Spolia Maxima

[Jarpen Zigrin]

Interesuje mnie wszystko co związane z tym obyczajem. Z tego co wiem gdy wódz Rzymian zabijał własnoręcznie wodza nieprzyjaciela mógł jego dostąpić. Interesuje mnie jak to wyglądało i kto dostąpił tego zaszczytu?

[Antek Antonius]

Zabawne, ale poczyniłem swojego czasu podobny post. Nawet tytuł był podobny i dość kontrowersyjny, tzn. terminu Spolia Maxima używa bodaj Goldsworthy w jednej ze swoich prac. Nazwa poprawniejsza winna jednak brzmieć Spolia Opima. Już śpieszę by odpowiedzieć na Twoje pytania ? :

1) Czym był:

Był to rodzaj trofeum militarnego zdobytego na pokonanym wrogu. Którego wódz zabił i zdarł z niego uzbrojenie. Musiało się to odbyć w bezpośrednim starciu. Na poświęcenie spolia opima wydawał senat. Przysługiwała ona jedynie konsulom lub dyktatorom działającym pod auspicjami. Wódz któremu pozwolono na dopełnienie tego zaszczytu składał zdobyte uzbrojenie w świątyni Jowisza Feretriusza (Iupiter Feretrius)

2) Kto dostąpił zaszczytu:

Źródła wzmiankują trzech wodzów, którzy dostąpili tego zaszczytu. Romulus- jest to jednak postać legendarna. Zaszczytu dostąpił, gdy zwyciężył nad Akronem królem Ceninów. Kolejnym był A. Korneliusz Kossus, który w 437 wieku p.n.e. zabił króla Etrusków z Wejów, Larsa Toluminusa. Otatni to M. Klaudiusz Metellus w 222 r. p.n.e. za zabicie pod Clastidum wodza Insubrów Wirdomarusa.

Ciekawostka: W roku 29 spolia opima chciał dostąpić M. Licyniusz Krassus. Chciał on oprócz odbycia triumfu poświęcić broń zdobytą na królu Bastarnów Deldonie. Oktawian jednak sprzeciwił się twierdząc, że nie posiadał on ani imperium, które wygasło, poza tym działał pod auspicjami Augusta. August twierdził bowiem, że jako prokonsul Krassus nie ma prawa do spolia. Uzbrojenie na wrogu zdobył tez Druzus, najprawdopodobniej nie poświęcił swej zdobyczy Jowiszowi Feretriuszowi gdyż zmarł przed przybyciem do Italii.

3) Jak wyglądał rytuał:

Sprawa została poniekąd poruszona w punkcie pierwszym. Po prostu wódz składał trofeum przed bogiem. Co ciekawe nawet szeregowcy i niżsi rangą oficerowie rzymscy mogli dostąpić małego zaszczyty wiążącego się z zabiciem wroga. Łup zdobyty na wrogu w wyniku pojedynku był ozdobom domu. Znajdował się na widoku, sposób jego zdobycia był opisany. Spolia takie pozostawały w domu nawet gdy zmienił się jego właściciel, będąc na widoku publicznym przez wiele pokoleń. (Nie jest to jednak informacja zweryfikowana. Tak twierdził w swoim artykule R. H. Cowman)

Skarbnicą wiedzy na temat spolia opima jest rzecz jasna dzieło Liwiusza.

Pozdrawiam!