Kadrinazi

Z ilu chorągwi miał się składać pułk lisowczyków zaciągnięty w 1622 roku na służbę cesarską?

Trzy? Jazda otrzymała cztery ćwierci darowane za obronę Zbaraża, poza chorągwią Jana Karola Potockiego (ta dostała dwie).

Zmyliłeś mnie pisząc w pytaniu J. Lauera, pomyślałem więc że to nie o niego chodzi.

Zaraz zaraz - czy nie chodzi tu o Giacomo Lauro?

Znowu klimaty litewskie, mam nadzieję, że ciekawe Świtem 17 stycznia 1626 roku oddziały szwedzkie dowodzone przez samego Gustawa II Adolfa, podeszły skrycie pod oboz sił litewskich pod Walmozją (Wallhof). W toku kilkugodzinnej bitwy Litwini dowodzoni przez Jana Stanisława Sapiehę, zostali całkowicie rozbici, tracąc tabor, artylerię, oboz i ok. 500-600 zabitych. Wszelkie proby kontratakow jazdy litewskiej były zatrzymywane przez bardzo skuteczny ostrzał muszkieterow i artylerii szwedzkiej. Wygrana bitwa pozwoliła krolowi szwedzkiemu przejść do kolejnej fazy wojnyz RON - ataku na ujście Wisły. Poniżej słow kilka o siłach walczących stron: I. Szwedzi: (opracowanie dzięki uprzejmości niezawodnego Daniela Staberga) Piechota: Hovregementet (Żółty regiment), hrabia Frans Bernhard von Thurn: 683 żołnierzy Bla regementet (Niebieski regiment), Maximilian Teuffel: 643 żołnierzy Röda regementet (Czerwony regiment), Kasper Sigismund von Plato: 661 żołnierzy Skwadron Reutera: 400 muszkieterów (rdzenni Szwedzi) Uwaga: tylko 800 muszkieterów (Szwedzi + det. z regimentów najemnych) wzięło udział w bitwie Jazda (24 kompanie) 8 kompanii szwedzkich Landsryttare: (nazwiska d-ców kompanii) Lars Larsson Hans Rotkirch Erik Soop Isak Axelsson Nils Asserson Karl Jönsson Lorens Wagner Bernhard Rehbinder 12 kompanii fińskich Landsryttare (nazwiska d-ców kompanii, gwiazdka oznacza, że rotmistrz nie dowodził w polu, ale nieznane jest nazwisko porucznika) Job Bengtsson* Anders Pauls Reinhold Anrep Fabian Wrangel Gustav Horn Reinhold Wunsch Klas Bertilsson Gerhard Skytte Johan Rams * Henrik von Hoven Jakob Bengtsson Lars Lindelöf * 4 kompanie Värvade Ryttare (najemna jazda): Livfanan (Gwardia królewska) , Jürgen Aderkas Fältmarskalkens (Gwardia Feldmarszałka), Klas Didrik [sperreuter] Magnus von der Pahlen (Livonian - kirasjerzy inflanccy) Marten von Ahnen (Niemcy?) Razem od 1500 do 2000 jazdy, z 24 kompanii 18 wzięło udział w walce Artyleria: Użyto tylko 6 dział, prawdopodobnie 4 6-funtowych i 2 1-funtowych. II. Litwini: Jan Stanisław Sapieha probował zrzucić winę za swoją porażkę na zaskoczenie i słabość sił własnych (tylko 1500 żołnierzy). Istnieją jednak źrodła mowiące o większej ilości Litwinow w tej bitwie - ok. 2500, może nawet więcej. Tadeusz Korzon w "Dziejach wojen i wojskowości w Polsce", pisze ,bez podania dokładnej liczby żołnierzy, o: - 14 chorągwiach husarii - 4 ch. jazdy kozackiej - 2 'jakichś equitum - 6 niemieckich kompaniach piechoty - 3 kompaniach piechoty węgierskiej Udało mi się dotrzeć do bardzo interesującej ilustracji szwedzkiej, z rozrysowanym planem bitwy. Ustawienie i ilośc jednostek pokrywa się z tymi podanymi przez Korzona, 2 'jakieś quitum' na planie to 'Duce turmae Germanorum' (dwa oddziały jazdy niemieckiej) - zapewne rajtarii/arkebuzerow. Jeżeliby więc założyć, że Litwinow faktycznie było ok. 2500 (29 oddziałow, średnio 100 ludzi w każdym, przyjmując niższe stany liczebne dla kampanii mogłoby to dac taki stan faktyczny) to Szwedzi nie mieliby dużej przewagi liczebnej (albo nie mieliby jej wcale).

Ale to nie są nawet stany popisowe, tylko etatowe (a i tu chyba czasem zawyżone). Na spisie z listopada 1625 roku wszystkie te liczby są wysokie, mimo że oddziały już od pewnego czasu brały udział w walce. Ten dokument według mnie wyraźnie wskazuje na informacje od jeńców, podających pełne stany jednostek, nijak się mające do rzeczywistych. Na takiej samej zasadzie mamy np. zeznania porucznika Strusia z Prus (także z 1627 roku), który podał Szwedom stany etatowe jednostek. Dla porównania, Comput Woiska zaciągu do Inflant w Roku teraz. niejszym 1627 podaje miejsce popisu, bliższą rzeczywistości siłę oddziału, a także początek służby - z tym że to jest dokument litewski, no i oczywiście nie przyda nam się do studiowania Walmozji.

Latem 1625 roku zaciągi Sapiehy to 3768 koni i 1050 porcji. Z tego Gosiewski prowadził straż przednią - 1000 do 2000 jazdy. Od listopada 1625 roku do służby weszły suplementy istniejących jednostek i nowe roty - 681 koni. Takie dane podał prof. Wisner w swoim opracowaniu. Jednak nie uwzględnia on dodatkowych jednostek, które znajdujemy w diariuszach Sapiehy (przynajmniej dwie chorągwie kozackie i rota dragonii). W 'Comendium...' znajdujemy tez niższe liczby dla określenia siły Gosiewskiego - ze dwiema sty husarza, z kilką set Kozaków, ze stem piechoty. Oczywiście zawyżanie sił nieprzyjacielskich nie było tylko domeną Szwedów pozwolę sobie na wrzucenie sznurka (znaczy linki czy jakoś tak...) do mojego internetowego kąta: http://kadrinazi.blogspot.com/2010/06/popi...ustawowego.html

W liście Oxensierny z marca 1626 roku jest wzmianka o 23 kompaniach jazdy szwedzkiej (5 kirasjerów i 18 krajowych) do tego wymienia dowódców regimentów piechoty. Co do Litwinów - z tego co mogę odcyfrować Oxenstierna napisał o ciężkich stratach piechoty, wzięciu do niewoli 'brata Gosiewskiego'. Nie widzę tam jednak informacji o liczebności sił litewskich - albo po prostu nie mogę znaleźć

Problem jest taki, że właśnie nie bardzo można było owe 1500 z jego listu zweryfikować. Jednostki miały bardzo niskie stany, dużo towarzystwa odjechało spod chorągwi, nie przebywając z wojskiem na leżach zimowych. Jeżeli nie było żadnego popisu na przełomie 1625 i 1626 roku (a jakoś wątpię by takowy się odbył - litewskie popisy które znam pochodzą raczej z lata lub jesieni) to młody Sapieha był 'kryty'

Czasami różnej maści kronikarze to raczej bajkopisarze - np. Piasecki czy Hejdensztejn potrafili podać liczby 'z kosmosu' wzięte. To jednak nie dziwi, wszak chcieli podkreślić przewagi swojej strony.

Kwestia dowodzenia wojskami litewskimi w toku całej wojny to cała historia Dobrze że zdarzali się utalentowani jak Abrahamowicz/Abramowicz (który jednak w 1626 roku powędrował z regimentem rajtarii do Prus i tam został przez całą wojnę) i Mikołaj Korff (boleśnie stłukł słynnego potem Horna pod Treiden) - niemniej jednak przykład hetmana wielkiego wiozącego ze sobą na kampanię trumnę nie był chyba zbyt budujący dla wojska

Prawie wszystko się da wyjaśnić 'Regimenty' rajtarii były chorągwiami, husaria mogła być podzielona na mniejsze roty do bitwy, kozaków faktycznie było kilka chorągwi. Największy problem jest z piechotą, tej nijak tyle nie mogło być - większe zaciągi (tak cudzoziemskie jak i hajduków) to dopiero kampania 1627 i 1628 roku.

Poza tym było to ich pierwsze zwycięstwo w walnej bitwie, więc morale na pewno im podniosło. Swoją drogą na sztychu widać, że Szwedzi nie zaangażowali nawet pełnych sił - w poście nr. 11 rozpisałem jak to wygląda. Litwini byli fatalnie dowodzeni, to bez wątpienia także pomogło Szwedom w ostatecznym tryumfie.

W listopadzie to faktycznie w obozie mogło być jakieś 4000 żołnierza, gdyż były tam 'połączone' dywizji obydwu hetmanów. Jednak dywizja Krzysztofa Radziwiłła nie walczyła pod Walmozją, to już obniża nam wielkość dostępnych wojsk. Wiemy także, że Litwini ponieśli spore straty w toku walk ze Szwedami jesienią 1625 roku, jak zwykle najgorzej dostało się BPP W Compendium Diariussu Expeditiej Jego Mci Pana Hetmana Wielkiego Litewskiego do Inflant w roku 1625 czytamy wszak: Zostawiwszy tedy JM. Pan hetman na miejscu swym, przy wojsku syna swego JM. Pana marszałka wielkiego [Jana Stanisława Sapiehę] i wojsko rozporządziwszy, którego bardzo mało zostało, bo siła się ich za wyjściem służby i odpadnieniem od koni i od czeladzi rozjechało, a piechota wszystka zniszczała, dragonów, co było trochę i ci pochorzeli, odjechał 13 decembris z obozu. Szwedzi bardzo często, pisząc o wojskach polskich i litewskich, operowali stanami etatowymi jednostek - gdyż tak podawali jeńcy - chociaż nijak to się miało do stanów faktycznych. Można się pokusić o próbę rekonstrukcji armii litewskiej w tej bitwie - np. sztych szwedzki ukazujący bitwę wymienia walczące jednostki, jest bardzo dokładny w przypadku Szwedów, ale i sporo znajomych nazwisk w przypadku Litwinów da się powiązać z istniejącymi w tym czasie oddziałami. Da nam to jednak tylko stan etatowy, nie bardzo więc przybliży do faktycznej siły litewskiej w tej bitwie.

Przede wszystkim trzeba by się zastanowić, czy wszystkie działa opisane w 'Armata którą nieprzyjaciel zostawił w Pucku...' faktycznie tam pozostały. Biorąc pod uwagę nagminne problemy z artylerią koronną, hetman mógł 'wyciągnąć' kilka z tych dział z Pucka - wszak pod Hammersteinem przejął także szwedzkich kanonierów, więc jakaś obsługa by się znalazła. Z kolei w liście Lanckorońskiego do hetmana czytamy o walce jaką polskie okręty stoczył ze Szwedami 17 maja - jest tam wzmianka o utracie działa na jednym z naszych okrętów. Czy działo z Pucka nie nadawałoby się na uzupełnienie takiej straty? Co do dział zdobytych na Szwedach we wrześniu 1628 roku - Lanckoroński pisał, że okręt miał 36 dział, z których ze 20 chciał sobie zostawić Lanckoroński w Pucku, a resztę odesłać na okręty królewskie.

Slucham glupot ktore opowiadaja mi klienci przez telefon... gdyz jeszcze dwie i pol godziny jestem w pracy [stad brak polskich znakow]

Nawet w przypadku historii alternatywnej dana wizja powinna mieć jakieś podstawy na których można ją zbudować. Dla XVII wieku ta akurat nie ma

Taki sojusz nie byłby możliwy, więc rozważania te nie mają podstaw.

W końcu udało mi się (jak sądzę) rozwikłać kwestię przynależności rot Storcha i Murraya. Wcześniej zastanawiałem się, czy były one częścią innych, większych rot - wszak w pracy prof. Wimmera nie są wymienione jako odrębne jednostki. Mam teraz jednak dostęp do komputów koronnych z 1626 i 1627 roku i oddziały te figurują jako odrębne oddziały (dziwne jest to, że prof. Wimmer miał dostęp do tychże komputów, a to zignorował, wszak oddziały te na pewno istniały). I tak: Jan Storch ma wypłatę za służbę od 5 listopada 1626 roku do września 1627 roku, acz bez wymienionej liczby żołnierzy (inny komput wymienia jednak liczbę 174 żołnierzy). Za okres wrzesień - grudzień 1627 roku z kolei jego rota ma wykazany stan 110 żołnierzy. Z kolei rota Murraya to 200 żołnierzy 'starego zaciągu', okres służby to styczeń - grudzień 1627 roku.

A ten link to jak się ma do oblężenia Malty? Bez nachalnej propagandy politycznej proszę...

Człowiek się reklamuje jak może, cóż poradzić że taką mam wredną naturę W Twoje ręce.

Niestety nie, zaciekawiło mnie o co chodziło z tym kameleonem to pomyszkowałem w sieci. Żeby nie było off topu, reszta na priwa.

Kameleon jest 'popularny' we francuskich badaniach jako reakcja na kartę nr VIII.

Będzie bez Szwedów, ostatnio siedzę na moskiewskiej ziemi Wśród wielu prezentów które w 1605 roku przywiózł carski posłaniec dla Maryny Mniszchówny był także posążek przedstawiający pewną boginię antyczną. Którą?

By uczcić to, że przez ową bramą wprowadzono do Zamościa arcyksięcia Maksymiliana wziętego do niewoli pod Byczyną