Ja bym wskazał na Ludwika Krzywickiego. Był twórcą polskiej szkoły socjologicznej, antropologicznej, działacz polityczny lewicy niepodległościowej, publicysta oraz nauczyciel na tzw "Uniwersytetach latających". Pierwszy zajął się tłumaczeniem "Kapitału" K. Marksa na język polski. Krótka biografia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwik_Krzywicki
Polecam książkę Henryka Hollanda "Ludwik Krzywicki - nieznany". Był również pionierem jeżeli chodzi o socjologiczne podejście do zjawisk emigracyjnych. Niedawno ukazały się jego listy ze Stanów Zjednoczonych. Często zapominamy o takich osobach.