Kampanie Bolesława Krzywoustego przeciw Prusom

[Furiusz]

O wyprawach Bolesława krzywoustego na Prusów wiele nie wiemy. Informacje zawarte w kronice Galla Anonima wskazują, że w ich trakcie nie doszło do walnych bitew i zwycięstwa władcy polskiego w sensie politycznym. Z pierwszej wyprawy (1107/1108) Krzywousty wraca z jeńcami i łupami.

Pierwsza wyprawa związana była z próbą rozerwania sojuszu prusko-pomorskiego. Dane podane przez Galla o braku zorganizowanego oporu można wiązać z dwoma powodami D.A. Sikorski, Galla Anonima wiadomości o Prusach. Próba weryfikacji wybranych hipotez, "Kwartalnik Historyczny" t. 110 z.2 (2003), s. 8-9

uważa, ze związane jest to z zaskoczeniem - Krzywousty operował stosunkowo niewielką drużyną ale bardzo mobilną przez co wyzyskał efekt zaskoczenia a dodatkowo należy przyjąć, że część oddziałów Prusów w tym czasie przebywała na Pomorzu (w związku z sojuszem). Autor uważa, że oba te czynniki dały efekt braku oporu i Gallowe informacje o braku władzy centralnej u Prusów należy uznać za bałamutne.

G. Biełuński, Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999 s. 27-29 upatruje źródeł konfliktu w rywalizacji Krzywoustego ze Zbigniewem który miał utrzymywac dobre stosunki głownie z Pomorzanami ale tez i z Prusami. Autor ten (s.29 - 31) uważa, że Bolesław zatakował ziemie Sasinów na co wskazywac ma Gallowa legenda o sasach-Prusach oraz, że wyprawa ta miała miejsce zimą 1107/1108. Przywoływany D.A. Sikorski, op. cit. s. 6-7 wskazuje raczej na wyprawę letnią w 1108 roku, o czym świadczyć ma w jego mniemaniu, przede wszystkim informacja Galla o tym, że Krzywousty nie mógł przebyć bagien i jezior - zimą zapewne zamarzniętych.

Podobnież Sikorski kwestionuje sensowność współczesnych hipotez narosłych na bazie legendy galla, wskazując choćby na odwrotny kierunek opowiadania Galla niż przyjmują to badacze oraz na brak danych by nazwa taka (Sasinia) funkcjonowała w czasach Galla (sam Anonim jej nie używa).

Druga wyprawa Krzywoustego to 1110/1111 - Białuński twierdzi, że mogła mieć związek z analogiczną wyprawą Jarosława Świętopełkowicza i była próba ustalenia granic stref wpływów

w Prusach - Rus brała Jaćwież, Polska Galindię i Sasinię. Tym razem wyprawa miała miejsce zima - o czym zaświadcza Gall Anonim, jednak znów nie doszło do jakiejś decydującej bitwy.

Domniemana 3 wyprawa Krzywoustego z 1115 roku, znana jedynie z źródeł ruskich, jest najpewniej błędem kronikarskim - tak przynajmniej uważa Białuński i chyba słusznie zważywszy na to, ze Gall Anonim omawianym wydarzeniom był w zasadzie współczesny.

Zapraszam do dyskusji.

[Furiusz]

Owa trzecia wyprawa i odrzucenie jej na bazie danych Galla Anobima to może być moje niedopatrzenie. Relacja Galla urywa się przed 1116.