Proszę o pomoc...
A. Przemówienie radiowe Józefa Cyrankiewicza na temat wydarzeń poznańskich z 29 VI 1956 r.
[...] nie trzeba ukrywać faktu, że zbrodniczy prowokatorzy wykorzystali istniejące bezsprzecznie bolączki i niezadowolenie w niektórych zakładach pracy z powodu trudności ekonomicznych [...] decyzja o poprawieniu tych błędów zapadła ze strony rządu i partii jeszcze kilka dni temu. [...]. Nie przeszkodziło to prowokatorom w zorganizowaniu w czwartek demonstracji, którą od dawna przygotowywali także przy pomocy przyjezdnych organizatorów. Na Poznaniu skupiła się cała uwaga ośrodków imperialistycznych, albowiem chodziło o to, aby Poznań, miasto Międzynarodowych Targów i w okresie Targów — uczynić terenem zamieszek. [...] zamierzenia wichrzycieli spaliły na panewce w momencie, gdy zostało to rozeznane przez olbrzymią większość klasy robotniczej, która odcięła się i odstąpiła od następnej fazy demonstracji, od ponurych popisów agentów i prowokatorów, występujących z bronią w ręku i atakujących gmachy publiczne. [...]. Krew przelana w Poznaniu obciążyła wrogie Polsce ośrodki imperialistyczne i reakcyjne podziemie, które są bezpośrednimi sprawcami zajść.[...]. Każdy prowokator czy szaleniec, który odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej, niech będzie pewny, że mu tę rękę władza ludowa odrąbie w interesie klasy robotniczej, w interesie chłopstwa pracującego i inteligencji, w interesie walki o podnoszenie stopy życiowej ludności, w interesie dalszej demokratyzacji naszego życia, w interesie naszej Ojczyzny.
B.Opinia Władysława Gomułki o wydarzeniach poznańskich, wygłoszona na VIII Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej 30 X 1956 r.
Klasa robotnicza dała ostatnio kierownictwu partii i rządowi bolesną nauczkę. Robotnicy Poznania, chwytając za oręż strajku i wychodząc manifestacyjnie na ulice w czarny czwartek czerwcowy, zawołali wielkim głosem: Dosyć! Tak dalej nie można! Zawrócić z fałszywej drogi! Klasa robotnicza nigdy nie chwytała się strajku jako oręża walki o swoje prawa w sposób lekkomyślny. Tym bardziej teraz, w Polsce Ludowej, rządzonej w jej imieniu i w imieniu wszystkich ludzi pracy, nie zrobiła tego kroku lekkomyślnie. Najwidoczniej przebrała się miara. A miary nigdy nie można przebierać bezkarnie. Robotnicy Poznania nie protestowali przeciwko Polsce Ludowej, przeciwko socjalizmowi, kiedy wyszli na ulice miasta. Protestowali przeciwko złu, jakie szeroko zakrzewiło się w naszym ustroju społecznym i które ich również boleśnie dotknęło, przeciwko wypaczeniom podstawowych zasad socjalizmu, który jest ich ideą. [...] Wielką naiwnością polityczną była nieudolna próba przedstawienia bolesnej tragedii poznańskiej jako dzieła agentów imperialistycznych i prowokatorów. Agenci i prowokatorzy zawsze mogą być i działać. Ale nigdy i nigdzie nie mogą decydować o postawie klasy robotniczej. [...] Sześcioletni plan gospodarczy, reklamowany w przeszłości z wielkim rozmachem jako nowy etap wysokiego wzrostu stopy życiowej, zawiódł nadzieje szerokich mas pracujących. [...] Jestem przekonany, że robotnicy poznańscy nie wystąpiliby do strajku, [...] gdyby partia, tj. kierownictwo partii, przyszło do nich z całą prawdą. Należało bez kunktatorstwa uznawać słuszne pretensje robotników, należało powiedzieć, co jest dzisiaj możliwe, a co niemożliwe do zrealizowania, należało powiedzieć prawdę o dniu wczorajszym i dzisiejszym.
Zadania:
1. Jaki jest stosunek premiera Cyrankiewicza do wydarzeń poznańskich?
2. Kogo i dlaczego uznał za winnego wydarzeń czerwcowych J. Cyrankiewicz?
3. Porównaj relację Cyrankiewicza z odpowiednim rozdziałem w podręczniku i odpowiedz na pytania:
a) czego domagali się demonstranci w Poznaniu?
b) jaki był przebieg wydarzeń?
c) jak należy rozumieć zwroty: “ośrodki imperialistyczne” i “reakcyjne podziemie”?
4. Kto zdaniem Gomułki ponosi winę za wydarzenia czerwcowe?
5. Jak Gomułka ocenia wypowiedź Cyrankiewicza i co twoim zdaniem spowodowało taką a nie inną ocenę?
6. Porównaj stylistykę wypowiedzi Cyrankiewicza i Gomułki
Jak by ktoś miał chwilę choć trochę nawiązać do tych pytań byłabym bardzo wdzięczna.
