Tee-eR

Skąd to jest cytat?

do calivera przyrównywałbym to co u nas nazywano petrynałem

W kwestii nazewnictwa muszkietów i innej ręcznej broni palnej od wczesnych form do XVII wieku polecam artykuł pani Stefańskiej w muzealnictwie wojskowym. niestety nie pamiętam tomu, ale sprawdzę.

Witajcie Interesuje mnie barwa piechoty i innych oddziałów kurfirsta Prus. Czy znaleźliście jakieś źródła?? Ja po szybkim przeszukaniu różnych źródeł znalazłem tylko XIX wieczne przedstawienie piechoty Fryderyka Wilhelma z około 1655r

Dziękuję za info. To ta praca zamieszczona w SiMdHW.

Gdzie mogę znaleźć opis walk gwardii w czasie bitwy pod Piławcami. Czy w tej bitwie nadal dowodził nią Osiński?

Jeśli ktoś jest zainteresowany rekonstrukcją XVII wieczną podpinam link do naszej gazetki która może pomóc GAZETA ULOTNA Zapraszam tez do odwiedzin naszej strony www.regiment.pl - grupa rekonstruująca muszkieterów autoramentu cudzoziemskiego z czasów dynastii Wazów. Proponujemy dwa projekty: CyvilBand Regiment - nieumundurowane czyli bez jednolitej barwy oddziały autoramentu cudzoziemskiego działające w RON do około 1632r Gwardia Królewska - umundurowane w jednej barwie oddziały Gwardii Pieszej Władysława IV i Jana Kazimierza 1633-1656r Polecam tez grupę: Czehryński Pułk Kozaków Regestrowych

Gdzie mogę znaleźć ten opis walki pod Białą Cerkwią? jeśli mogę prosi to o źródło i stronę Przeglądałem opis bitwy napisany przez Marcina Domagałę "Biała Cerkiew" wyd. inforteditons i nie mogłem znaleźć odpowiednich cytatów.

Polskie ustawy i artykuły wojskowe: od XV do XVIII wieku Stanisłąw Kutrzeba

Czy któryś z forumowiczów wie jakie wojska szły z królewiczem Władysławem na Borysów i później Moskwę? ja mam tylko takie dane: 7 VII Borysów: 21 chorągwi husarskich 2670 koni 19 petyhorskich 2150 koni 17 kozackich 2020 koni 10 rajtarskich 1150 koni 7 oddziałów piechoty 3050 porcji później dołączyli: 6 VIII: 450 piechoty niemieckiej 18 VIII: 400 piechoty niemieckiej 200 szkockiej Fullera 200 dragonów Seja i uzupełnienia dla rajtarii Sobieszczańskiego 2 działa 3 moździerze 1IX: Lew Sapieha z 500 Tatarami litewskimi 500 kozakami Kalinowskiego 150 piechoty Przyłuskiego 16IX marsz na Moskwę: 6000 żołnierzy w tym: 1200 kopijnika 800 rajtarów 1000 lisowczyków 8 X dołączyło ok 20000 kozaków Sahajdacznego

Nie mam dostępu do pracy B. Barkmana. Po lekturze artykułu Radka Sikory o bitwie nad jeziorem Kropimojza też nie wierzyłbym bezkrytycznie w to co pisał Barkman po swoich wnikliwych badaniach. Radek wykazał, że Barkman mylił się co do udziału dragonów w bitwie. Określenie "knektar" nie przesądza też, że byli to tylko muszkieterzy. Według mnie opis Kunowskiego jest wielce prawdopodobny. Pikinier mógł nosić świńskie pióro w 1621r. Być może w toku dalszych batalii Gustav II Adolf doszedł do wniosku, że muszkieterzy też powinni nosić tę broń szczególnie w momentach tworzenia samodzielnych kompanii muszkieterskich występujących w szykach armii. Jeszcze powrócę do Tatarów. W bitwie pod Kamieńcem Podolskim oddziały ordy budziackej "z resolutią wielką nastąpiły" na lewe skrzydło Polaków. Jak pisze Podhorodecki "w zamęcie Tatarzy rozerwali taborek z piechotą" a potem drugi. Dopiero przeformowanie szyku i atak jazdy ostudził Tatarów. Taborek z piechota jest dużo gorszym przeciwnikiem niż oddział muszkieterów z pikinierami. Tatarzy potrafili atakowac piechotę i nie zawsze bali się ostrzału. Według mnie muszkieterzy w działaniach przeciw jeździe w terenie odsłoniętym musieli mieć ochronę pikinierów, szańców itp. Szczególnie w pierwszych trzydziestu latach XVII wieku gdzie w wojskach RON nie do końca opanowano sztukę walki ogniowej z kawalerią. Dopiero właśnie w takiej bitwie pod Kamieńcem, Koniecpolski wniósł swoje doświadczenia z wojny w Prusach. w centrum oszańcował piechotę przeciw wojskom Abazy. Tak przygotowani muszkieterzy skutecznie opierali się atakom Turków w centrum szyku.

Kadrinazi nawet przytaczając za Tobą ODB z bitwy pod Mewe nie zaryzykowąłbym twierdzenia, że szli tylko muszkieterowie. z resztą sam poddajesz pod wątpliwość czy szli sami muszkieterzy. W takiej jednostce jak gwardia która jak piszesz występowała w pierwszym starciu pod Gniewem nie może być mowy o braku pikinierów. Dalej jednostki po 1000 żołnierzy posiadały w sobie kompanie muszkieterskie i pikinierskie. W ówczesnej sztuce wojennej muszkieterzy i pikinierzy zajmowali swoje miejsce. to że nie ma opisu działania pikinierów nie znaczy że ich tam nie było. Próbowałem to wyjaśnić post wcześniej. Druga sprawa czy istniały skwadrony muszkieterskie? Gustav II Adolf lubił eksperymentować. Kunowski ogólnie opisywał to co widział. Nie twierdzę ze muszkieterzy nie nosili świńskich piór, ale być może wzorem rzymskich legionistów którzy nosili dwa pilium pierwsze świńskie pióra nosili pikinierzy. Pamiętajmy, że kampania 1621-22 była eksperymentalna dla Gustava II Adolfa. Być może w czasie tej kampanii szwedzki król doszedł do wniosku, że to muszkieterzy powinni nosić świńskie pióra. Sprawę pik w wojsku RON sprzed 1632 roku rozwiązuje zamówienie Radziwiłła dla wojska z 1618r. Piki były zamawiane i i były noszone, czy używane? na to pytanie nie odpowiem bo jak pisałem wcześniej pisano głównie o wyczynach muszkieterów.

Dobrze oddana salwa muszkieterska starczała na każdą jazdę nawet husarię. Oddziały piechoty były oddziałami mieszanymi. Późniejsi badacze twierdzili, że w warunkach RON były zbędne bo mieliśmy dobrą jazdę zdolną do ochrony piechoty. Jednak ta nie zawsze wywiązywała się ze swego zadania i to piechota często osłaniała zady naszej prześwietnej kawalerii . W czasie pierwszej bitwy gniewskiej pierwszego dnia jak opisuje Jerzy Teodorczyk pisze : "Wreszcie Polacy dali za wygraną. Trzeba było zrobic przerwę ze względu na dym, który gęstą mglą zasnuć musiał pobojowisko. A trudno było pchać się w tumanie, nic nie widząc, na ostrza świńskich piór i pik szwedzkich". W pierwszym dniu bitwy jak pisze Teodorczyk w rozpoznawczym wypadzie brały udział cztery dywizjony pikinierskie 432 ludzi i 17 dywizjonów muszkieterskich. Z tego sformowano dwa pełne skwadrony pikinierów i muszkieterów i 9 kompanii muszkieterów. Do tego dołączono całą jazdę jaką wtedy miał Gustav II Adolf czyli 12 kompanii rajtarów. Jest to logicznie bo w kraju jazdy puszczenie samopas muszkieterów było bardzo ryzykowne. Z rymowanego opisu wynika, że to pikinierzy nosili te dwie spisy, jedną krótka drugą długą. Później świńskie pióra nosili też muszkieterzy nawet w formie forkietu.

Mnie chodzi bardziej o to, że oddział piechoty muszkieterskiej w asyście pikinierów musiał być jak jeż dla takiego tatara. Lekka jazda mogła się pokusić o atakowanie samych muszkieterów, którzy jak już by ich dopadła byliby bezbronni. Druga sprawa to w opisach bitew przeważają wyczyny muszkieterów nad pikinierów i wygląda jakby ich w ogóle nie było. Może się to brać stąd, że nie dochodziło do masowej walki wręcz, w której pikinierzy byliby górą. Salwy muszkieterów przeganiały oddziały wroga z pola bitwy i nie było się z kim bić. mam jeszcze ciekawy opis sposobu wojowania Szwedów z 1621r. Fragment pochodzi z "Inflantska Espedycyja z Gustawem Niewczesna" Jana Kunowskiego: " Gustawus cześć piechoty większą o Pernawy, Na ląd z rajtarmi stawił, przywodząc do sprawy. Jako z dwiema spisami ma poczynać pieszy, We zbroję przyoblokszy nadzieją ich cieszy, Krótszy jeden spis w ziemię wetknąwszy na przedzie, Długi spis na trzy kroki nazad go uwiedzie, Oparszy w ziemię trzymać każe Szwedom śmiele A tak rzędem w regiment postanowi wiele. Łańcuchami przepięto po zadzie spiśnika, Konnego chcąc zaciągnąć w pędzie kopiejnika. W tyle muszkieterz stawa z knotem zapalonym, Póki bodnie na przedzie grotem ustalonym." tak trochę wierszem , mamy tu opis nowej taktyki jaką wprowadzili Szwedzi w Inflantach, podobną taktykę stosowali w Prusach. W opisach bitwy pod Gniewem nie mamy opisu pikinierów bo według mnie na muszkieterach opierała się cała bitwa, ale pikinierzy tam byli.

Odsyłam do książki Stanisława Kutrzeby "Polskie Ustawy i Artykuły Wojskowe od XV do XVIII wieku" Krakó 1937r sa w niej zawarte teksty artykułów. Polecam też Karola Koranyia "Z badań nad Polskimi i Szwedzkimi artykułami wojskowymi XVII stulecia" tu jest porównanie władysławowskich "Artykułów wojsku cudzoziemskiemu opisanych" z artykułami Gustawa II Adolfa z lipca 1621r.

Można sobie zadac pytanie czemu Tatarzy unikali starcia z piechotą. Przed 1632 rokiem to Janusz Radziwiłł pisał do swojego kuzyna że obstalował na Pomorzu (Gdańsku?) pięćset muszkietów i tyleż spis. Sprawy, s.701. Janusz Radziwiłł do Krzysztofa Radziwiłła bez daty dziennej V 1618r Smelczyn

Ostatnio czytałem jeszcze raz ospreya Lutzen 1632r. Jest tam ciekawy fragment opisujący podejście żółtej brygady do sił cesarskich. Marsz muszkieterów osłaniali pikinierzy swoimi półzbrojami. W siłach RON pikinierzy mogli być zaciągani. Dla tatarów widok muszkieterów z pikinierami stanowił barierę nie do przejścia. Na sztychach Hondiusa spod Smoleńska pojawiają się pikinierzy. Piki i półpiki są wymieniane w inwentarzach arsenałów. Pikinierzy (spiśnicy) są wymieniani w opisach parad z okazji przyjazdu królowych w 1637r Cecylii Renaty, i w 1646 Ludwiki Marii.

Pamiętajcie że w armii cesarskiej mogła występować piechota typu węgierskiego i do niej mógł się odnosić opis z "Geschichte der Infanterie" tym bardziej, że nie wspomina się tam o pikinierach bo takowych brakowało w piechocie typu węgierskiego. Dla wojsk typu niemieckiego w podręcznikach takich jak "Kriekskunst zu Fuss" J.J. Wallhausena podany jest typowy kontrmarsz gdzie strzelało się zawsze od pierwszego szeregu na stojąco i z forkietem. W zależności od potrzeby przemieszczano się do przodu lub do tyłu i odpowiednie szeregi przechodziły albo do przodu wychodząc na czoło lub Ci co strzelali przed chwilą ustępowali do tyłu. Tak tez opisuje tę czynność Błażej Lipowski w "ćwiczeniu piechotnym". Wzorował się na zachodniej sztuce prowadzenia walki. Komendy podane przez Harrego z "Geschichte der Infanterie" są odpowiednie dla piechoty polsko-węgierskiej.

gdzie takie zestawienie jest podane??

Chciałbym jeszcze wprowadzić pojęcie Gwardii Komputowej czyli w zasadzie wpisanej na żołd państwa. Czy wiecie coś więcej na ten temat?

tak samo powinno być oberster itd a nie pułkownik , nie wiem czy był tu wspomniany artykuł Nagielskiego w XXX tomie SiMdHW "Społeczny i narodowy skład gwardii królewskiej za dwóch ostatnich Wazów 1632-1668."

udało mi się ustalić cześć oficerów dla regimentu gwardii pieszej na kampanię Smoleńską: Pułk królewski pułkownika Reinholda Rosena i w nim byli też ppłk Otto Ernest Maydel, Blum, poruczmik Samuel Osiński dworzanin Władysława IV, chorąży Mikołaj Konstanty Giza sekretarz królewski, kapitan Nolde zginął w czasie odsieczy Smoleńska Rota królewska dragonów kapitana J. Murray (kapitan Moor) byli tez tam tacy oficerowie Abraham Falk, Jakub Heykin, Hedde Hernk, Tomasz Lipin po kampanii Smoleńskiej 1644-45 Pułk królewski pułkownika Samuela Osińskiego inni oficerowie: Jan Pleitner Jerzy von Machart Pytzwegh, Mikołaj von Kierzbruch, Engelbrecht Weyss von Ebersbruch, E. Wolf, mjr Jan Berk kpt. Jakub Nolde{sierżant Szcucki}, Mikołaj Konstanty Giza, Olbrycht Gorecki, Judycki, Hołowczyński, kpt. Jan Kosmowski w tym pułku robił karierę od zołnierza do chorążego Krzysztof Vorbek-Lettow

Muszę sprawdzić, bo pisałem z pamięci. Wydaję mi się, że nominalnym dowódcą był Wejcher a faktycznym był Jan Henryk von Alten Bockum. Z tego co pamiętam z tego artykułu to króla na Śląsk eskortowała kompania rajtarska i dragońska, ale sprawdzę i dopiszę

według mnie jest to dobry wizerunek, tak samo jak i wizerunek pikiniera. Korespondowałem na ten temat z autorem rysunków Dariuszem Wielcem i jego źródła i argumenty były przekonywujące. Ja wraz z kolegami chcemy rekonstruować oddział gwardii pieszej w tzw reneactorstwie i stąd moje zainteresowania tym tematem jeśli posiadasz ten obraz w dobrej rozdzielczości to ja poproszę. Ja niestety mam go na okładce książki i jest dosyć mały.

Witajcie rzeczywiście trochę pospieszyłem się z wcieleniem dragonów Wejhera do gwardii. O losach autoramentu cudzoziemskiego w tym gwardii Jana Kazimierza można przeczytać w ciekawym artykule prof. Nagielskiego "Losy jednostek autoramentu cudzoziemskiego w drugiej połowie 1655r" zamieszczonym w zbiorze Wojny Północne w XVI-XVIII wieku. Według tego artykułu można stwierdzić, że do końca 1655 roku na służbie króla nie ostała się żadna kompania piechoty gwardii. 1 kompania kapitana Jana Guldyna broniących Warszawy poddała się po poddaniu stolicy, 8 kompanii piechoty broniących Krakowa pod dowództwem oberstera Wolffa po honorowej kapitulacji udała się do Siewierza. Potem w czasie przejścia do Będzina została otoczona przez siły szwedzkie i siłą wcielona do wojsk Karola Gustawa. Wysłano ich później pod mury Częstochowy. Ostatni poddał się regiment dragonów gwardii Ludwika Wejhera w marcu 1656r w Malborku.