagięta: http://www.music.iastate.edu/antiqua/crumhorn.htm