Kadrinazi

Dzielnych chłopaków z marynarki wojennej szarżujących na faszystów doceniła nawet jedna z firm wytwarzających wargamingowe miniaturki - miły akcent http://www.plasticsoldierreview.com/Review.aspx?id=1260

[z cyklu jakiej to jeszcze kwestii nie poruszaliśmy w wojskowości RON ] Czasami, chociaż zapewne rzadko, zdarzało się, że chorągiew jazdy czy regiment piechoty przechodziły z jednego komputu do drugiego. Klasyczny przykład to korpus koronny wysłany na Litwę latem 1654 roku - część jego jednostek (np. regiment pieszy Bogusława Radziwiłła czy tatarska chorągiew Murzy Bohdanowicza) pozostała na żołdzie litewskim i nie wrociła na etat koronny. Czy znacie przykłady takich zmian? Jakie mogły być przyczyny takiej dyslokacji - czy była ona tylko i wyłącznie powodowana decyzjami militarnymi, czy też w grę mogły wchodzić rozgrywki polityczne, a może jeszcze jakieś inne czynniki? Zapraszam do dyskusji.

Nikt nie chce dyskutować, więc może sam napiszę o kilku przykładach na zachętę I. Regiment pieszy ks. Bogusława Radziwiłła, generała gwardii królewskiej- ok. 1000 porcji - od jesieni 1654 roku w kompucie litewskim, wiosną 1655 roku wszedł w skład garnizonu Słucka, stając się częścią prywatnych sił ks. Radziwiłła II. Regiment pieszy Jana Berka (znany także jako II regiment ks. Bogusława) - 1200 porcji - do II kwartału 1655 roku w kompucie koronny, przesunięty do komputu litewskiego w zamian za chorągiew husarską (patrz niżej), w październiku 1655 roku przejęty do prywatnej armii ks. Bogusława, stanął jako garnizon w Tykocinie III. Litewska chorągiew husarii JKM pod porucznikiem Połubińskim - w kompucie litewskim (w teorii) od przełomu 1654/55 roku, na rozkaz króla przeszła do Korony, tam przejęta przez Szwedów. IV. Chorągiew Kuminowicza (? czyżby kozacka) która miała w październiku 1656 roku przejść z oddziałów hetmana Sapiehy do armii koronnej (nie udało mi się jej jednak odnaleźć w spisie wojsk koronnych w tym okresie...) V. To chyba największa jednorazowa zmiana - na przełomie października i listopada 1657 roku cały pułk Michała Kazimierza Radziwiłła (546 koni w 7 chorągwiach) przeszedł do armii koronnej VI. Chorągiew kozacka Romana Antoniego Jelskiego 9 listopada 1659 roku przeszła do armii koronnej (z dywizji hetmana Sapiehy). Jak widać te kilka przykładów pochodzi z okresu 'Potopu' - z jednej strony zmiana komputu była spowodowana próbami wzmocnienia sił litewskich (okres 1654-55), w późniejszym okresie za zmianami stały głownie osobiste decyzje rotmistrzów.

Może kogoś zainteresuje - wrzucam ilość jednostek poszczegolnych formacji w armii litewskiej w okresie 1653-1675 (z niewielkimi lukami, gdzie nie mam danych). Pokłosie mojego grzebania w danych pod projekt wargamingowy, ale interesująca, zwłaszcza gdy się skonfrontuje z armią koronną (ktorą też opracowuję). Specyficzną kwestią był podział wojska litewskich na dwie dywizje – pod hetmanem wielkim i hetmanem polnym. W miarę możliwości starałem się rozpisać listy armijne według takiego podziału, gdyż dywizje działały na odrębnych teatrach działań. W przypadku rajtarii, dragonii i piechoty cudzoziemskiej posługuję się czasami określeniem ‘jednostka’ – wynika to z faktu, że nazwa regiment/skwadron/kompania używana jest w źrodłach wymiennie. W miarę możliwości staram się dodać komentarz o jakie jednostki mi chodzi. Używam określenia ‘kompania’ chociaż w przypadku rajtarii i dragonii spotyka się też nazwę ‘chorągwi’ Używam też określenia ‘jazda kozacka’, gdyż taką nazwę wciąż spotyka się w materiałach. Jeżeli jednostka określana jest jako pancerna lub petyhorska będzie to odnotowane Wykaz skrótów: - reg. – regiment - ch. – chorągiew - skw. – skwadron - komp. –kompania - p/w – piechota polska/węgierska I. Litewska armia polowa (bez garnizonów) według popisu z września 1653 roku: - 3 ch. husarii - 4 jednostki rajtarii (1 reg. i 3 skw./komp.) - 26 ch. kozackich - 9 ch. tatarskich - 11 jednostek dragonii (w tym 3 silne regimenty) - 9 jednostek piechoty niemieckiej (w tym 4 regimenty) -7 ch. piechoty polskiej/węgierskiej II. Armia polowa latem 1654 roku: - 3 ch. husarii - 4 jednostki rajtarii (1 reg. i 3 skw./komp.) - 26 ch. kozackich - 9 ch. tatarskich - 3 reg. i 6 kompanii dragonii - 2 reg. i 6 kompanii piechoty niemieckiej - 7 ch. piechoty polskiej/węgierskiej III. Dywizja lewego skrzydła (hetmana polnego Wincentego Gosiewskiego) – jesień 1654 roku: - 3 ch. husarii - 11 ch. kozackich - 4 ch. tatarskie - 1 reg. i 3 kompanie rajtarii - 2 reg. i 3 kompanie dragonii - 1 reg. piechoty niemieckiej - 2 ch. piechoty polskiej/węgierskiej IV. Dywizja prawego skrzydła (hetman wielkiego Janusza Radziwiłła) – początek kampanii zimowo-wiosennej 1655 roku: - 3 ch. husarii - 17 ch. kozackich - 6 ch. tatarskich - 1 reg. i 2 komp. rajtarii - 3 reg. i 5 komp. dragońskich - 1 reg. i 2 komp. piechoty niemieckiej - 5 ch. piechoty p/w V. Dywizja lewego skrzydła (hetmana polnego Wincentego Gosiewskiego) – początek kampanii zimowo-wiosennej 1655 roku: - 3 ch. husarii - 9 ch. kozackich - 5 ch. tatarskie - 1 reg. i 1 kompania rajtarii - 1 reg. i 2 kompanie dragonii - 1 ch. piechoty polskiej/węgierskiej VI. Posiłkowy korpus koronny w armii litewskiej 1654-1655: - regiment pieszy gwardii JKM - 1 reg. piechoty niemieckiej - regiment dragonii gwardii JKM - 1 reg. dragonii - regiment rajtarii gwardii JKM - 4 reg. i 1 komp. rajtarii - 6 (lub 8) ch. tatarskich VII. Dywizja lewego skrzydła (hetmana polnego Wincentego Gosiewskiego) – wiosna - lato 1656 roku: - 1 ch. husarii - 4 ch. kozackie (w tym pancerna hetmana) - 3 ch. tatarskie - 1 reg. i 2 kompanie dragonii VIII. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – przełom 1655 i 1656 roku: - 2 ch. husarii - 32 ch. kozackie - 13 ch. tatarskich - 1 reg. i 5 komp. dragonii - 3 komp. piechoty niemieckiej - 3 ch. p/w IX. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – druga połowa 1656 roku: - 3 ch. husarii - 34 ch. kozackie - 12 ch. tatarskich - 1 reg. i 6 komp. dragonii - 3 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w X. Dywizja lewego skrzydła (hetmana polnego Wincentego Gosiewskiego) – druga połowa 1656 roku: - 2 ch. husarii - 14 ch. kozackich (w tym pancerna hetmana) - 5 ch. tatarskich - 6 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 1 reg. i 17 komp. dragonii XI. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – pierwsza połowa 1657 roku: - 3 ch. husarii - 34 ch. kozackie - 14 ch. tatarskich - 1 reg. i 12 komp. dragonii - 3 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w (+ nadworna chorągiew hetmańska, zapewne na jego żołdzie) XII. Dywizja lewego skrzydła (hetmana polnego Wincentego Gosiewskiego) – pierwsza połowa 1657 roku: - 2 ch. husarii - 12 ch. kozackich (w tym pancerna hetmana) - 5 ch. tatarskich - 13 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 3 reg. i 20 komp. dragonii - 2 komp. piechoty niemieckiej - 2 ch. p/w XIII. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – druga połowa 1657 roku: - 3 ch. husarii - 36 ch. kozackich - 14 ch. tatarskich - 1 reg. i 14 komp. dragonii - 3 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w XIV. Dywizja lewego skrzydła (hetmana polnego Wincentego Gosiewskiego) – druga połowa 1657 roku: - 2 ch. husarii - 13 ch. kozackich (w tym pancerna hetmana) - 5 ch. tatarskich - 20 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 3 reg. i 21 komp. dragonii - 7 komp. piechoty niemieckiej - 2 ch. p/w XV. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – pierwsza połowa 1658 roku: - 3 ch. husarii - 36 ch. kozackich - 14 ch. tatarskich - 2 reg. i 14 komp. dragonii - 3 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w XVI. Dywizja lewego skrzydła (hetmana polnego Wincentego Gosiewskiego) – pierwsza połowa 1658 roku: - 2 ch. husarii - 12 ch. kozackich (w tym pancerna hetmana) - 5 ch. tatarskich - 17 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 3 reg. i 19 komp. dragonii - 7 komp. piechoty niemieckiej - 2 ch. p/w XVII. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – druga połowa 1658 roku: - 3 ch. husarii - 35 ch. kozackich - 14 ch. tatarskich - 3 reg. i 16 komp. dragonii - 3 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w XVIII. Dywizja lewego skrzydła (hetmana polnego Wincentego Gosiewskiego, po wzięciu go do niewoli pod Werkami pod komendą Samuela Komorowskiego) – druga połowa 1658 roku: - 3 ch. husarii - 14 ch. kozackich - 5 ch. tatarskich - 14 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 3 reg. i 20 komp. dragonii - 1 reg. i 7 komp. piechoty niemieckiej - 2 ch. p/w XIX. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – pierwsza połowa 1659 roku: - 2 ch. husarii - 31 ch. kozackich - 14 ch. tatarskich - 3 reg. i 16 komp. dragonii - 3 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w XX. Dywizja lewego skrzydła – pierwsza połowa 1659 roku: - 3 ch. husarii - 12 ch. kozackich - 5 ch. tatarskich - 14 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 3 reg. i 19 komp. dragonii - 1 reg. i 7 komp. piechoty niemieckiej - 2 ch. p/w XXI. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – druga połowa 1659 roku: - 2 ch. husarii - 27 ch. kozackich - 14 ch. tatarskich - 3 reg. i 22 komp. dragonii - 6 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w XXII. Dywizja lewego skrzydła – druga połowa 1659 roku: - 3 ch. husarii - 11 ch. kozackich - 5 ch. tatarskich - 14 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 3 reg. i 15 komp. dragonii - 1 reg. i 9 komp. piechoty niemieckiej - 2 ch. p/w XXIII. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – pierwsza połowa 1660 roku: - 2 ch. husarii - 26 ch. kozackich - 13 ch. tatarskich - 2 komp. rajtarii - 3 reg. i 23 komp. dragonii - 8 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w XXIV. Dywizja lewego skrzydła – pierwsza połowa 1660 roku: - 3 ch. husarii - 14 ch. kozackich - 5 ch. tatarskich - 10 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 3 reg. i 15 komp. dragonii - 1 reg. i 9 komp. piechoty niemieckiej - 2 ch. p/w XXV. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – druga połowa 1660 roku: - 2 ch. husarii - 25 ch. kozackich - 12 ch. tatarskich - 3 reg. i 23 komp. dragonii - 10 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w XXVI. Dywizja lewego skrzydła – druga połowa 1660 roku: - bez zmian  XXVII. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – pierwsza połowa 1661 roku: - 2 ch. husarii - 25 ch. kozackich - 12 ch. tatarskich - 1 ch. wołoska - 3 reg. i 23 komp. dragonii - 1 reg. i 11 komp. piechoty niemieckiej - 4 ch. p/w XXVIII. Dywizja lewego skrzydła – pierwsza połowa 1661 roku: - 3 ch. husarii - 15 ch. kozackich - 5 ch. tatarskich - 9 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 3 reg. i 16 komp. dragonii - 1 reg. i 9 komp. piechoty niemieckiej - 2 ch. p/w XXVIII. Dywizja prawego skrzydła (hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehy) – druga połowa 1661 roku: - 2 ch. husarii - 26 ch. kozackich - 12 ch. tatarskich - 1 ch. wołoska - 3 reg. i 26 komp. dragonii - 1 reg. i 11 komp. piechoty niemieckiej - 5 ch. p/w XXIX. Dywizja lewego skrzydła – druga połowa 1661 roku: - 3 ch. husarii - 15 ch. kozackich - 5 ch. tatarskich - 9 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 3 reg. i 17 komp. dragonii - 1 reg. i 9 komp. piechoty niemieckiej - 2 ch. p/w XXX. Armia litewska jesienią 1663 roku: - 7 ch. husarii - 2 ch. petyhorskie - 39 ch. kozackich - 17 ch. tatarskich - 10 jednostek rajtarii (skw./komp.) - 117 kompanii dragonii i piechoty niemieckiej (nie dysponuje dokładniejszymi danymi) - 4 ch. p/w XXXI. Armia litewska po redukcjach na początku 1667 roku: - 5 ch. husarii - 2 ch. petyhorskie - 12 ch. kozackich - 8 ch. tatarskich - 3 jednostki rajtarii (skw./komp.) - 52 kompanie dragonii i piechoty niemieckiej (nie dysponuje dokładniejszymi danymi) - 2 ch. p/w XXXII. Armia litewska w kampanii chocimskiej 1673 roku: - 5 ch. husarii - 18 ch. petyhorskich - 5 ch. kozackich - 5 komp. rajtarii - 3 ch. tatarskie - 6 reg. i 7 komp. piechoty niemieckiej - 18 jednostek dragonii - 6 ch. p/w XXXIII. Armia litewska w kampanii 1674-75 roku: - 5 ch. husarii - 10 ch. petyhorskich - 3 ch. kozackie - 2 komp. rajtarii - 4 ch. tatarskie - 4 reg. i 6 komp. piechoty niemieckiej - 1 reg i 14 kompanii dragonii - 12 ch. p/w (w tym 1 ch. janczarska, 1 semenów, 2 zaporoskie)

Dodaję brakujące informacje z lat 1649 i 1650, wciąż niestety brakuje mi dokładniejszych danych o okresie 1652-53 przeciw Kozakom 1649 rok 6 chorągwi husarii [od 100 do 182 koni] 1 regiment i 1 chorągiew rajtarii [reg. – 480 koni, chorągiew – 120 koni] 12 chorągwi jazdy kozackiej [z tego jedna licząca 400 koni, reszta od 100 do 150 koni] 6 chorągwi jazdy tatarskiej [120-150 koni każda] 7 rot piechoty cudzoziemskiej [w tym jedna 600 porcji, reszta 120-200 porcji] 10 chorągwi dragonii [113-200 porcji] 4 roty piechoty polskiej/węgierskiej [100-200 porcji] 1650 rok 6 chorągwi husarii [od 100 do 182 koni, na przełomie 1650/51 zredukowane do 60-100 koni] 1 regiment i 1 chorągiew rajtarii [liczby jak w 1649, po redukcji odpowiednio 312 i 78 koni] 15 chorągwi jazdy kozackiej [jak w 1649, po redukcji 60-100 koni] ? chorągwi jazdy tatarskiej [brak danych] 8 rot piechoty cudzoziemskiej [w tym jedna 600 porcji, zmniejszona na przełomie 1650/51 do 400 porcji, reszta po redukcjach 80-200 porcji] 11 chorągwi dragonii [jak w 1649, po redukcjach 80-200 porcji] 4 roty piechoty polskiej/węgierskiej [jak w 1649, pod koniec 1650 roku w służbie tylko jedna rota 200 porcji] Wisner Henryk, Wojsko litewskie I połowy XVII wieku [w:] Studia i Materiały do Historii Wojskowości, tom XXI, Warszawa 1978

Zacznijmy od tego, że prawdopodobnie sam Aleksander maczał palce w morderstwie tatusia więc co do tego wszystkiego ma Antypater? Co do Antypatra - wszak nie posłuchał on królewskiego rozkazu, wzywającego go z posiłkami do Babilonu, zamiast tego wysłał swojego syna Kassandra. Anypater miał się bardzo dobrze w Macedonii - popierały go stacjonujące tam wojska, poza tym był z dala od Aleksandra i jego humorów.

Gwardia królewska na początku panowania Jana III Sobieskiego - przyjmuje stany z maja 1674 roku: - regiment gwardii pieszej pod generałem majorem Ernestem Donhoffem - 552 porcje (stopniowo zmniejszony do 300 porcji) - w kompucie - regiment dragonii gwardii pod Franciszkiem Gałeckim, starostą bydgoskim- 550 porcjo (regiment oscylował w granicach 600 porcji) - w kompucie - chorągiew/regiment arkebuzerii pod Janem Gorzeńskim, starostą starogardzkim - w kompucie jako 250 koni do końca 1673 roku, w 1674 roku przeszła na żołd króla, z powrotem w kompucie na jedną ćwierć w 1676 roku, potem znów w kompucie od początku 1677 roku, najpierw jako 200, potem ok. 100 koni Nie wiem jak traktować dwie poniższe jednostki: - chorągiew piechoty polskiej/węgierskiej pod Siekierzyńskim - 100 porcji - w kompucie (do 1677 roku) - chorągiew semenów pieszych pod Siekierzyńskim - 97 porcji - w kompucie (do 1677 roku) Wimmer Jan, Materiały do zagadnienia liczebności i organizacji armii koronnej w latach 1673-1679 [w:] Studia i Materiały do Historii Wojskowości, tom VII, cz. 2 Warszawa 1961

W. Biernacki 'Żółte Wody -Korsuń 1648' - bardzo interesujący HBk o początkach Powstania Chmielnieckiego i zagładzie armii kwarcianej.

Nie narzekam - mogłem bez problemu wyjechać do UK, gdzie sobie sympatycznie mieszkami i pracuję Jakby nie patrzył fakt że jestem obywatelem kraju należącego do UE bardzo w tym wszystkim pomaga.

A czy naprawdę wydaję się Wam, że I bitwa pod Gniewem (22 września) zatrzymała planowany atak Szwedów na Gdańsk? Przyznam szczerze, że w świetle tego co udało mi się znaleźć na temat szwedzkich sił w Prusach w tym okresie, ciężko jest w ogóle poprzeć hipotezę, że Gustaw II Adolf planował już wtedy atak na Gdańsk. Król wciąż czekał na oddziały przerzucane z Inflant, przede wszystkim doświadczone 'kolorowe' regimenty najemne, a także dodatkową kawalerię (zwłaszcza kirasjerów). Brakowało Szwedom wyszkolonych obsług do dział, a bez nich nie można było marzyć o oblężeniu miasta. Oczywiście istniała jeszcze kwestia armii koronnej zebranej przez Zygmunta III - nie można było marzyć o oblężeniu Gdańska bez rozprawienia się z nią, doświadczenia inflanckie pokazały Gustawowi II Adolfowi, że jazda 'typu wschodniego' idealnie nadaje się do dezorganizacji linii zaopatrzenia jego wojsk. Samo starcie z 22 września to (przynajmniej ze strony Szwedow) wyprawa rozpoznawcza - król zabrał ze sobą całą dostępną jazdę (dwie kompanie najemnych kirasjerów, osiem kompanii rajtarii szwedzkiej i fińskiej, kompanię dragonii - razem ok. 1000 ludzi) i wybraną piechotę (2000 ludzi wybranych z 5 regimentów i skwadronu gwardii). Nie możemy być tego pewni, ale z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że cała piechota składała się ze muszkieterów, co jeszcze bardziej wskazywałoby na rozpoznawczy charakter misji. Przez swoją nieostrożność, Gustaw II Adolf wpakował się w nielichą pułapkę, z której udało się wydostać dzięki dyscyplinie wojska, problemom armii koronnej (zwłaszcza w sferze dowodzenia) i łutowi szczęścia Oczywiście tak polskie jak i szwedzkiej opisy starcia nieco się różnią, zwłaszcza w kwestii ataków husarii Bardzo duże rożnice dotyczą też kwestii strat w tym starciu: - Polacy oceniali straty szwedzkie na 200 zabitych i 100 rannych, własne podając podejrzanie nisko ('do 50 zabitych') - Szwedzi zaraz po bitwie przyznawali się ledwie do 20 zabitych, ale już 24 września Oxenstierna w liście wspomniał o 1 oficerze i 40 żołnierzach jako o zabitych. Co do rannych, mam tylko zestawienie dla piechoty, 4 oficerów i 99 żołnierzy figuruje jako rannych w bitwie. Z kolei straty polskie oceniano tu pomiędzy 100 a 200, łącznie z rannymi.

Dziecięciem będąc uwielbiałem chodzić na pochody - dźwigałem flagę o wiele większą ode mnie, tylko i wyłącznie biało-czerwoną. Kiedyś jakiś facet, korzystając z tego że nie było przy mnie akurat rodziciela, próbował mi wetknąć zamiast niej flagę czerwoną. Skopałem go w kostkę i uderzyłem drzewcem od flagi - zmył się jak niepyszny. Jakikolwiek sens ideologiczny pochodu był mi obcy, za to machanie flagą uwielbiałem

Nazwa przed Kolumbem to 'Borikén' (w języku Indian Tainos). Odkrywca nadał jej z kolei nazwę San Juan Bautista

Ciekawa historia Marcinie, wskazuje na osławione okrucieństwa Wojny Trzydziestoletniej - w pewien sposób'nowego' sposobu prowadzenia wojny w Europie.

Jego książki 'same się czytają' - bardzo sprawnie napisane, pokazujące wydarzenia wojenne z obydwu stron barykady, od generała do szeregowca. 'Ostatniej bitwy' co prawda nie znam, ale 'Najdłuższy dzień' i 'O jeden most za daleko' wręcz uwielbiam - mimo że średnio jestem zainteresowany wydarzeniami z II wojny. Sposób narracji Ryana naprawdę wciąga, przeskakuje od jednego bohatera do następnego, pokazuje te same wydarzenia z rożnych stron. Mimo upływu czasu naprawdę interesująca lektura.

Oto właśnie ciekawa kwestia - czy na pewno armia tatarska tak mocno się zmieniła? O ile możemy mówić o dużych (i pozytywnych) zmianach w armii koronnej i litewskiej w ciągu 100 lat od wspomnianych przeze mnie walk (że już nie wspomnę o armii szwedzkiej spod Kircholmu a tej spod Kliszowa - to zupełnie dwie rożne bajki...) o tyle nie jestem do końca przekonany o takich zmianach u Tatarów. Co u nich miałoby się zmienić? Uzbrojenie? Taktyka działania? A co do Turków pod Oryninem - masz może coś więcej o ich udziale? Czy była to tylko jazda lenna czy jakieś inne formacje? Niestety brak mi informacji...

Bardzo często byli zwalniani z niewoli po złożeniu przysięgi, że przez jakiś czas nie będą walczyć z daną armią (np. jeńcy niemieccy po Byczynie) lub włączani do zwycięskiej armii (np. armia koronna w ten sposób uzupełniała autorament cudzoziemski -patrz Hammerstein czy okres 'Potopu'). Ekstremalny przypadek to sytuacja, gdy jeńców mordowano (mamy z tym do czynienia zwłaszcza podczas walk polsko-kozackich).

Ekspedycja Inflantska 1621 Roku Jana Kunowskiego (wraz z wszystkimi listami które dołączyli autorzy opracowujący tekst) - bardzo interesująca lektura dotycząca mniej znanego epizodu walk ze Szwedami.

Wybacz Maxgallu, ale tu nie mogę się zgodzić. Z Tatarami walczono już od wielu lat, notowano sukcesy w obliczu przewagi nieprzyjaciela: - 5 sierpnia 1506 roku, bitwa pod Kleckiem - kniaź Michał Gliński w ok. 7000 ludzi rozbija ordę, uwalniając 24 000 jasyru - lipiec 1507 roku, starcie pod Woronowem na Wołyniu, hetman Kamieniecki w 500 koni rozbija 2000 ordy Jeżeli 100 lat (sic!) przed Oryninem potrafiono sobie radzić z Tatarami, to dlaczego nie udało się to w 1618 roku?

Co do pierwszego punktu - zgoda - przyznam że nawet o tym nie pomyślałem Co do kwestii szlachty inflanckiej, kurlandzkiej czy innych narodowości - to akurat był standard w autoramencie (jakby nie było) cudzoziemskim. Z racji pochodzenia i wyszkolenia cudzoziemcy o wiele lepiej nadawali się do takich funkcji. Wielu Litwinów czy Polaków dowodzących w tego typu formacjach miało z kolei za sobą służbę w obcych armiach - np. kawaler maltański Judycki.

Mirosław Nagielski, Liczebność i organizacja gwardii przybocznej i komputowej za ostatniego Wazy (1648-1668), Warszawa 1989, str. 11

Bitwa pod Lutter była w 1626 roku, a Chrystian IV wycofał się z wojny (przynamniej z tej fazy) trzy lata poźniej (pokoj w Lubece to 22 maja 1629 roku). Nie bardzo więc rozumiem jak bitwa ta miałaby być w czymś przełomowa? Na pewno było to największe w historii zwycięstwo Tilly'ego, ale nic poza tym.

Wreszcie znalazłem odpowiedź na pytanie Vissa :happybday: Lepiej poźno niż wcale Rzeczywiście gwardia nadworna Władysława IV na koniec jego panowania liczyła ok. 1600 ludzi: - regiment pieszy pod Samuelem Osińskim - 1200 porcji, - skwadron dragonii pod Teodorem Leszkwantem (Lesquantem) - 200 -300 koni - chorągiew rajtarska (drabanci) - 50-100 koni - chorągiew 'Kozakow JKMci) pod Janem Turobojskim- 50 - 100 koni - stara piechota węgierska - ok. 50 hajdukow - kilkudziesięciu halabardnikow i trębaczy na zamku warszawskim

Regimenty o ktorych mowiliśmy - takie jak piechota Wolffa czy dragona Molla/Bockuma - to właśnie gwardia komputowa, jednostki pod imieniem krolewskim, ale utrzymywane ze skarbu państwa. Taką samą praktykę utrzymywał Michał Korybut i Jan III Sobieski (zwłaszcza ten ostatni).

Z tym że w przypadku rang często spotyka się już spolszczenia (pułkownik, podpułkownik, etc), a nazwa 'regiment' i 'pułk' funkcjonują jednak zawsze odrębnie.

Tu niestety nie pomogę, gdyż mam dane tylko dla gwardii Jana Kazimierza i Sobieskiego Jedna uwaga, jeżeli można - nie powinieneś pisać 'pułk' w przypadku oddziału pieszego. W armiach RON były to bowiem 'regimenty' (wiem że dla nas oznacza to samo, ale dla wspołczesnych była rożnica) tak dla piechoty cudzoziemskiej, rajtarii jak i dragonii. Nazwa 'pułk' była zarezerwowana dla jazdy narodowej i tylko w jej przypadku powinna być używana.