Potrójne naczynia u plemion germańskich

[Furiusz]

W swoim artykule pan Ch.L. Rodsrud¹ opisuje dość specyficzna kategorię naczyń odkrywaną w pochówkach z okresu rzymskiego i wędrówek ludów, z południowej Norwegii. naczynia te przybierają formę trzech połączonych ze sobą bezuchych czarek/kubków która to trójka może ale nie musi mieć nóżkę. Jeśli nóżka występuje ornamentyka jest w miejscach w których zazwyczaj by się jej można było spodziewać - na brzuścu poszczególnych czarek/kubków. Jeśli zaś brak owej nóżki to ornamentyka umieszczona jest wewnątrz naczynia.

Z ornamentyką wewnątrz naczynia spotkałem się choćby u pani Narożnej-Szamalek² choć jej artykuł dotyczył zupełnie innych (młodszych czasów). Uważa ona, że umieszczany on był wewnątrz dość płytkich czarek ponieważ pełną jakość artystyczną uzyskiwał dopiero po nalaniu do środka płynu (wody). Pod wpływem wody stawał się wyraźniejszy, co można uznać za przejaw jakiś elementów obrzędowych.

Natomiast same te potrójne naczynia skojarzyły mi się z popielnicami kultury przeworskiej w jej wschodniej części³. Otóż mamy tu popielnice z trzema uchami, między którymi to występują pasy ornamentu rytego. Ucha dzielą ten pas na trzy części o różnym motywie ornamentacyjnym. To pierwsze skojarzenie, ale w strefie tej odkrywano też takie popielnice w których zamiast owych uch były miniaturki naczyń. Oczywiście to luźne i odległe skojarzenie.

Oczywiście funkcje tych naczyń są zupełnie różne, tak jak i ich kształt więc co oczywiste nie musi to być wyraz jakiejś wspólnoty duchowej a jedynie dość przypadkowa i baaaardzo luźna zbieżność. Nie mogę się jednak oprzeć wrażeniu, że Dumezil widział by to trochę inaczej.

No cóż całość to dość przypadkowe i luźne skojarzenia, mimo to zapraszam do dyskusji i dzielenia się wiedzą.

¹Ch.L. Rodsrud, What can a little bird tell if all good things come in threes? Triple cups and bird-shaped pottery as representations of ritualized feasting goods [w:] N-Tag Ten. Proceedings of the 10th Nordic TAG conference at Stiklestad Norawy 2009, pod red. R. Berge, M.E. Jasinki, K. Sognnes, Oksford 2012, p. 41-52

² U. Narożna-Szamalek, Ornamentyka solarna na naczyniach z halsztackiego cmentarzyska ludności kultury łużyckiej w Garszewicach, gm. Kazimierz, stan.1 [w:] Badania archeologiczne ziemi szamotulskiej. Część 1, pod red. H. Machajewski, R. Pietrzak, Poznań 2002, p. 179-189

³ T. Dąbrowska, Uwagi o ornamentyce ceramiki przeworskiej z wczesnego okresu wpływów rzymskich [w:] Studia Gothica I, in memoriam Ryszard Wołagiewicz, pod red A. Kokowski, Lublin 1996, p. 111-119