Wojna diadochów 323-281 p.n.e., G.Lach

[Furiusz]

W ramach prezentu dostałem książkę pt. Wojny diadochów 323-281 p.n.e., Grzegorza Lacha, wydane w Zabrzu w 2012. Kilka uwag , co do pracy, po krótkiej lekturze – początkowy rozdział opisuje sztukę wojenną hellenistyczną ze specjalnym odwołaniem do wcześniejszej greckiej, co ma sens, gdyż jedna z drugiej się wywodziła. Rozdział jest całkiem dobry, choć mam pewne wątpliwości, ot choćby przedstawienie sposobu walki dwóch greckich falang¹. Pisałem zresztą już o tym, w tym dziale w innym temacie. Dalej autor stwierdza, że Hypaspistai byli jednostką osłaniająca falangę przed pociskami², byli by więc kimś w rodzaju pawężników, co wydaje mi się mało prawdopodobne, raczej były o jednostki do osłony skrzydeł falangi, razem z lekkozbrojnymi, oraz używane tam gdzie ciężka piechoto się nie sprawdzała – osłona przepraw, szturmy na mury etc. W podrozdziale o kawalerii autor stwierdza, ze oddziały jeźdźców zaczęły pojawiać się w armiach greckich w okresie wojen perskich³. Stwierdzenie w zasadzie słuszne, choć Buck⁴, zna konne wojska greckie okresu archaicznego, choć jak sam pisze, byliby to raczej oddziały na zasadzie strzelców konnych – dojeżdżających na pole walki konno ale walczących na piechotę. W podsumowaniu autor stwierdza, że na Macedończyków i ich ciężką kawalerię wpływała ciężka jazda orientalna: (...) oddziaływali na jazdę macedońską i grecką, która pod ich wpływem zaczęła stosować coraz mocniejsze uzbrojenie ochronne oraz elementy opancerzenia dla koni.⁵Jest to o tyle ciekawe, że oddziaływania mogły iść w dwie strony ( oczym autor wspomina) – część autorów stwierdza bowiem, że ciężka jazda wschodnia (ściśle katafrakci), powstali pod wpływem oddziaływania falangi macedońskiej i byli sposobem na rozbijanie właśnie jej szyków⁶. Dalej w podrozdziale o sztuce oblężniczej autor myli daty oblężenia Peryntu– podaje 341 aC⁷, a powinno być 340 aC⁸.

Zwraca też uwagę szerokie wykorzystanie pracy Benneta i Robertsa. Dla przykładu na stronach 69-74 naliczyłem 12 przypisów z czego w ośmiu figurowała ich praca. Były też pośród tych 12 odniesienia do dwóch innych opracowań (po razie każde) i w 11 przypisach autor odwołuje się do źródeł. W sumie nie musi to o niczym świadczyć, zwłaszcza, ze nie przeczytałem jeszcze całości pracy.

Ciekawa jest też kwestia machin miotających i ich używania w bitwach, nie będących oblężeniami. Autor też jak na razie przynajmniej nie odwołuje się do kwestii możliwości mobilizacyjnych danych państw, ale być może i to się zmieni w dalszej części pracy. Mam tez wrażenie, ze autor dość pochopnie ograniczył możliwości marszowe słoni, z tego co pamiętam idą szybciej niż człowiek a w ciągu dnia potrafią przejść nawet do 100 km.

Na koniec jedna uwaga, historia wojskowości antycznej nie jest moim ulubionym tematem, dlatego mogły i mi się przytrafić pomyłki, zwłaszcza, że pisze na gorąco :P/>

¹ Lach G., Wojny diadochów 323-281 p.n.e., Zabrze 2012, pag 34

² ibidem pag 41

³ ibidem pag 43

⁴ Buck J.R., A History of Boeotia, Edmonton 1979, pag 90-95

⁵ Lach op.cit. pag 48

⁶ Mielczarek M., Cataphracti and Clibanari. Studies on the heavy armoured cavalry of the Ancient World, Łódź 1993 pag 9-20 przegląda teorii i badaczy, pag 40-50 o początkach formacji.

⁷ Lach op.cit. pag 60

⁸ Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1994 pag 656