Skocz do zawartości
  • Ogłoszenia

    • Jarpen Zigrin

      Zostań naszym fanem. Obserwuj nas w social mediach : )   12/11/2016

      Daj się poznać jako nasz fan oraz miej łatwy i szybki dostęp do najnowszych informacji poprzez swój ulubiony portal społecznościowy.    Obecnie można nas znaleźć m.in tutaj:   Facebook: http://www.facebook.com/pages/Historiaorgp...19230928?ref=ts Twitter: http://twitter.com/historia_org_pl Instagram: https://www.instagram.com/historia.org.pl/
    • Jarpen Zigrin

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum   12/12/2016

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum. Krótki przewodnik o tym, jak poprawnie pisać i cytować posty: http://forum.historia.org.pl/topic/14455-przewodnik-uzytkownika-jak-pisac-na-forum/
Albinos

Wysadzenie mostów na Wiśle - relacje, dokumenty, wspomnienia

Rekomendowane odpowiedzi

Albinos   

Niejednokrotnie we wspomnieniach z okresu Powstania, czy też w opracowaniach naukowych, można spotkać się z faktem wysadzenia mostów na Wiśle, jako pewnym punktem odniesienia. Znane są zdjęcia zniszczonego mostu Kierbedzia. Jednak o samym wysadzeniu mostów, mówi się niewiele. Czy dysponujemy jakąś większą ilością relacji nt. temat? Czy w dokumentach niemieckich zachowały się odpowiednie rozkazy i meldunki? Ostatnio trafiłem na coś takiego:

[Po 13] września 1944, b.m.w. Raport dowódcy 2 kompanii 654 batalionu pionierów z wykonania zadania wysadzenia mostów drogowych na Wiśle

Sprawozdanie

w sprawie przygotowania i wysadzenia

Nowego Mostu i Mostu Miejskiego w W[arsza]wie

28.7.44 batalion 654 He. Pi. otrzymał rozkaz od H? Pi. Fu[hrer]/AOK 9- by przygotować do wysadzenia Nowy Most (Poniatowskiego) i Miejski Most na Wiśle. Nakazano to wykonać 1 komp[anii] 654 bat[alionu] saperów. 2/He. Pi. pod dowództwem Obertleutnanta Eymera.

A. Most Nowy (Poniatowskiego)

1) Początek po[d]łożenia ładunków: 29.7.44.

2) Siły potrzebne do po[d]łożenia ładunków i zapalenia: 4 grupy.

3) Przygotowanie do wysadzenia w 2 fazach:

a) ładunki- błyskawiczne do wysadzania pól,

b) ładunki nizinne ([roz]mieszczenie ładunków wg załączonego szkicu).

4) czas potrzebny do po[d]łożenia ładunków:

a) ładunek błyskawiczny (schnellagtung [?])- 6 godzin pracy,

b) ładunek nizinny (Planlagtung [?])- 24 godzin pracy.

5) Rodzaje ładunków i zapalników:

a) ładunek błyskawiczny: 2808 kg saperskich środków wybuchowych- zapalenie ogniem kierunkowym,

b) ładunek nizinny: 4623,2 kg sap[erskich] śr[odków] wybuchowych i 4000 kg Donaritu. Zapłon główny i rezerwowy przede wszystkim elektryczny. Dwa dni przed wysadzeniem zamiana na kombinowane zapalenie: ogień kierunkowy i elektrycznie, aby umożliwić jednoczesne zapalenie aparatem zapalającym żarowym 39.

Sposób umieszczenia ładunków wg załączonego szkicu.

[6]) Siła straży nadzorującej mosty do zapalenia: 1/3/25.

7) Od 1.8.44. począwszy most [z]aładowany, przewody od zapalników położone.

Wszystkie zapalniki umocowane w odległości co najmniej 0,20 m od przynależnego ładunku.

8) Sprawdzenie przewodów zapalnikowych następowało bieżąco całe 2 godziny.

9) W dniu 13.9.44 o godz. 22.00 H? Pi. Fu[hrer]/Pi. 1 wydało rozkaz telefoniczny ukończenia zapalania. Taki sam rozkaz nadszedł o godz. 3.20 do 19 Pz. Div (19-tej Dywizji Pancernej).

10) Wróg natarł silnie na Pragę w nocy z dnia 12 na 13.9. Rano 13.9 udało mu się wtargnąć do części wschodniej Pragi.

11) 13.9. o godz. 5.30 nadszedł rozkaz zapalenia od 19 Dyw[izji] Pancernej. Podczas zapalania ostrzał artyleryjski Rosjan i silny ostrzał piechoty powstańczej uszkodziły przewody zapalnicze tak, że zapalenie nie mogło nastąpić natychmiast. O godz. 6.00 został odwołany rozkaz przez 01- 19-tej Dyw[izji] Panc[ernej]. Przeszkody zostały usunięte, most pozostał gotowy do zapalenia.

12) Godz. 7.55- ciężko pocisk art[yleryjski] na most spowodował zapalenie, przez co wysadzone zostały 2 wycinki mostu.

Filar leżący między nimi został silnie uszkodzony (zobacz specjalne zaznaczenia na szkicu [...]- po tym wysadzeniu).

13. Dla wykonania zamierzonego zburzenia było pożądane następne wysadzenie, pozostały ładunek nizinny został zapalony o godz. 12.15.

14) Ostateczny wynik wysadzenia:

Przerwanie i zrzucenie 306 m bież[ących] powierzchni mostu (4 tory), 2 filary zburzone, 1 silnie uszkodzony (patrz rysunek).

A. Most Miejski

1) Początek założenia ładunku: 29.7.44.

2) Siły potrzebne do założenia ładunków i zapaleników: 4 grupy.

3) Przygotowanie do wysadzenia w 2 fazach:

a) za pomocą ładunków błyskawicznych do wysadzania pola,

b) za pomocą ładunków nizinnych ([roz]mieszczenie ładunków wg załączonego szkicu).

4) czas potrzebny do po[d]łożenia ładunków:

a) ładunku błysk[awicznego]- 6 godzin pracy,

b) -,,- nizinnego (Planlagtung [?])- 24 -,,- -,,-.

5) Rodzaje ładunków i zapalników:

a) ładunek błyskawiczny: 194,8 kg saperskich środków wybuchowych- zapalenie ogniem kierunkowym,

b) ładunek nizinny: 4429,2 kg saperskich środków wybuchowych i 4000 kg Donaritu. Zapalenie główne i rezerwowe najpierw elektryczne. Na dwa dni przed wysadzeniem zamiana na zapalenie kombinowane: ogień kierunkowy i elektrycznie, aby umożliwić równoczesne zapalenie jednym tylko aparatem zapalającym żarowym 39 (sposób umieszczenia ładunków zobacz na załączonym szkicu).

6) Siła straży mostowej do zapalenia: 1/6/40.

7) Począwszy od 1.8.44. most [za]ładowany, przewody zapalnicze położone.

Wszystkie zapalniki umocowane w odległości co najmniej 0,20 m od odnośnego ładunku.

8) Sprawdzenie przewodów zapalniczych następowało bieżąco całe 2 godziny.

9) 13.9.44 o godz. 19.05 wydano rozkaz ukończenia zapalania przez 19 Dyw[izję] Panc[erną]. O godz. 19.45. most był gotowy do zapalenia.

10) Wróg nacisnął silnie na Pragę w nocy z dnia 12 na 13.9. Rano 13.9 udało mu się wtargnąć do części wschodniej Pragi.

11) Rozkaz zapalenia [...] nastąpił o godz. 20.12 przez 19 Dyw[izję] Pancerną.

12) Opóźnienie zapalenia spowodowane częściowym uszkodzeniem przewodów przez ostrzał artylerii w międzyczasie. Po naprawieniu nastąpiło zapalenie ładunku nizinnego dopiero o godz. 23.30, ponieważ musiano czekać na wycofanie wozów z wojskiem, które było osad[...] [...] jeszcze na wybrzeżu wschodnim [...] dla wzmocnienia przyczółka mostowego.

13. Wynik wysadzenia- jak zamierzano. Późniejsze wysadzenie nie było potrzebne.

14) Ostateczny wynik wysadzenia: przerwanie i zrzucenie 313 bież[ących] met[rów] powierzchni mostu (4 pola), 3 filary zburzone (patrz rysunek).

[...]

Za: Powstanie Warszawskie 1944 w dokumentach z archiwów służb specjalnych, pod red. Mierecki P., Christoforow W., Warszawa-Moskwa 2007, s. 183-187;

IPN, GKBZH 705, k. 1-4.

Kopia w języku polskim, rękopis.

Załączników nie odnaleziono.

- Most Poniatowskiego został wysadzony około godz. 8 dn. 13 września.

- Most Kierbedzia [Miejski] około 23:20-23:30 dn. 13 września.

- Most Gdański w nocy z 13/14 września.

- Most Średnicowy około południa dn. 13 września.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

×

Powiadomienie o plikach cookie

Przed wyrażeniem zgody na Warunki użytkowania forum koniecznie zapoznaj się z naszą Polityka prywatności. Jej akceptacja jest dobrowolna, ale niezbędna do dalszego korzystania z forum.