Atanaryk na ziemiach polskich

[Furiusz]

Na pytanie czy rzeczony wódz Gotów przybył na ziemie polskie należy, na dziś dzień, odpowiedzieć, że nie. Niemniej Atanaryk i jego historia mogą służyć za przykład zamieszania jakie wywołało przybycie Hunów. Ammianus Marcelinus, ks.31, rozdział 3. 4-8 opisuje jak Atanaryk ze swoją grupą próbował przeciwstawić się Hunom. Niestety bitwę przegrał. Uciekł więc w najbliższe góry razem z resztkami swojej grupy, przebył ziemie Taifali, ostatecznie po pewnych perypetiach, budowie muru etc, skrył się na terenie który Ammian ks.31 roz.4. 13 nazywa Caucalandes, skąd wypędzić miał Sarmatów. generalnie więc po nieudanej bitwie i odwrocie na zachód Atanaryk porzuca próbę walki na terenie Taifalów i ucieka na północ. Gdzie leży Caucalandes? Trudno powiedzieć, czasem mówi się, że to rejon początków Mureszy czasem Transylwanię jako taką się wskazuje, czasem rejon dzisiejszej Vrancea. Tak czy siak dość daleko na południe od Polski.

O co więc chodzi z tymi ziemiami polskimi? O cmentarzysko w Żernikach Wielkich stanowisko 4 /za: T. Gralak, Przyczynek do poznania związków kulturowych cmentarzyska w Żernikach Wielkich stan. 4 w powiecie wrocławskim [w:] Labor et Patientia. Studia Archaeologica Stanislao Pazda dedicta, pod red. A. Błażejewski, Wrocław 2008, s.361-374 /

Otóż na stanowisku tym wystąpiły cechy typowo alańskie (czyli de facto sarmackie) - jak specyficzne typy pochówków z końmi, czy pochówki szkieletowe ludzkie ale gdzie nogi zmarłego były skrzyżowane co też jest cechą typowo alańską. Elementy huńskie takie jak szklany pacior mieczowy z grobu 8, elementy wyposażenia i obrządku pogrzebowego typowe dla kultury czerniachowskiej takie jak otwieranie grobów, specyficzne typy zapinek, sprzączek czy zwyczaj dekapitacji niektórych osobników. Są też elementy typowo przeworskie takie jak broń w grobach ciałopalnych, coś co nie jest znane Gotom. Sporo jest też nawiązań w materiale archeologicznym do cmentarzysk Fintinele czy Sintana de Mures.

Wszystko to przywiodło autora do konkluzji, ze oto mamy tu do czynienia z cmentarzyskiem jakiejś grupy horyzontu postczerniachowskiego, powstałego po ataku Hunów, którzy uciekając przed zawieruchą trafili na lokalną społeczność kultury przeworskiej i razem wytworzyli pewną nową, mocno eklektyczna jakość - jako, ze mamy tu elementy i przeworskie i kręgu kultur gockich i sarmackie i, zapewne przejęte, huńskie.

Autor sugeruje łączenie tego z grupą Atanaryka ale chyba w pełni zdaje sobie sprawę z tego, ze jest to zdecydowanie na wyrost propozycja. niemniej sama sytuacja bardzo ciekawa.