arnold

Z opisaną przez ciebie sytuacją Mazurów całkowicie się zgadzam. Różnica między nami polega na tym, że moim zdaniem zbyt optymistycznie podchodzisz do możliwości przekonania Mazurów do Polski. Ja jestem tutaj dużo bardziej sceptyczny. Masz rację, że na Śląsku wątek społeczno-ekonomiczny odegrał bardzo duża rolę ale zarówno ten wątek jak i wątek narodowościowy padł na Śląsku w przeciwieństwie do Mazur na podatną glebę. Nie twierdzę bynajmniej, że nie popełniono żadnych błędów. Czytając jednak niektóre wypowiedzi można dojść do wniosku, że nasi politycy to kompletni ignoranci i nieudacznicy a z tym trudno mi się zgodzić. Moim zdaniem na wygranie tego plebiscytu nie było żadnych szans. Zresztą sam to przyznajesz pisząc o generacjach do nadrobienia z czym absolutnie się zgadzam. Ta wzajemna niechęć dotyczyła nie tylko Polaków z Kongresówki czy Galicji ale również Polaków z Poznańskiego i Pomorza. W Wielkopolsce w powiatach ostrzeszowskim, odolanowskim i kępińskim również mieszkała kilkunastotysięczna grupa polskojęzycznych ewangelików i ich postawa względem polskości i Polaków w zasadzie niczym nie różniła się od postawy Mazurów. Co do tego, ze powiat kluczborski leżał na Dolnym Śląsku to bym polemizował. Od 1820 roku tak jak piszesz to już był Górny Śląsk choć historycznie to faktycznie tereny byłego księstwa brzeskiego. Ale mniejsza z tym. Faktem jest, że polskojęzyczna ludność ewangelicka w Prusach niezależnie czy zamieszkała na Mazurach, w powiecie kluczborskim czy w Wielkopolsce jednoznacznie identyfikowała się z niemieckością. Co do poboru do wojska na Działdowszczyźnie to tak jak już pisałem zdaje sobie sprawę, że wyczerpanym wojną ludziom nie mogło się to podobać. Uważam jednak, że czynienie tutaj jakichś wyjątków i uprzywilejowanie pewnych grup byłoby nie w porządku tym bardziej, ze i tak niczego by to nie zmieniło w sprawie plebiscytu. Można powiedzieć, że Mazurzy w stosunku do Polski byli niechętni a ten pobór jeszcze wzmocnił tą niechęć.

Jeżeli chodzi o województwo pomorskie zwane równiez Korytarzem to stosunki narodowościowe wyglądały w ten sposób, że w roku 1910 na terenach późniejszego województwa pomorskiego mieszkało 989 715 osó z czego było 421 033 Niemców (42,5%). W roku 1921 było 935 643 mieszkańców z czego juz tylko 175 771 Niemców (18,8%). Po kolejnych dziesięciu latach w roku 1931 na 1 080 138 mieszkańców Niemców było juz tylko 105 400 osób (9,7%). Powodem tak drastycznego zmniejszenia sie licznby Niemców na Pomorzu był masowy ich eksodus po I wojnie światowej, który trwal az do 1939 roku. Mniejszośc niemiecka przeprowadzała własne prywatne spisy ludności niemieckiej i ich wyniki niewiele sie rózniły od wyników oficjalnych i tak według spisu przeprowadzonego przez Deutsche Vereinigung fuer Westpolen w roku 1926 ludnośc niemiecka stanowiła na Pomorzu 12,5& ogółu mieszkańców. Natomiast według takiego samego spisu z roku 1934 Niemcy stanowili na Pomorzu 9,9% ogółu ludności. Najwięcej Niemców wyjeżdżało z miast i właśnie w miastach odsetek ludności niemieckiej spadł najbardziej drastycznie. Na terenach wiejskich było troche lepiej ale spadek liczby ludności niemieckiej i tam był bardzo duży. Jak wykazał Marek Stażewski większosc Niemców wyjechała jeszcze przed objęciem tych ziem przez Polskę. widac strach przed Polakami miał wielkie oczy Jeśli chodzi o samą Konferencje Wersalska to odnieślismy spory sukces. Przyłączenie do Polski bez plebiscytu Wielkopolski i Pomorza, plebiscyty na Śląsku i w Prusach Wschodnich to spory sukces. Największy żal i pretensje mam do Romera za tych nieszczęsnych emigrantów. Ogólnie jednak Dmowski, Paderewski, Romer i spółka wykonali kawał dobrej roboty.

Odnoszę wrażenie panowie, że uważacie naszych ówczesnych polityków za jakichs kompletnych dyletantów, którzy poprzez swoja ignoracje i nieudolnośc spowodowali, że przegraliśmy plebiscyt. Ja się z tym kompletnie nie zgadzam. Nie ma żadnych dowodów, że kartki "Ostpreussen" zamiast "Deutschland" zostały wprowadzone na żądanie strony polskiej. Zresztą to i tak nie miało większego znaczenia. Na Działdowszczyźnie owszem sytuacja była napięta ale przede wszystkim własnie z tego powodu, że tamtejsza mazurska ludność nie chciała przyłaczenia do Polski tylko chciała należeć do Niemiec. Nie rozumiem co jest złego w poborze do wojska. Skoro powoływano obywateli z innych regionów to dlaczego Mazurzy mieli być wyjątkiem? Rozumiem oczywiście, że nie byli tym delikatnie mówiąc zachwyceni ale rozumiem tez nasze władze, które miały prawo powoływac własnych obywateli do wojska. Propaganda socjalna aby odniosła skutek musiałaby byc prowadzony przez państwo stojące na wyższym poziomie w stosunku do mieszkańców państwa stojącego na niższym poziomie. Tymczasem tutaj było dokładnie odwrotnie. Jak niby miało to w praktyce wyglądać. Mieli im polscy agitatorzy mówić, że na Kurpiach żyje sie lepiej niz w Ostpreussen? Przeciez Mazurzy wiedzieli jak sie żyje w Polsce. Oczywiście Mazurów mozna by było pozyskac dla polskości ale musiałby to byc proces rozłożony na długie lata i to w warunkach państwa demokratycznego i zamożnego a nie np. niedemokratycznej i zdewastowanej gospodarczo PRL. Tymczasem tutaj mielismy raptem kilka miesięcy na przekonywanie. Na Śląsku odnieśismy sukces ponieważ na dole w poszczególnych miejscowościach było wielu lokalnych liderów od wielu lat prowadzących pracę organiczną. Na Śląsku była polska prasa, polskie towarzystwa, polscy posłowie do Reichstagu, pielgrzymki do Częstochowy itd, itp. Na Warmii tez to wszystko było choc może w mniejszym stopniu. Natomiast na Mazurach nic z tych rzeczy nie było. Był za to alfabet gotycki, ogromne przywiązanie do Kaisera i dynastii, silna pozycja junkrów, antagonizm wyznaniowy w stosunku do katolicyzmu utożsamianego z polskością. Na Śląsku pomimo wszystkich różnic było wiele spraw, które łączyły z Polską czy zbliżały do Polski natomiast na Mazurach w zasadzie poza językiem i polskimi nazwiskami wszystko inne oddzielało od Polski i Polaków. Zresztą przykład śląski jest o tyle ciekawy, że jeden z powiatów a mianowicie powiat kluczborski zamieszkały byl w wiekszości przez polskojęzycznych ewangelików i podobnie jak na Mazurach wynik Polski w plebiscycie był tam katastrofalny z powodów bardzo podobnych jak na Mazurach. Domaganie się Warmii i Mazur w Wersalu było jak najbardziej słuszne ponieważ nic to Polski nie kosztowało a mozna było miec nadzieję, że a nuż sie uda. Nie udało się co prawda ale np. taka Działdowszczyzna została przyłaczona do Polski, podobnie jak kilka wsi po plebiscycie. Niewiele ale zawsze coś. Lepsze to niż nic.

Przyznam się, że nie jestem ekspertem w sprawach wojskowych ale nie za bardzo rozumiem jak ci biedni powstańcy bez broni, z minimalnym wsparciem ze strony Polski mogli dojśc aż na Annaberg pokonując świetnie wyekwipowanych Niemców, którzy całymi wagonami szmuglowali broń na Śląsk. Logicznie patrząc pownni ponieść klęskę. Coś mi się tu nie zgadza.

Czy aby zbytnio się nie zapędzasz. Sprawa była delikatna, plebiscyt jak by nie patrzeć przegrany. Gdyby Polska otwarcie i w szerokim zakresie wsparła powstańców to Niemcy zrobiliby dokładnie to samo. Trzecie Powstanie miało być demonstracją polityczna pokazująca, że nie zgadzamy sie na oddanie prawie całego Śląska Niemcom tak jak przewidywał to projekt brytyjski a nie miała na celu zajęcia całego Górnego Śląska. Przypominam, że o granicach i tak decydowały Francja, Wielka Brytania i Włochy. Powstanie miało odpowiednio zmiękczyć ich stanowisko ale trzeba było uważać żeby nie przegiąć i tak juz napiętej struny.

No to dla porównania wyniki z najbardziej proniemieckiego powiatu czyli głubczyckiego Powiat głubczycki Miasta Baborów 19 Polska 2112 Niemcy 663 emigrantów Kietrz 6 Polska 2964 Niemcy 1108 emigrantów Głubczyce 60 Polska 9896 Niemcy 3943 emigrantów Gminy Pomorzowiczki brak głosów za Polską 197 Niemcy 84 emigrantów Sławoszów 1 Polska 266 Niemcy 110 emigrantów Ucieszkowice brak głosów za Polską 198 Niemcy 42 emigrantów Babice brak głosów za Polską 664 Niemcy 207 emigrantów Bogdanowice 4 Polska 1023 Niemcy 321 emigrantów Biernatów 1 Polska 121 Niemcy 37 emigrantów Bieskau dziś Nowa Cerekwia 3 Polska 677 Niemcy 245 emigrantów Włodzienin 5 Polska 1285 Niemcy 415 emigrantów Bliszczyce brak głosów za Polską 1041 Niemcy 282 emigrantów Boboluszki 2 Polska 470 Niemcy 146 emigrantów Branice 5 Polska 2032 Niemcy 532 emigrantów Braciszów brak głosów za Polską 781 Niemcy 266 emigrantów Damasko dziś Kazimierz brak głosów za Polską 284 Niemcy 96 emigrantów Nowa Cerekwia 1 Polska 826 Niemcy 294 emigrantów Dzierżysław 3 Polska 1213 Niemcy 341 emigrantów Dzierżkowice brak głosów za Polską 301 Niemcy 106 emigrantów Dziećmarowy 10 Polska 559 Niemcy 130 emigrantów Dobieszów brak głosów za Polską 303 Niemcy 116 emigrantów Dzielów 9 Polska 349 Niemcy 92 emigrantów Lenarcice brak głosów za Polską 186 Niemcy 74 emigrantów Klisino 2 Polska 764 Niemcy 257 emigrantów Grobniki 1 Polska 1439 Niemcy 453 emigrantów Jędrychowice 1 Polska 328 Niemcy 117 emigrantów Wódka 1 Polska 518 Niemcy 123 emigrantów Boguchwałów brak głosów za Polską 848 Niemcy 274 emigrantów Gródczany 1 Polska 389 Niemcy 109 emigrantów Jakubowice brak głosów za Polska 300 Niemcy 80 emigrantów Jaroniów 14 Polska 736 Niemcy 226 emigrantów Kałduny 1 Polska 101 Niemcy 28 emigrantów Kazimierz 3 Polska 384 Niemcy 132 emigrantów Kietlice 1 Polska 292 Niemcy 79 emigrantów Jabłonka brak głosów za Polska 201 Niemcy 60 emigrantów Księże Pole brak głosów za Polską 587 Niemcy 242 emigrantów Królowe 1 Polska 598 Niemcy 224 emigrantów Kozłówka 1 Polska 335 Niemcy 114 emigrantów Chomiąża brak głosów za Polska 426 Niemcy 166 emigrantów Chróścielów 2 Polska 275 Niemcy 61 emigrantów Krzyżowice brak głosów za Polską 340 Niemcy 112 emigrantów Gołuszowice 2 Polska 606 Niemcy 207 emigrantów Dzbańce 1 Polska 326 Niemcy 116 emigrantów Łęgi Książęce 7 Polska 1795 Niemcy 583 emigrantów Łęgi Lehn 4 Polska 1052 Niemcy 346 emigrantów Ludmierzyce 2 Polska 391 Niemcy 106 emigrantów Lisięcice 4 Polska 1460 Niemcy 469 emigrantów Lubotyń brak głosów za Polska 451 Niemcy 157 emigrantów Lewice 2 Polska 974 Niemcy 324 emigrantów Mokre 1 Polska 622 Niemcy 267 emigrantów Nasiedle brak głosów za Polską 563 Niemcy 137 emigrantów Nowa Wieś Głubczycka 1 Polska 429 Niemcy 122 emigrantów Nowy Kietrz 1 Polska 530 Niemcy 176 emigrantów Niekazanice 2 Polska 419 Niemcy 109 emigrantów Pietrowice brak głosów za Polska 602 Niemcy 208 emigrantów Pielgrzymów brak głosów za Polska 425 Niemcy 192 emigrantów Pilszcz 5 Polska 1089 Niemcy 371 emigrantów Pomorzowice 2 Polska 687 Niemcy 355 emigrantów Posucice 2 Polska 698 Niemcy 269 emigrantów Radynia brak głosów za Polską 219 Niemcy 62 emigrantów Raków 15 Polska 342 Niemcy 95 emigrantów Równe brak głosów za Polską 956 Niemcy 10 emigrantów Rozumice brak głosów za Polską 883 Niemcy 257 emigrantów Rogożany brak głosów za Polską 372 Niemcy 132 emigrantów Zawiszyce 1 Polska 782 Niemcy 246 emigrantów Zubrzyce brak głosów za Polską 941 Niemcy 314 emigrantów Lwowiany brak głosów za Polska 166 Niemcy 69 emigrantów Gadzowice 3 Polska 316 Niemcy 117 emigrantów Szonów brak głosów za Polską 922 Niemcy 314 emigrantów Debrzyca 3 Polska 572 Niemcy 178 emigrantów Krasne Pole brak głosów za Polską 212 Niemcy 79 emigrantów Zopowy brak głosów za Polska 603 Niemcy 219 emigrantów Ściborzyce Małe 2 Polska 647 Niemcy 234 emigrantów Ściborzyce Wielkie brak głosów za Polską 805 Niemcy 219 emigrantów Tłustomosty 14 Polska 386 Niemcy 98 emigrantów Tomice brak głosów za Polska 111 Niemcy 18 emigrantów Tarnkowa 2 Polska 137 Niemcy 59 emigrantów Opawica-wieś brak głosów za Polską 203 Niemcy 86 emigrantów Opawica-miasteczko brak głosów za Polska 356 Niemcy 160 emigrantów Czerwonków 1 Polska 439 Niemcy 151 emigrantów Ciermięcice brak głosów za Polska 346 Niemcy 90 emigrantów Turkowy 1 Polska 225 Niemcy 52 emigrantów Wysoka 1 Polska 465 Niemcy 110 emigrantów Wojnowice 3 Polska 1165 Niemcy 457 emigrantów Wiechowice brak głosów za Polska 412 Niemcy 137 emigrantów Bernacice brak głosów za Polska 290 Niemcy 105 emigrantów Sucha Psina 1 Polska 843 Niemcy 327 emigrantów Sułków 16 Polska 559 Niemcy 123 emigrantów Obszary dworskie Kazimierz brak głosów za Polską 194 Niemcy 65 emigrantów Chróścielów brak głosów za Polska 155 Niemcy 53 emigrantów Lubotyń brak głosów za Polską 55 Niemcy brak emigrantów Nasiedle brak głosów za Polska 128 Niemcy 44 emigrantów Pomorzowice brak głosów za Polską 42 Niemcy 1 emigrant Raków 1 Polska 64 Niemcy brak emigrantów Zopowy 1 Polska 50 Niemcy 10 emigrantów Wysoka brak głosów za Polską 37 Niemcy brak emigrantów Łącznie w powiecie głubczyckim padło zaledwie 259 głosów za Polską, 65 128 głosów za Niemcami a udział w plebiscycie wzięło aż 22 090 emigrantów

Myślę, że tutaj bardzo sie mylisz. Akurat władze polskie jak i całe społeczeństwo zarówno w okresie plebiscytu jak i III Powstania Śląskiego okazywało ogromne zainteresowanie i pomoc Górnemu Śląskowi. Oczywiście nie mogliśmy sie tutaj równac znacznie zamozniejszym Niemcom ale ta pomoc była naprawde spora i to zarówno finansowa, organizacyjna, wojskowa. W całej Polsce nawet w małych miejscowościach powstawały lokalne komitety pomocy Górnemu Śląskowi, które między innymi zbierały pieniądze na rzecz Śląska. co do udziału emigrantów to niestety delegat strony polskiej profesor Eugeniusz Romer sam wnioskował o udzial emigrantów w plebiscycie błednie zakładając, że w większości zagłosuja oni za Polską. Dośc szybko okazało się, że będzie dokładnie inaczej i strona Polska starała sie całą sprawe "odkręcić" ale było juz niestety za późno.

Rozejm w Trewirze zawdzięczamy wyłacznie Franzuzom. Niemcy w tym czasie zebrali odpowiednio duże siły i szykowali potężna ofensywę przeciwko powstańcom. Gdyby ta ofensywa doszła do skutku powstańcy zostaliby rozbici w kilka dni. Francuzi zmusili jednak Niemców do rozejmu, którego ci wcale nie chcieli. Macie pretensje do Piłsudskiego o zbyt małą pomoc powstańcom pytam więc jak konkretnie ta pomoc miałaby wyglądać, na wypowiedzeniu wojny, na wysłaniu do Wielkopolski wojska polskiego? Prosiłbym o konkretna odpowiedź.

Tak też próbowano działać przedstawiając Czechów jako agresorów a Polaków jako tych, którzy chca tylko prawa ludności do samostanowienia. W pewnej częsci to się udało i dlatego Cieszyn, Wisła, Bielsko są dzisiaj miastami polskimi a nie czeskimi. Czesi zajmując Zaolzie stworzyli jednak pewien fakt dokonany podobnie jak Polacy zajmując Wielkopolskę czy Lwów i mozna powiedzieć mieli mocne karty w rękach a Ententa brzydko mówiąc mogła im skoczyć tym bardziej, że Francuzi akurat w konflikcie o Śląsk Cieszyński bardziej sprzyjali Czechom.

Polskim politykom sporo można z pewnością zarzucić ale raczej kompletnymi durniami nie byli i doskonale zdawali sobie sprawę, że w przypadku plebiscytu w Prusach Wschodnich Polska nie ma szans. Stąd między innymi nikłe zainteresowanie władz i społeczeństwa polskiego w Prusach Wschodnich w porównaniu chocby do plebiscytu na Górnym Śląsku. Wydaje mi sie, ze było tak jak piszesz to znaczy delegacja polska wystąpiła z maksymalistycznymi żądania wiedzac z góry, że wszystkiego osiągnąc się nie da. Mimo wszystko patrząc na wyniki Konferencji Wersalskiej była to nienajgorsza taktyka negocjacyjna.

Chaos w Niemczech trwał tylko przez chwilę. Gdyby nie rozejm w Trewirze, który zawdzięczamy Framcuzom to Powstanie Wielkopolskie upadłoby z wielkim hukiem i dzisiaj wspominalibysmy je jako kolejne nieudane powstanie. Niemiecka generalicja i junkrzy bardzo poważnie rozpatrywali plany wojny z Polska ale nie dostali zielonego światła z Berlina. Gdyby jednak Polska otwarcie zaatakowała Niemcy to byłby to dla Niemców wspaniały prezent i świetny pretekst do zniszczenia Polski.

Jak już pisałem wynik plebiscytu na Warmii i Powiślu mógł być dla nas lepszy gdyby plebiscyt przeprowadzono w korzystniejszym terminie a w głosowaniu nie brali udziału emigranci. Ten korzystniejszy wynik nie przełożyłby się jednak na żadne nabytki terytorialne ponieważ miejscowości, które ewentualnie mogłyby poprzeć Polske były od niej oddzielone miejscowościami, które bez względu na wszystkie okoliczności głosowałyby za Niemcami. W najbardziejdziej optymistycznym wariancie do Polski mogłyby trafić zaledwie trzy wsie Lewałd Wielki (Gross Lehwalde) i Okrągłe (Klein Lehwalde) w powiecie ostródzkim oraz Napierki (Napierken) w powiecie nidzickim. Były to wsie położone na Mazurach ale w większości katolickie. Niemcy wygrali w nich niewielką wiekszością głosów zapewne w dużej mierze dzięki głosom emigrantów. Troche to mało ale niestety na więcej nie było szans

Piszecie, że Piłsudski nic nie zrobił dla Powstania Wielkopolskiego. Pyram więc co niby konkretnie mial zrobić? Wysłać wojsko, wypowiedzieć wojnę Niemcom? Chyba ktos tu zapomina, że na wschodzie cały czas znajdowały sie setki tysięcy żołnierzy niemieckich. Gdyby Niemcy chcieli mogliby Polske zdmuchnąc w parę dni. Powstrzymywała ich od tego jedynie postawa Francji. Jeden z forumowiczów żalił sie dlaczego nie zajęto Bydgoszczy. Chyba kolega zapomina, że przez Bydgoszcz i Piłę zołnierze niemieccy wracali z frontu wschodniego do domu. Którędy mieli wrqacac przez Warszawę? Powstanie Wielkopolskie było majstersztykiem i dzięki niemu Wielkopolska została właczona do Polski. Mało kto jednak pamięta, że Niemcy szykowali juz wielką ofensywe, która skończyłaby sie pewnie dla Powstania tragicznie gdyby nie rozejm w Trewirze. Otwarta wojna z Niemcami, która niektórzy tu postukuja byłaby w ówczesnych realiach szaleństwem. Powstanie Wielkopolskie miało byc demonstracją i pokazać światu, ze na tych terenach mieszkaja ludzie, którzy dośc maja życia w Niemczech i chca do Polski. Jako demonstracja Powstanie znakomicie spełniło swoja rolę. Piłsudski i w ogóle Warszwa pomagała na tyle na ile mogła aby nie przekroczyć cienkiej linii za która była otwarta wojna z Niemcami.

Mimo wszystko trudno jednak mówić o zagładzie Polaków na Wołyniu a tym bardziej w Galicji Wschodniej. Owszem było ludobójstwo ze strony UPA ale nie było zagłady. Zagłada była natomiast w przypadku społeczności żydowskiej. Zdecydowana wiekszość Polaków mimo wszystko przeżyła wojnę natomiast zdecydowana wiekszość Żydów zginęła.

To ja w takim razie przepraszam. Nie zauważyłem tego istniejącego juz tematu.

Masz rację pierwszy odważył się to głośno powiedzieć profesor Wieczorkiewicz. Dostał zresztą za to porządnie po łbie i zostal przez wielu odsądzony od czci i wiary. Było to bardzo nie w porządku i nieuczciwe. Tak jak pisałeś profesor Wieczorkiewicz był wybitnym i niekoniunkturalnym historykiem, często własnie szedł pod prąd. Ja się akurat w tej kwestii z nim nie zgadzam podobnie jak z publicystami Rzeczpospolitej ale uważam, że dyskutowac można o wszystkim bez zarzucania ludziom inaczej myślącym niecnych intencji tak jak to zrobiono z profesorem Wieczorkiewiczem. Moim zdaniem nie było realnych szans na utrzymanie niepodległości. Chociaż 45 lat komuny uznaję za jeden z najgorszych okresów w historii Polski to myśle, że w sumie i tak nie było najgorzej. Mogło byc znacznie gorzej czego zwolennicy sojuszu z Hitlerem mam wrażenie nie chcą przyjąc do swojej świadomości.

Mogę sie tylko podpisac pod tym co napisałeś

Chciałem poruszyć temat polityki Józefa Becka wobec Niemiec. Ostatnio Rafał Ziemkiewicz w Rzeczpospolitej zmieszał Becka i jego politykę z błotem twierdząc, że trzeba było oddać Gdańsk i w domyśle bo tego już RZ nie napisał iść wspólnie z Niemcami na ZSRR. Z kolei jeden z dyskutantów na innym forum postawił dość powiedziałbym odważna tezę jakoby to sąsiedzi Niemiec byli do nich wrogo nastawieni i prowadzili politykę okrążania Niemiec. Ówczesnym Niemcom miało zależeć wyłącznie na odgrywaniu decydującej roli w Europie a do tego celu potrzebne było między innymi zbudowanie Mitteleuropy czyli szeregu państw zależnych od Niemiec tak jak to mamy dzisiaj. Wystarczyłoby więc oddać Gdańsk, pozwolić na eksterytorialna autostradę przez korytarz i żylibyśmy długo i szczęśliwie do dzisiaj. Moim skromnym zdaniem teza ta jest fałszywa. Po pierwsze twierdzenie jakoby Niemcom zależało wyłącznie na odgrywaniu kluczowej roli w Europie a Lebensraum na wschodzie czy wyniszczenie Żydów były wyłącznie pustą retoryka na użytek wewnętrzny jest tezą dość ryzykowną. Nie twierdze bynajmniej, że jest to teza z gruntu fałszywa ale właśnie bardzo ryzykowna. Tak naprawdę nie wiemy do końca i nigdy się nie dowiemy o co tak naprawdę chodziło Hitlerowi w roku 1938 czy 1939. Zupełnie nietrafiona wydaje mi się natomiast teza jakoby sąsiedzi Niemiec byli do nich wrogo nastawieni i prowadzili wobec Niemiec politykę okrążania. Czy cichą zgodę na remilitaryzację Niemiec, Anschluss Austrii a w końcu Układ Monachijski można uznać za wroga politykę okrążania? Przecież gdyby rzeczywiście tak było to wystarczyłaby krótka wojna prewencyjna i Niemcy nie mieliby żadnych szans. Moim zdaniem była to raczej polityka ugłaskiwania Niemiec kosztem innych. Brytyjczycy i Francuzi wyszli bowiem z założenia, że po pierwszej wojnie światowej Niemcy zostali upokorzeni, potraktowani niesprawiedliwie a Traktat Wersalski był wielkim błędem. Uznali Niemcy za równoprawnego sobie partnera, który ma prawo wyrównać swoje krzywdy i włącznie z nimi współdecydować o losach Europy właśnie jako równoprawny partner. Oczywiście apogeum tej polityki był Układ Monachijski. Okazało się jednak, że Hitler jest politykiem nieprzewidywalnym i niedotrzymującym układów a stało się to w momencie całkowitej likwidacji Czechosłowacji. W końcu nie tak się umawialiśmy panowie. W tym momencie Francuzi i Brytyjczycy zdali sobie sprawę, że celem Hitlera nie jest żadne wyrównanie krzywd Wersalu i współuczestniczenie w budowaniu nowego pokojowego ładu europejskiego jako pełnoprawny partner tylko, że jego celem jest całkowite zburzenie tego ładu i osiągnięcie przez Niemcy rola hegemona w Europie. Stąd właśnie niemiecka agresja na Polskę spowodowała wypowiedzenie przez te państwa wojny Niemcom pomimo, ze nie prowadzono żadnych działań wojennych. Hitler zresztą próbował się jakoś z Francuzami czy Brytyjczykami dogadać. Sondował możliwość pozostawienia jakiejś okrojonej Polski w zamian za uznanie na wschodzie granic z roku 1914. Francuzi i Brytyjczycy nie wyrazili jednak na to zgody bowiem Niemcy okazały się graczem nieprzewidywalnym i coraz bardziej niebezpiecznym już nie tylko dla państw Europy Wschodniej ale także dla Francji i Wielkiej Brytanii. Twierdzenie więc, że wystarczyło przyjąć żądania Hitlera odnośnie Gdańska i korytarza i wtedy żylibyśmy długo i szczęśliwie jest moim zdaniem mało prawdopodobne choć oczywiście całkowicie wykluczyć się go nie da. Moim zdaniem w takim przypadku starcie z ZSRR, Francją i Wielką Brytanią a potem również USA byłoby nieuniknione. Oczywiście w takim wypadku możliwe byłyby dwa scenariusze czyli mogliśmy przegrać albo wygrać. Scenariusz w którym wspólnie z Niemcami pokonujemy ZSRR wydaje mi się bardzo mało prawdopodobny i raczej jako żart należałoby potraktować twierdzenie, że Hitlerowi zabrakło na froncie wschodnim kilku polskich dywizji. Załóżmy, że te polskie dywizje rzeczywiście pomogłyby Niemcom zając Moskwę czy Stalingrad. No i co z tego? Napoleon tez zajął Moskwę. Nawet dojście do Uralu niczego jeszcze by nie przesadzało. Zresztą rozpatrywanie scenariusza w którym wojska koalicyjne niemiecko-polsko-węgiersko-włosko-słowacko-rumuńskie jest dość karkołomnym zadaniem. Załóżmy więc, że faktycznie wygrywamy. Chyba nikt przy zdrowych zmysłach nie sądzi, że Niemcy wykrwawiali się na froncie wschodnim po to żeby wrócić do domu a rozległe obszary Ukrainy, Białorusi i Rosji pozostawić Polakom, Rumunom czy jakiemuś zależnemu rządowi rosyjskiemu. Przecież właśnie na Ukrainie miał powstać niemiecki Lebensraum a Polska by w tym przeszkadzała. Słowacja, Węgry, Rumunia, Chorwacja, Finlandia nie przeszkadzały w poszerzeniu niemieckiej przestrzeni życiowej na wschodzie. Rzut oka na mapę pokazuje, że przeszkadzałaby właśnie Polska. Bynajmniej nie twierdze, że Niemcy zaczęliby wysyłać Polaków do gazu. Wręcz przeciwnie. Jestem pewien, że w wojnie przeciwko ZSRR Polacy wykazaliby się walecznością, lojalnością i Niemcy by to docenili. Myślę, że dostalibyśmy propozycje nie do odrzucenia. Na Ukrainie i Białorusi powstałby niemiecki Lebensraum, a więc logiczne, że tereny II RP również zostałyby przeznaczone pod niemieckie osadnictwo i przyłączone do Niemiec. Polacy natomiast uzyskaliby nową ojczyznę na terenach dzisiejszej Rosji i tak nowa Polska byłaby swego rodzaju kordonem sanitarnym Niemiec od wschodu. Ktoś powie, że piszę głupoty i że pewnie musiałem ostro popić. Owszem jest to dość fantastyczny scenariusz i może wydawać się nieprawdopodobny. Pytanie jednak czy w przypadku pokonania ZSRR ktoś przedstawił inny scenariusz? Piotr Zychowicz i Rafał Ziemkiewicz potrafią tylko krytykować ministra Becka ale sami uchylają się od odpowiedzi jak według nich w przypadku pokonania ZSRR wyglądałaby Europa i jakie byłoby w niej miejsce Polski. Czytając ich teksty można odnieść wrażenie, że nie zaprzątają sobie tych sprawy i wychodzą z założenia, że jakoś by to było. Trochę mało jak na poważnych publicystów. Gdyby natomiast Polska stanęła po stronie III Rzeszy w wojnie z ZSRR i potem przegrała a moim zdaniem raczej na pewno by przegrała to los Polski byłby straszny. Dużo gorszy niż ten, który spotkał nas po wojnie u boku aliantów. Po pierwsze z całym szacunkiem dla Węgrów i Rumunów ale Polska to nie Rumunia czy Węgry. Polska z pewnością posłałaby dobre 2,3 miliony żołnierzy na front wschodni. Żołnierze ci nie mam wątpliwości dokonywaliby tam wielu zbrodni wojennych. Polska wzięłaby tez udział w holokauście. Po przegranej wojnie stosunek ZSRR, Wielkiej Brytanii i USA do Polski byłby jeszcze gorszy niż stosunek do Niemiec. Zachodnia opinia publiczna nie miałaby litości dla polskich faszystów i antysemitów a Rosjanie wreszcie mogliby wziąć odwet na polskich panach i pohulać z polskimi krasawicami. Już chyba nie musze wspominać o tym, że Polska nie dostałaby żadnych ziem odzyskanych czy nawet Gdańska a na wschodzie straciłaby nie tylko Wilno, Grodno czy Lwów ale na 99% także Rzeszów, Lublin, Białystok, Nowy Sącz. Bohaterscy czescy antyfaszyści pewnie tez by coś uszczknęli i dzisiaj w okolicach Żywca czy Wadowic mielibyśmy styk granic Polski, Czech i Ukrainy. Już nawet nie ma co wspominać jak Polska byłaby łupiona gospodarczo przynajmniej do roku 1956. Oczywiście setki tysięcy polskich faszystów powędrowałoby na Sybir, setki tysięcy cywilów poniosłoby śmierć podczas marszu Armii Czerwonej a miliony kobiet zostałoby zgwałconych przez dzielnych żołnierzy radzieckich. Co z tego, że nie mielibyśmy Katynia w roku 1940 czy Wołynia w 1943 albo Powstania Warszawskiego. W 1945 roku Rosjanie zrobiliby nam takie piekło, że głowa boli. Myśl, że przynajmniej ocalelibyśmy elity tez jest mrzonką. Elity w pierwszej kolejności jechałyby na Sybir i tam masowo ginęły ewentualnie uciekały razem z Niemcami przed frontem. Owszem w rzeczywistości również to miało miejsce ale liczy się skala a ta byłaby znacznie większa. Ktoś kto uważa, że sojusz Polski z III Rzesza i wspólny atak na ZSRR byłby dla Polski korzystny jest dla mnie kompletnym szaleńcem. Rumunia czy Węgry zostały potraktowane inaczej ponieważ inna była ich rola w wojnie, inny wkład w walkę z ZSRR, inny udział w zbrodniach wojennych od tego jaki miałaby Polska, inne położenie. Polska nie byłaby tez żadnym najweselszym barakiem tylko krajem trzymanym przez Sowietów żelazna ręką z minimalna samodzielnością dużo mniejsza niż ta która była w rzeczywistości. Na bank mielibyśmy kołchozy, ostra walkę z kościołem, z polskim nacjonalizmem a gdyby robotnicy w Poznaniu czy Gdańsku jakimś cudem zdecydowaliby się zaprotestować to nikt by się nie przejmował liczbą ofiar. Bylibyśmy małym góra 20-milionowym krajem, narodem z przetrąconym kręgosłupem, mającym fatalna opinie w świecie i z jeszcze bardziej złupioną i zdewastowana gospodarką Dodam jeszcze, że nie ma racji pan Ziemkiewicz kiedy pisze, że zachodniej opinii publicznej Polska i Polacy i tak kojarzą się z faszyzmem i antysemityzmem. Otóż Polska przeciętnemu Europejczykowi czy Amerykaninowi z niczym się nie kojarzy. Gdyby natomiast Polska wzięła udział wraz z Niemcami w ataku na ZSRR to zapewniam was, ze Niemcy kojarzyliby się dziś z nowoczesna gospodarką, świetnymi markami samochodów, znakomitymi piłkarzami, Oktoberfestem itp. Natomiast całe odium zbrodni spłynęłoby na nas i zapewniam, ze Polska byłaby wtedy bardzo znana w świecie tylko, że z tej gorszej strony. Zupełnie nietrafiony jest również argument Piotra Zychowicza, że w sumie ZSRR i tak potraktował nas jakbyśmy byli jego przeciwnikami. Uważam, że te okropieństwa, które przeżyli Polacy po wkroczeniu Armii Czerwonej w roku 1945 to było małe piwo w porównaniu z tym co spotkałoby nas gdybyśmy byli faktycznymi przeciwnikami Rosjan. Co o tym sądzicie? Czy polityka Becka była zła czy może jednak nie było innego wyjścia. Moim zdaniem mając dzisiejszą wiedzę można by rozważyć czy taktyczne ustępstwa wobec Hitlera jak np. oddanie Gdańska nie byłoby dobrym rozwiązaniem. Zaznaczam rozważyć ponieważ nie przesądzam czy przyniosłoby to jakie pozytywne efekty. Być może jednak dałoby to nam trochę czasu a sytuacja międzynarodowa na wiosnę 1940 roku byłaby korzystniejsza. To oczywiście tylko gdybanie ale chyba warto nad tym pogdybać. Co do przystąpienia do Paktu antykominternowskiego i wspólnego ataku na ZSRR to byłoby to moim zdaniem szaleństwo i zbrodnia na własnym narodzie. W sumie pole manewru było bardzo ograniczone.

Uzupełniam wyniki o najbardziej propolski powiat czyli pszczyński Miasta Bieruń Stary 1172 Polska 255 Niemcy 116 emigranci Mikołów 2434 Polska 3059 Niemcy 885 emigranci Pszczyna 910 Polska 2843 Niemcy 982 emigranci Gminy Stara Wieś 740 Polska 411 Niemcy 135 emigranci Stara Kuźnica 458 Polska 63 Niemcy 30 emigranci Hołdunów 76 Polska 294 Niemcy 33 emigranci Bijasowice 338 Polska 49 Niemcy 24 emigranci Bojszowy 277 Polska 30 Niemcy 21 emigranci Borynia 274 Polska 80 Niemcy 34 emigranci Brzeźce 317 Polska 22 Niemcy 20 emigranci Cielmice 423 Polska 24 Niemcy 12 emigranci Ćwiklice 494 Polska 155 Niemcy 59 emigranci Czarków 441 Polska 42 Niemcy 24 emigranci Czarnuchowice 84 Polska 4 Niemcy 19 emigranci Wisła Mała 299 Polska 152 Niemcy 70 emigranci Dziećkowice 525 Polska 77 Niemcy 75 emigranci Ligota 1401 Polska 573 Niemcy 60 emigranci Gać 22 Polska 122 Niemcy 8 emigranci Gardawice 419 Polska 84 Niemcy 39 emigranci Gilowice 201 Polska 16 Niemcy 22 emigranci Golasowice 114 Polska 385 Niemcy 64 emigranci Bzie Zameckie 152 Polska 142 Niemcy 27 emigranci Goławiec 257 Polska 36 Niemcy 20 emigranci Gostyń 585 Polska 39 Niemcy 31 emigranci Chełm Śląski 1213 Polska 242 Niemcy 141 emigranci Wisła Wielka 505 Polska 101 Niemcy 60 emigranci Grzawa 235 Polska 12 Niemcy 26 emigranci Góra 298 Polska 30 Niemcy 26 emigranci Górki 221 Polska 17 Niemcy 8 emigranci Imielin 1725 Polska 175 Niemcy 129 emigranci Jankowice 467 Polska 38 Niemcy 35 emigranci Jaroszowice 359 Polska 42 Niemcy 35 emigranci Jarząbkowice 131 Polska 117 Niemcy 36 emigranci Jedlina 536 Polska 43 Niemcy 29 emigranci Kamionka 184 Polska 11 Niemcy 17 emigranci Kobielice 422 Polska 81 Niemcy 17 emigranci Kobiór 797 Polska 175 Niemcy 76 emigranci Kopciowice 235 Polska 44 Niemcy 35 emigranci Kosztowy 804 Polska 86 Niemcy 48 emigranci Królówka 151 Polska 4 Niemcy 13 emigranci Krasowy 749 Polska 70 Niemcy 35 emigranci Krzyżowice 257 Polska 195 Niemcy 23 emigranci Kryry 419 Polska 60 Niemcy 26 emigranci Lędziny 1224 Polska 83 Niemcy 78 emigranci Łąka 867 Polska 195 Niemcy 115 emigranci Międzyrzecze 346 Polska 34 Niemcy 39 emigranci Miedźna 490 Polska 31 Niemcy 40 emigranci Mizerów 207 Polska 37 Niemcy 25 emigranci Łaziska Średnie 580 Polska 166 Niemcy brak emigrantów Mokre 890 Polska 269 Niemcy 124 emigranci Bieruń Nowy 292 Polska 208 Niemcy 91 emigranci Bojszowy Nowe 250 Polska 13 Niemcy 8 emigranci Nowa Wieś 381 Polska 40 Niemcy 11 emigranci Goczałkowice Dolne 195 Polska 136 Niemcy 47 emigranci Bzie Dolne 63 Polska 137 Niemcy 11 emigranci Łaziska Dolne 659 Polska 59 Niemcy 19 emigranci Goczałkowice Górne 534 Polska 85 Niemcy 36 emigranci Bzie Górne 185 Polska 129 Niemcy 16 emigranci Łaziska Górne 1165 Polska 212 Niemcy 66 emigranci Ornontowice 915 Polska 285 Niemcy 124 emigranci Orzesze 1050 Polska 856 Niemcy 232 emigranci Panewniki 667 Polska 152 Niemcy 18 emigranci Paprocany 386 Polska 40 Niemcy 20 emigranci Pawłowice 437 Polska 179 Niemcy 80 emigranci Piotrowice 1717 Polska 222 Niemcy 62 emigranci Pielgrzymowice 534 Polska 191 Niemcy 90 emigranci Pniówek 92 Polska 47 Niemcy 9 emigranci Podlesie 1082 Polska 79 Niemcy 41 emigranci Poręba 267 Polska 103 Niemcy 24 emigranci Radostowice 286 Polska 76 Niemcy 20 emigranci Rudziczka 116 Polska 49 Niemcy 11 emigranci Rudołtowice 253 Polska 101 Niemcy 43 emigranci Piasek 439 Polska 161 Niemcy 60 emigranci Ściernie 156 Polska 19 Niemcy 11 emigranci Frydek 262 Polska 29 Niemcy 26 emigranci Smardzowice 166 Polska 13 Niemcy 3 emigranci Śmiłowice 231 Polska 35 Niemcy 19 emigranci Studzionka 569 Polska 237 Niemcy 61 emigranci Studzienice 314 Polska 22 Niemcy 28 emigranci Suszec 592 Polska 139 Niemcy 59 emigranci Świerczyniec 324 Polska 9 Niemcy 8 emigranci Tychy 2831 Polska 556 Niemcy 205 emigranci Szeroka 620 Polska 22 Niemcy 52 emigranci Urbanowice 586 Polska 37 Niemcy 26 emigranci Warszowice 342 Polska 296 Niemcy 73 emigranci Wesoła 437 Polska 15 Niemcy 28 emigranci Wilkowyje 306 Polska 40 Niemcy 23 emigranci Wola 473 Polska 8 Niemcy 46 emigranci Woszczyce 186 Polska 113 Niemcy 34 emigranci Wyry 982 Polska 100 Niemcy 50 emigranci Zarzecze 336 Polska 31 Niemcy 12 emigranci Zazdrość 222 Polska 50 Niemcy 13 emigranci Zawada 367 Polska 94 Niemcy 54 emigranci Zawadka 104 Polska 3 Niemcy 6 emigranci Zawiść 199 Polska 79 Niemcy 30 emigranci Zgoń 404 Polska 17 Niemcy 12 emigranci Obszary dworskie Bijasowice 20 Polska 14 Niemcy 6 emigranci Murcki 1130 Polska 576 Niemcy 108 emigranci Gardawice 34 Polska 28 Niemcy brak emigrantów Wisła Wielka 41 Polska 19 Niemcy 1 emigranci Góra 70 Polska 5 Niemcy brak emigrantów Porąbek 58 Polska 38 Niemcy 7 emigranci Jarząbkowice 11 Polska 40 Niemcy 11 emigranci Kobiór 256 Polska 61 Niemcy 17 emigranci Krzyżowice 20 Polska 28 Niemcy 5 emigranci Kryry 53 Polska 2 Niemcy brak emigrantów Lędziny 117 Polska 5 Niemcy brak emigrantów Mizerów 142 Polska 39 Niemcy 18 emigranci Łaziska Średnie 269 Polska 171 Niemcy 78 emigranci Borynia 25 Polska 17 Niemcy 8 emigranci Bzie Górne 31 Polska 17 Niemcy brak emigrantów Łaziska Górne 433 Polska 87 Niemcy 8 emigranci Ornontowice 114 Polska 53 Niemcy 1 emigranci Orzesze 40 Polska 22 Niemcy brak emigrantów Pawłowice 96 Polska 44 Niemcy 2 emigranci Piotrowice 58 Polska 1 Niemcy 5 emigranci Pielgrzymowice 19 Polska 40 Niemcy brak emigrantów Pszczyna Zamek 52 Polska 185 Niemcy 90 emigranci Rudołtowice 115 Polska 31 Niemcy brak emigrantów Siedlice 108 Polska 142 Niemcy 71 emigranci Śmiłowice 72 Polska 21 Niemcy brak emigrantów Studzionka 55 Polska 7 Niemcy 1 emigranci Tychy 151 Polska 94 Niemcy brak emigrantów Urbanowice 31 Polska 13 Niemcy brak emigrantów Wyry 55 Polska 23 Niemcy 1 emigranci Zawiść 3 Polska 22 Niemcy brak emigrantów

Łatwo powiedzieć dałoby się "wyskrobać?. Ale skąd drogi FSO? Jakie konkretne jednostki moglibyśmy tam przerzucić?

Dzięki za pozdrowienia Ja oczywiście tez cię pozdrawiam no i zone oczywiście Co do meritum. Faktycznie udzial emigrantów mial kluczowe znaczenie. Tak jak piszesz ich wpływ na wyniki był dwojaki z jednej strony bezpośredni dający Niemcom wiele tysiecy głosów a z drugiej strony stanowili znakomita broń propagandową. Z tym podziałem masz rację. Jadąc z Katowic do Poznania najpierw w Bytomiu na Rozbarku przekraczamy granicę i wjeżdżamy na byłe tereny niemieckie, pare kilometrów dalej wjeżdżając za Bytom na Sucha Górę znowu jesteśmy w Polsce. Wjeżdżamy do Tarnowskich Gór potem wyjeżdzamy z Tarnowskich Gór i za kilka kilometrów znowu w Boruszowicach przekraczamy granice polsko-niemiecką. Jadąc w kierunku na Lubliniec i dalej Poznań po kilku kilometrach znowu w Pustej Kuźnicy przekraczamy granicę i jesteśmy znowu w Polsce. Z kolei kilka kilometrów za Lublińcem znowu jestesmy w Niemczech tym razem juz na dłużej bo prawie do samego Kępna. Jeśli chodzi o tereny, które w przypadku braku głosowania emigrantów miały szanse być przyłaczone do Polski jestem wiekszym optymistą. Uważam, że mielibysmy wtedy bardzo realne szanse na granice w okolicach Opola, Olesna. Szkoda, że tak się nie stało bo moim zdaniem i dzisiejszy Śląsk i dzisiejsza Polska byłyby lepsze. Szkoda też, że nie moge wkleić tu mapki z wynikami plebiscytu. Niestety mapka ma 1,15 mB a wchodzą tylko załączniki do 500 kB

Neutralność w tym miejscu Europy była moim zdaniem mrzonką.

Problem w tym, że wszystkie narody posługiwały się kryterium albo narodowościowym albo historycznym w zależności od tego jak było im wygodnie. Nie rozumiem dlaczego Polacy mieli być szlachetnymi frajerami i oddać Wileńszczyzne Litwie. Już bardziej mógłbym zrozumieć rezygnacje np. z niemieckiego Gdańska. Co do "korytarza" to akurat Polacy mieli tam większość w roku 1918 a po roku 1918 ludność niemiecka masowo emigrowała nie chcąc dostać sie pod polskie panowanie. Bardzo wielu Niemców na tych terenów to była ludnośc, która tam napłynęła w okresie zaborów i nie czuła sie silnie związana z tymi terenami. Ale to tak na marginesie. Pamiętajmy tez w jaki sposób Litwa zajęła Wilno. Przecież nie przyznał Litwie Wilna Traktat Wersalski. Nie było tez żadnego traktatu polsko-litewskiego, który oddawałby Wilno Litwie. Po prostu w czasie wojny polsko-radzieckiej Litwini zachowali wobec sowietów życzliwą neutralność a ci w zamian odstąpili im Wilno. Owszem WKL było odrębnym tworem państwowym i bynajmniej nie utożsamiam I Rzeczpospolitej z Polską. Twierdzę tylko, że co innego WKL a co innego narodowe państwo litewskie i trudno uznać tarybowska Litwę za spadkobiercę RON. Litwa w sprawie Wilna była bezkompromisowa. Litwini zwyczajnie chcieli miec wilno u siebie a ludność wynarodowić czy tego chce czy nie. Polacy byli duzo bardziej kompromisowi choc może nie sami wilnianie bo ci nie chcieli słyszeć o żadnej Unii tylko chcieli wprost do Polski. Powstał jednak ciekawy plan belgijskiego dyplomaty Hymansa, który dzielił Litwę tak jak Szwajcarię na kilka kantonów narodowych cieszących sie duża samodzielnością. Litwini projekt ten jednak stanowczo odrzucili bo im nie zależało na wielonarodowej, tolerancyjnej Litwie a taka mogłaby byc gdyby ten projekt przyjęto. Wtedy jednak Wileńszczyzna chociaż należałaby formalnie do państwa litewskiego to Polacy rządziliby sie w niej sami i nie byłoby szans na żadna lituanizację dlatego dla Litwinów projekt ten był nie do przyjęcia. Pisząc o akcji Żeligowskiego zapominamy o jeszcze jednej sprawie. Otóż w Wilnie pod rządami litewskimi sytuacja była skrajnie napięta i jest wiele przesłanek świadczacych, że gdyby akcja Żeligowskiego nie doszła do skutku to mogłoby tam wybuchnąc antylitewskie powstanie. Wtedy tak czy owak Polska i musiałaby zareagować. Sprawy granic to nie sa proste sprawy i nie da się w wielu miejscach ustalic granic sprawiedliwych. Każdy dba o własny interes i trudno żeby Polacy się mieli z tego wyłamywać. Jeśli chodzi o Litwę to na dłuższa metę najlepszym rozwiązaniem byłoby urzeczywistnienie planu Hymansa. Niestety nie było na to szans.

W zasadzie moi poprzednicy wszystko juz napisali. Od siebie dodam więc tylko, że w zasadzie polonizacja trwała aż do roku 1918 czyli do powstania niepodległej Republiki Litewskiej. W roku 1918 późniejsza stolica Litwy Kowno była miastem polsko-żydowskim z niewielką mniejszościa litewską. Okolice na północ od Kowna w dolinie rzeki Niewiaży aż po Kiejdany i Laudę były polskojęzyczne. Na Wileńszczyźnie granica polsko-litewska także w dużym stopniu przecinała tereny polskojęzyczne. Po roku 1918 wskutek lituanizacji to zaczęło sie zmieniac najszybciej chyba w Kownie i innych miastach jak Wiłkomierz czy Poniewież. Z drugiej strony nawet na terenach obecnej Białorusi w okolicach Ostrowca czy Radunia pozostały dzis juz wymierające wyspy litewskojęzyczne. Można więc chyba powiedzieć, że w różnych rejonach polonizacja postępowała z róznym nasileniem. Najsłabiej z pewnością na Żmudzi gdzie w zasadzie wyłącznie dwory szlacheckie były polskie a nawet drobna szlachta była litewskojęzyczna. Podobnie na Suwalszczyźnie gdzie etniczna granica polsko-litewska w zasadzie nie ulegała zmianie i trudno tam mówić o jakiejś powazniejszej polonizacji