Gospodarka Azji Środkowej

[Furiusz]

W.I. Nikolckan, Remieslo i domasznije promysly rannesredniewjekowogo Sogda, "Sowietskaja Arheologija" z.4 91972), s. 145-158 opisuje tu autor sytuacje z wykopalisk w Pandżakentcie, gdzie przebadano wedle jego słów ok 25% powierzchni miasta. Odkryto tu kwartał skoncentrowanych wokół rynku obiektów produkcyjnych związanych z produkcją metalurgiczną i jubilerstwem a więc obróbka złota, brązownictwem i wytopem oraz przetwórstwem żelaza.

Bazarek ów przylegał do najokazalszego odkrytego w mieście domu i tworzył z nim jedną całość przez co autor dochodzi do wniosku, że właściciel tego domostwa wykupił od władcy prawo do organizowania handlu w mieście na określony czas. Podobne umowy znamy z nielicznych zachowanych materiałów archiwalnych Sogdiany tego okresu.

Wiemy w jakiej formie sprzedawano stal tutaj - były to pręty długości około 50 cm i średnicy 2 cm. W kilku pomieszczeniach magazynowych odkryto, jak się zdaje, pęczki takich prętów przygotowanych do sprzedaży.

Co ciekawe autor przelicza, że w pojedynczym warsztacie nie mogło być zatrudnionych więcej niż trzy - maksymalnie 4 osoby, ze względu na ich wielkość rzadko jedynie dochodzącą do 25 m kw., zazwyczaj zresztą obiekty produkcyjne sąsiadowały z obiektami mieszkalnymi, jedynie wyjątkowo były oddzielone od nich.

Ciekawostką jest też ilość tych obiektów - na ok sto obiektów mieszkalnych mamy 10 obiektów produkcyjnych plus magazyny etc.

Miasto okres rozwoju rzemieślniczego przezywało tuż przed podbojem arabskim który nastąpił w 722 AD - okres szczególnego rozwoju to 1 ćw VIII wieku. Potem dalej prowadzono w tym mieście produkcję tego typu, nawet w tym samym rejonie ale jego skala zmalała.

Ciekawostka jest też to, że w obiektach związanych z produkcją, obróbka metali i ich składowaniem odkryto więcej monet niż w obiektach mieszkalnych.