Pochówki osób starszych z okresu rzymskiego i przedrzymskiego w wolnej Germanii

[Furiusz]

W odniesieniu do tematu o pochówkach osób starszych w kulturze przeworskiej wpadłem na pomysł by porównać te dane do sytuacji z cmentarzysk z terenów dzisiejszych Niemiec - chodzi o stanowiska jastorfskie i ugrupowań powstałych na bazie tejże kultury. Pierwszy wpis umieściłem w temacie o kulturze jastorfkiej, tu będę wrzucał następne dane jakie znajdę. Inna sprawa, że wypadałoby sprawdzić jak wygląda to w przypadku kultury wielbarskiej i oksywskiej. W każdym razie tamat rozwojowy.

[Furiusz]

Cmentarzysko w Zinzow jest z kilku powodów ciekawe / za: J. von Richthofen, Ein Graberfeld der spaten vorromischen Eisenzeit und alteren Romischen kaiserzeit bei Zinzow, Kreis Ostvorpommoren, "Bodendenkmalpflege in Mecklemburg - Vorpommoren" t. 42 91194), s. 121 - 149/.

Po pierwsze to co ciekawe to, koncepcja autora na temat interpretacji przynależności kulturowej tego cmentarzyska. Autor oczywiście nie miał prawa znać prac M. Grygiela ale i innych - więcej w temacie Kultura jastofska - czyli bastarnowie na ziemiach polskich w pierwszym poście. Konkluduje więc, że jest to cmentarzysko ze strefy przejściowej między jednostkami kulturowy z rejonu Elby a kulturą przeworską. Dziś mógłbym się zastanawiać czy nie można by wiązać tego stanowiska właśnie z przesuwaniem się kultury jastorfskiej na ziemie polskie. Co prawda to odważna teza a interpretacji von Richthofena nic nie można zarzucić, to jednak ładnie zgrywa się to cmentarzysko z propozycjami polskich uczonych co do początków kultury przeworskiej. 16 grobów z tego cmentarzyska datowane jest na fazę A, dwa na fazę B1 i 4 na fazę B3. Kilkanaście ze względu na stan zachowania nie jest datowana.

Druga sprawa to duża ilość żelaznych zapinek typu N wg Kostrzewskiego, w ogóle najliczniej reprezentowany typ zapinki na tym cmentarzysku.

Kolejna ciekawostka to to, że mamy tu 78 obiektów (część jam może być pozostałościami zniszczonych grobów ciałopalnych) a wśród nich jeden pochówek szkieletowy. Interesujące jest tu poza tym, że jest to odstępstwo od reguły (cała reszta pochówków na tym stanowisku to groby ciałopalne), jest także to, że jest to jeden z bogatszych pochówków (może nawet najbogatszy). Pochowano tu kobietę w wieku 33 - 37 lat. Dodatkową ciekawostką jest tu to, że grób ten był w obudowie kamiennej i jak podejrzewa autor w jakiegoś rodzaju drewnianej trumnie.

No i mamy tu paciorki gliniane, co też mnie ciekawi.

Wracając do tematu głównego mamy tu 54 różnego rodzaju groby, pojedyncze (choć ciężko powiedzieć coś na temat tych z nich dla których niemożliwe było wykonanie analizy antropologicznej). Z kategorii osób starszych mamy tu

Grób 3 - jamowy, w formie brandgruben, choć silnie zniszczony. Pochowano tu osobnika w wieku późny maturus-senilis. W inwentarzu odkryto brązową zapinkę typu Almgren II.41 o długości 3.3 cm, oraz zawieszkę.

Grób 14 - jamowy, gdzie pochowano kobietę w wieku późny maturus/senilis. Wraz z nią żelazny pierścień, okucie żelazne i fragmenty dwóch naczyń ceramicznych.

Grób 26 - jamowy, pochowano tu osobnika w wieku 45 - 55 lat. Brak darów grobowych.

Grób 37 - jamowy, zapewne z popielnicą organiczną. Pochowano tu mężczyznę w wieku ok 55 lat, wśród darów grobowych mamy fragmenty ceramiki naczyniowej, żelazną zapinkę typu N wg Kostrzewskiego i drobne fragmenty żelazne.

Ogólnie pochówki osób starszych nie są jakieś szczególnie bogatsze na tym stanowisku. Nie maja tez jakiejś szczególnej formy - nie są im przypisane pochówki popielnicowe albo inhumacyjne etc. Stanowią one ok 7.5% wszystkich pochówków na stanowisku.

[Furiusz]

Ch. Muller, Anthropologische Untersuchung der Spatelatenezeitlichen Leichenbrande von Grafenhainichen Kr. Grafenhainichen, "Jahresschrift fur Mitteldeutsche Vorgeschichte" t.58 (1974), s.275-295

mamy tu 128 osobników w 113 przebadanych antropologicznie grobach a obiektów na cmentarzysku było w ogóle 118. Cmentarzysko z okresu lateńskiego - kultury jastorfskiej. tylko 4 osobników spełnia nasze kryteria, są słabo wyposażeni - jedynie kobieta miała jedną szpilę.

grób 16 - kobieta ok 45-55 lat

grób 17 - mężczyzna 45-55 lat

grób 26 - mężczyzna 45-55 lat

grób 72 - mężczyzna 50-55 lat

[Furiusz]

W sumie nieco nie na temat ale takie memento by znać ograniczenia metod antropologicznych określania wieku, które, warto nadmienić ciągle się rozwijaja. Otóż na polu w Sencur w Słowenii odkryto sarkofag marmurowy, dość prosty ale z inskrypcją która głosi, że pochowany tu zmarły żył lat 45. Określenie antropologiczne zas mówi o ok 40 latach. A. Volic, Rimskodobna najdoba v sencurja pre Kranju, "Arheoloski Vestnik" (Ljubljana), t.18 (1967), s.195-200