peculium castrense

[elladova]

Witam,

czy filius mógł powiększyć peculium castrense, czy też był to majątek "zamknięty" i odnosił się wyłącznie do tego, co otrzymał w związku ze swoją służbą wojskową?

Czy rzeczy zawłaszczone przez niewolników włączano do peculium castrense, czy może stawały się one własnością pater familias?

[Amica]

Fajnie tłumaczy to Rozwadowski

Czynną zdolność majątkową uzyskał filius familias po raz pierwszy dopiero za czasów Augusta. Postanowił on mianowicie, iż syn może zatrzymać dla siebie wszystko to, co otrzymał w związku ze służbą wojskową. Majątek ten zwał się peculium castrense. Peculium castrense jako twór prawny po raz pierwszy kreował cesarz August, ale rozwijali tę instytucję następni cesarze, włączając doń również darowizny i spadki, uzyskane przez syna w czasie służby wojskowej. Syn mógł majątkiem tym dowolnie rozporządzać, nie wyłączając darowizn i rozporządzeń na wypadek śmierci. Jeśli jednak zmarł nie pozostawiwszy spadkobierców, peculium takie z racji swej natury (iure peculii ) stawało się własnością ojca. Na jego wzór stworzono w prawie poklasycznym peculium quasi castrense. Stanowił go majątek zdobyty przez syna (filius familias ) w czasie pełnienia służby cywilnej i będący jego własnością. Peculium quasi castrense jako twór prawny kreował w r. 326 Konstantyn W. Jego reżim prawny był taki sam jak peculium castrense. Nieco później zezwolono synowi zatrzymać jako bona adventicia ( peculium adventicium ) majątek, który syn uzyskał od matki ( bona materna ), albo od osób trzecich, a od czasów justyniańskich — w jakikolwiek inny sposób. Na majątku takim przysługiwało ojcu prawo użytkowania, chyba że przekazano go synowi z wyraźnym zastrzeżeniem, że korzystać będzie z niego wyłącznie obdarowany. Za Justyniana własnością syna nie stawał się już tylko majątek uzyskany od ojca ( peculium profecticium ). Wszelkimi rodzajami własnego peculium mógł syn dowolnie dysponować, ale w czasach justyniańskich, jeśli syn umarł bezdziedzicznie, peculia te, z racji swej natury ( iure peculii ) stawały się własnością pater familias, a nie innych dziedziców ustawowych.

Rozwadowski W. Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródełWydanie II., Poznań, 1992

Zaś w przypadku niewolnika wszystko co zdobył, co mogło powiększyć peculium oddane mu w zarząd, automatycznie pomnażało majątek jego właściciela, no chyba że on stwierdził inaczej.

Po więcej informacji w kwestii peculium odsyłam do Digestów Justyniana

The Digest of Justinian, Tom 4 pod redakcją Alan Watson str. 411-415 http://books.google.pl/books?id=YekxTxOTsRMC&printsec=frontcover&hl=pl#v=onepage&q&f=false

[elladova]

Dziękuję serdecznie!