Skocz do zawartości
  • Ogłoszenia

    • Jarpen Zigrin

      Zostań naszym fanem. Obserwuj nas w social mediach : )   12/11/2016

      Daj się poznać jako nasz fan oraz miej łatwy i szybki dostęp do najnowszych informacji poprzez swój ulubiony portal społecznościowy.    Obecnie można nas znaleźć m.in tutaj:   Facebook: http://www.facebook.com/pages/Historiaorgp...19230928?ref=ts Twitter: http://twitter.com/historia_org_pl Instagram: https://www.instagram.com/historia.org.pl/
    • Jarpen Zigrin

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum   12/12/2016

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum. Krótki przewodnik o tym, jak poprawnie pisać i cytować posty: http://forum.historia.org.pl/topic/14455-przewodnik-uzytkownika-jak-pisac-na-forum/
Albinos

Starówka - przebieg walk i jej rola w dalszym przebiegu PW

Rekomendowane odpowiedzi

Albinos   

Stare miasto, stare miasto wiernie Ciebie będziem strzec Mamy rozkaz Cię utrzymać albo w gruzach twoich lec. Fragment ten pochodzi z utworu "Stare Miasto" zespołu Lao Che. Te kilkanaście słów, w mojej ocenie, idealnie oddaje problem walk o Stare Miasto w sierpniu '44. Te kilkanaście dni zaciętych walk z pewnością można zaliczyć do najcięższych zmagań całego PW, obok m.in. Woli i Czerniakowa. Kościół Jana Bożego, PWPW, Reduta Matki Boskiej, kanały, przebicie do Śródmieścia... to wszystko jednoznacznie kojarzy się z walkami i agonią, powstańców i cywili na Starym Mieście.

Jak oceniacie przebieg walk o Stare Miasto, czy można było inaczej przeprowadzić jego obronę, jakie znacznie dla całości działań powstańczych miała obrona Starówki?

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
widiowy7   

No chyba znaczenia nie miała. Odizolowana od Wisły, to dla Niemców był tylko taki wrzód.

Nie myśl że nie cenię obrońców Starówki.

Ale chyba takie były realia.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Albinos   
No chyba znaczenia nie miała.

Pozwolę się sobie nie zgodzić z taką opinią. Przede wszystkim Stare Miasto wraz z Śródmieściem i Nowym Miastem, stanowiło trzon lewobrzeżnej Warszawy. W zwartej zabudowie tego rejonu dominowały wówczas budynki kilkupiętrowe, murowane, odporne na pożary. Umożliwiały zorganizowanie dogodnych punktów oporu, co miało przy przewadze Niemców duże znaczenie. Zabudowa umożliwiała działanie z zaskoczenia, wykorzystywanie niewielkich oddziałów etc.

Sam "Radosław" pisał później*: (...) dopuszczając do upadku Starego Miasta - którego należało bronić wyciągniętymi odwodami ze Śródmieścia - dowódca Powstania nie wyczerpał wszystkich swych możliwości dla należytej obrony tej kluczowej pozycji osłaniającej tak Powiśle jak i Śródmieście. Rezultatem błędnej decyzji opuszczenia Starego Miasta było zajęcie przez Niemców już w trzy dni potem Powiśla i silne zagrożenie Śródmieścia, również od strony północno-zachodniej. Pozbawienie odcinka Czerniaków jego własnego odwodu, który został użyty do załatania wyrwy w rejonie szpitala św. Łazarza, a częściowo na Krakowskim Przedmieściu- umniejszyło w znacznym stopniu zdolność obronną tego odcinka, tak ważnego dla ewentualnej przeprawy nacierających wojsk sowiecko-polskich.

Za K. Komorowski "Bitwa o Warszawę '44: Militarne aspekty Powstania Warszawskiego".

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
widiowy7   

Tu masz na pewno rację. Chyba nie bardzo przemyślałem swoją wypowiedź. Gdyby Starówka nie miała znaczenia, Niemcy by jaj nie atakowali. A przecież atakowali i to potężnie.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Albinos   
Gdyby Starówka nie miała znaczenia, Niemcy by jaj nie atakowali. A przecież atakowali i to potężnie.

Zaatakować to by pewnie w końcu i tak zaatakowali, bez względu na jej znaczenie. Było to jak najbardziej zgodne z ich sposobem walki, polegającym na izolowaniu poszczególnych dzielnic od reszty, i za pomocą potężnych uderzeń likwidowanie każdego kotła po kolei. Jednak znaczenie Starówki sprawiło, iż znalazła się ona na celowniku bardzo szybko.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Albinos   

Za jedną z przyczyn chęci wydostania się "Radosława" z Warszawy do Kampinosu uważa się jego strach przed zamykaniem się na obszarze Starego Miasta. Uważał że jest to poważny błąd. Czy miał rację?

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Albinos   

Skoro nadal nie ma chętnych do rozmowy, pozwolę sobie na krótkie omówienie znaczenia, sytuacji i przebiegu walk na obszarze Starówki w dniu 1 sierpnia.

Stare Miasto od strony Śródmieścia oddzielały: Pałac Mostowskich, PAST-a na Tłomackiem, rejon placu Teatralnego (ratusz, Pałac Blanka, Bank Polski na Bielańskiej i więzienie na Daniłłowiczowskiej), oraz rejon placu Piłsudskiego (Pałac Bruhla, gmach Komendy Miasta, Sztab Główny i Hotel Europejski). Z kolei od Żoliborza były to (Cytadela, Dworzec Gdański i Instytut Chemiczny).

Zadanie opanowania mostu Kierbedzia przypadło w udziale Batalionowi "Bończa" rotmistrza Sobeskiego "Bończy". Oddział uderzył przez ruiny Zamku Królewskiego w stronę mostu. Jednak natarcie załamało się na obronie niemieckiej, prowadzonej z koszar na Podzamczu i szpitalu niemieckim w domu Schichta. Po nieudanym szturmie oddział wycofał się w stronę Starówki i obsadził wyloty ulic na północnym skraju placu Zamkowego a także wyjście Miodowej na Krakowskie Przedmieście.

Plac Piłsudskiego dostał się w przydziale Batalionowi NOW "Gustaw", kapitana Ludwika Gawrycha "Gustawa". Po zajęciu punktów obrony niemieckiej na placu Piłsudskiego oddział miał się połączyć z rejonem 4 majora Stanisława Steczkowskiego "Zagończyka" w rejonie placu Małachowskiego. Jednak ze względu na to, iż plac Piłsudskiego był silnie obsadzony przez kompanię policyjną przysłaną przez Geibla Stahelowi, natarcie utknęło na Senatorskiej.

Po krótkim starciu z czołgami, Batalion "Gozdawa" kapitana Gizińskiego "Gozdawy" opanował gmach Sądu Apelacyjnego na placy Krasińskich, biorąc do niewoli 40 jeńców oraz zdobywając 1 ckm.

Z kolei IV batalion WSOP porucznika Tadeusza Okolskiego "Dzika" opanował ratusz i więzienie na Daniłowiczowskiej.

Pierwszy dzień mimo kilku sukcesów, trudno uznać za udany. Nie opanowano mostów, Powiśle ze Starym Miastem już pierwszego dnia straciło bezpośredni kontakt, niepewne było połączenie miedzy Śródmieściem i Starym Miastem. Za sukces można uznać opanowanie wnętrza Starego Miasta.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Granat   

Mam pytanie - Jak bardzo Stare Miasto było zniszczone przed Powstaniem, a jak po ? Czy stopień zniszczeń był o wiele większy ?

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Albinos   
Jak bardzo Stare Miasto było zniszczone przed Powstaniem, a jak po ? Czy stopień zniszczeń był o wiele większy ?

Przed powstaniem zniszczenia były w sumie niewielkie. A po? Całe Stare Miasto leżało w gruzach. Jak pisze Podlewski, ulice można było poznać jedynie po układzie gruzów. W internecie jest całkiem sporo zdjęć, przedstawiających Stare Miasto przed powstaniem.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Granat   

Gdybym mógł dałbym Pomógł :arrow: Pytałem dlatego, bo chciałem wiedzieć czy gdyby nie powstanie, to czy nie byłoby normalnego Starego Miasta... Bo podejrzewałem że zniszczenia mogły być i tak duże przed Powstaniem. Jednak jest inaczej...

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Albinos   
Bo podejrzewałem że zniszczenia mogły być i tak duże przed Powstaniem. Jednak jest inaczej...

Zdecydowanie nie. Co prawda Zamek Królewski i także chyba Teatr Wielki nadal były zniszczone po wrześniu '39, ale tak to raczej nie było większych śladów zniszczeń.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Albinos   

Lista pozycji, po które warto sięgnąć:

Ogólne prace:

Stachiewicz P., Starówka 1944. Zarys organizacji i działań bojowych Grupy "Północ" w powstaniu warszawskim, Warszawa 1983, ss. 352;

Przygoński A., Powstanie Warszawskie w sierpniu 1944 r. T. 1, Warszawa 1980, ss. 460;

Przygoński A., Powstanie Warszawskie w sierpniu 1944 r. T. 2, Warszawa 1980, ss. 615;

Kulesza J., Starówka. Warszawskie Termopile 1944, Warszawa 1999, ss. 216;

Kulesza J., Powstańcza Starówka, Warszawa 2007, ss. 212;

Urbanek B., Pielęgniarki i sanitariuszki w Powstaniu Warszawskim 1944 r., Warszawa 1988, ss. 536;

Tarczyński J., Pojazdy Powstańców Warszawskich 1944, Warszawa 2009, ss. 168;

Ozimek S., Stare Miasto 1944, Warszawa 1971, ss. 184;

Podlewski S., Wolność krzyżami się znaczy, Warszawa 1989, ss. 592;

Podlewski S., Przemarsz przez piekło, Warszawa 1957, ss. 719;

Leszczyński K., Heinz Reinefarth, Poznań 1961, ss. 92;

Bartoszewski W., Prawda o von dem Bachu, Poznań 1961, ss. 104;

Malinowski K., Żołnierze łączności walczącej Warszawy, Warszawa 1983, ss. 372;

Barykady Powstania Warszawskiego 1944, red. Śreniawa-Szypiowski R., Warszawa 1993, ss. 464;

Majorkiewicz F., Decydujące dni walk na Starówce: 18-22.8.1944 r., "WPH" 3/1957, s. 163-180;

Stachiewicz P., Z walk w obronie Starówki w Powstaniu Warszawskim. Pierwsza faza działań Grupy "Północ" 7-11.8.1944 r., "WPH" 3/1974, s. 144-184;

Ney-Krwawicz M., Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945, Warszawa 1990, ss. 524;

Monografie oddziałów i punktów oporu:

Kulesza J., Reduta PWPW, Warszawa 1989, ss. 340;

Kulesza J., W murach Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych, Warszawa 2003, ss. 372;

Kulesza J., Okolski T., Batalion "Dzik", Warszawa 1994, ss. 532;

Żbikowski J., Zgrupowanie Armii Krajowej "Leśnik". Geneza i szlak bojowy w Powstaniu Warszawskim, Warszawa 2007, ss. 261;

Nowożycki B., Batalion Armii Krajowej "Czata 49" w Powstaniu Warszawskim, Warszawa 2008, ss. 207;

Niżyński L., Batalion "Miotła", Warszawa 1992, ss. 436;

Baranowski E., Kulesza J., Bankowe szańce. Bankowcy polscy w latach wojny i okupacji 1939-1945, Warszawa 2009, ss. 215;

Umiński Z., Kanoniczki 1944, Warszawa 1988, ss. 148;

Bielecki R., Batalion harcerski >>Wigry<<, Warszawa 1991, ss. 332;

Bielecki R., "Gustaw"-"Harnaś". Dwa powstańcze bataliony, Warszawa 1989, ss. 600;

Bielecki R., Długa 7 w Powstaniu Warszawskim, Warszawa 1994, ss. 120;

Bielecki R., Kulesza J., Przeciw konfidentom i czołgom, Warszawa 1996, ss. 504;

Wróblewski Z., Pod komendą "Gozdawy". 1 VIII-4 X 1944, Warszawa 1989, ss. 280;

Kaczyńska D., Byli żołnierzami Parasola, Warszawa 1985, ss. 331;

Wyganowska-Eriksson A., Pluton Pancerny Batalionu "Zośka" w Powstaniu Warszawskim, Gdańsk 2010, ss. 480;

Ziółkowski B., Batalion Armii Krajowej "Łukasiński", Warszawa 1998, ss. 424;

Borkiewicz-Celińska A., Batalion "Zośka", Warszawa 1990, ss. 844;

Stachiewicz P., >>Parasol<< Dzieje oddziału do zadań specjalnych Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, Warszawa 1984, ss. 808;

Okolski T., Batalion "Dzik" w Powstaniu Warszawskim cz. I, "WPH" 1/1983, s. 177-195;

Okolski T., Batalion "Dzik" w Powstaniu Warszawskim cz. II, "WPH" 2/1984, s. 200-245;

Chojna W., Wierzyński S., Notatka z przebiegu działań powstańczych Zgrupowania "Radosław", Murnau 1945;

Śreniawa-Szypiowski R., Batalion "Czata 49" w Powstaniu Warszawskim, Kronika Warszawy 1/2 (1994), s. 159-190;

Wierzbicki M., Oddział Dyspozycyjny "A" KeDywu Okręgu Warszawskiego AK w Powstaniu Warszawskim, "WPH" 3/1994, s. 3-30;

Śmigielski S., Na barykadach Starówki, Warszawa 1992, ss. 164;

Wspomnienia i dokumenty:

"Jeleniowcy". Wspomnienia żołnierzy Pułku AK "Jeleń", red. Kielanowski W., Herman S., Warszawa 1989, ss. 328;

Kulesza J., Z Tasiemką na czołgi. Wspomnienia z walk na Starym Mieście w sierpniu 1944 roku, Warszawa 1989, ss. 267;

Białous J., Walka w pożodze. Harcerski batalion Armii Krajowej "Zośka" w Powstaniu Warszawskim, Warszawa 2009 [kilka wydań], ss. 128;

Wójcicki L. J., Życie na stos. Pamiętnik z Powstania Warszawskiego 1944 r., Londyn 1985, ss. 152;

Jędrzejewski Z., Od września do września, Warszawa 1989, ss. 220;

Likiernik S., Diabelne szczęście czy palec boży?, Warszawa 1994, ss. 200;

Wierzejski T., Z "Czatą 49" na Starym Mieście [w:] Drogi Cichociemnych, Warszawa 2008, ss. 341-342;

Jankowski S., Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Wspomnienia 1939-1946. T. 2, Warszawa 1980, ss. 344;

Majorkiewicz F., Lata chmurne. Lata dumne, Warszawa 1983, ss. 360;

Majorkiewicz F., Dane nam było przeżyć. Szkice historyczne-wspomnienia-materiały, Warszawa 1972, ss. 383;

Fajer L., Żołnierze Starówki. Dziennik bojowy kpt. Ognistego, Warszawa 1957, ss. 528;

Pełnić służbę... Z pamiętników i wspomnień harcerek Warszawy 1939-1945, red. Zawadzka A., Zawadzka Z., Warszawa 1983, ss. 580;

Zbrodnie okupanta w czasie Powstania Warszawskiego w 1944 roku, red. Datner S., Leszczyński K., Warszawa 1962, ss. 444;

Troński B., Tędy przeszła śmierć, Warszawa 1970 [kilka wydań], ss. 356;

Potulicka-Łatyńska T., Dziennik powstańczy 1944, Warszawa 1998, ss. 47;

Komornicki S., Na barykadach Warszawy, Warszawa 1968 [kilka wydań], ss. 364;

Bór-Komorowski T., Powstanie Warszawskie, Warszawa 2004 [kilka wydań], ss. 288;

Pamiętniki żołnierzy baonu "Zośka", red. Sumiński T., Warszawa 1986 [kilka wydań], ss. 639;

Klimaszewski T., Verbrennungskommando Warschau, Warszawa 1984, ss. 171;

Documenta occupationis teutonicae. T. 2: Zbrodnia niemiecka w Warszawie 1944 r., red. Serwański E., Trawińska I., Poznań 1946, ss. 248;

Powstanie Warszawskie 1944. Wybór dokumentów. T. 1: preliminaria operacyjne-natarcie Powstańców i opanowanie miasta 31 VII-4 VIII 1944, red. Matusak P., Warszawa 1997, ss. 472;

Powstanie Warszawskie 1944. Wybór dokumentów. T. 2.1: okres przejściowy 5-7 VIII 1944, red. Matusak P., Warszawa 2001, ss. 312;

Powstanie Warszawskie 1944. Wybór dokumentów. T. 2.2: okres przejściowy 8-10 VIII 1944, red. Matusak P., Warszawa 2002, ss. 320;

Powstanie Warszawskie 1944. Wybór dokumentów. T. 3: okres przejściowy 11-14 VIII 1944, red. Matusak P., Warszawa 2003, ss. 402;

Powstanie Warszawskie 1944. Wybór dokumentów. T. 4: 15-18 VIII 1944, red. Matusak P., Warszawa 2003, ss. 312;

Powstanie Warszawskie 1944. Wybór dokumentów. T. 5: 19-21 VIII 1944, red. Matusak P., Warszawa 2003, ss. 276;

Powstanie Warszawskie 1944. Wybór dokumentów. T. 6: 22-24 VIII 1944, red. Matusak P., Warszawa 2004, ss. 302;

Dziennik bojowy oddziału dyspozycyjnego "A" Kedywu Okręgu Warszawa Armii Krajowej: Warszawa 1-30 sierpnia 1944, red. Rybicka H., Warszawa 1994, ss. 144;

Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim. T. 1.1: Pamiętniki. Relacje. Zeznania, red. Drozdowski M. M., Maniakówna M., Strzembosz T., Warszawa 1974, ss. 556;

Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim. T. 1.2: Pamiętniki. Relacje. Zeznania, red. Drozdowski M. M., Maniakówna M., Strzembosz T. Warszawa 1974, ss. 712;

Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim. T. 2: Archiwalia, red. Getter M., Janowski A., Warszawa 1974, ss. 796;

Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim. T. 3: Prasa, druki ulotne i inne publikacje powstańcze, red. Bartoszewski W., Dobroszycki L., Warszawa 1974, ss. 580;

Życie w powstańczej Warszawie. Sierpień-wrzesień 1944. Relacje-dokumenty, red. Serwański E., Warszawa 1965, ss. 372;

Zawodny J. K., Uczestnicy i świadkowie Powstania Warszawskiego. Wywiady, Warszawa 2004, ss. 428;

Iranek-Osmecki K., Powołanie i przeznaczenie. Wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, Warszawa 2004, ss. 608;

Blichiewicz S., Powstańczy tryptyk, Gdańsk 2009, ss. 344;

Batalion "Bończa". Relacje z walk w Powstaniu Warszawskim na Starówce, Powiślu i Śródmieściu, oprac. Rumianek A., Gdańsk 2010, ss. 420.

To oczywiście jedynie część tego, co można znaleźć nt. tak walk w kotle staromiejskim jak i życia codziennego żołnierzy oraz ludności cywilnej. Fantastyczne artykuły można znaleźć w starych numerach Stolicy, czy też innych gazet/czasopism. Do ewentualne dyskusji nt. powyższych publikacji zapraszam tutaj.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Furiusz   

Przeczytałem niedawno książkę Stanisława Komornickiego - Na barykadach warszawy, pamiętnik z powstania 1944 r., Warszawa 1964. mam teraz parę pytań.

Autor opisuje tam wypadek, jak jego oddział, napotkał śpiących w jakimś domu ludzi z ALu, Pisze tam, ze w ramach żartu etc zabrali i ukryli im broń, po czym obudzili (czy jakoś tak) - znacie podobne przypadki, czy też była to jednostkowa akcja 9chodzi mi nie o tego typu akcje wewnątrz AK czy ukrywanie broni przed dowództwem ale o takie akcje między organizacjami)?

A drugie pytanie - ile niemieckich czołgów 9poza tym czołgiem pułapką) brało udział w walkach o starówkę i ile z nich zniszczono?

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Albinos   
Autor opisuje tam wypadek, jak jego oddział, napotkał śpiących w jakimś domu ludzi z ALu, Pisze tam, ze w ramach żartu etc zabrali i ukryli im broń, po czym obudzili (czy jakoś tak) - znacie podobne przypadki, czy też była to jednostkowa akcja 9chodzi mi nie o tego typu akcje wewnątrz AK czy ukrywanie broni przed dowództwem ale o takie akcje między organizacjami)?

Między organizacjami to przyznam, że nie słyszałem o jakiejś wielkiej ilości wypadków podobnego typu. Znacznie więcej tego typu akcji we wspomnieniach notuje się wewnątrz AK. Z kradzieżami broni włącznie.

A drugie pytanie - ile niemieckich czołgów 9poza tym czołgiem pułapką) brało udział w walkach o starówkę i ile z nich zniszczono?

W życiu nie natrafiłem na raport, który by podawał takie coś. Tutaj trzeba zajrzeć do dokumentów niemieckich. Jedna uwaga. Na Kilińskiego to nie był czołg-pułapka:)

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

×

Powiadomienie o plikach cookie

Przed wyrażeniem zgody na Warunki użytkowania forum koniecznie zapoznaj się z naszą Polityka prywatności. Jej akceptacja jest dobrowolna, ale niezbędna do dalszego korzystania z forum.