Grecka artyleria

[Furiusz]

W 399 aC inżynierowie z Syrakuz wynaleźli pierwsze machiny miotające świata greckiego. Gastrophetes przypominały swoja zasadą działania kusze ale szybko nauczono się napinać je przy pomocy systemu kołowrotów oraz ustawiać je na podstawach umożliwiających łatwe celowanie. Umożliwiało to skuteczne miotanie małymi kamieniami i pociskami do ok 300 metrów. Dalszą ewolucję machin miotających w tym przejście do typowych katapult to czasy macedońskiej dominacji więc nieco je tutaj pominę.

Początkowo machiny te ze względu na mała masę pocisków jakimi miotały służyły do eliminacji siły żywej przeciwnika. Dobry przykład takiego ich użycia odnajdujemy w Poliajnos, Podstępy wojenne II. 38.2 gdzie znajdujemy następujący opis ich użycia - Podczas starcia z Macedończykami Onomarchos zajął wzgórze o kształcie półksiężyca, które znajdowało się na tyłach jego wojsk, ukrył na obu szczytach miotacze kamieni i załogę, a sam poprowadził oddział na leżącą poniżej równinę. Gdy nacierający Macedończycy wyrzucili włócznie, Fokijczycy udali, że wycofują się w dolinę między wierzchołkami wzgórza. Ogarnięci zapałem Macedończycy dotarli tam w pościgu, a wtedy żołnierze, miotając ze szczytów kamienie, jęli nękać macedońska falangę. Wówczas Onomarchos dał znak swoim, żeby wykonali zwrot i natarli na wroga.

Szybko nauczono się jednak wykorzystywać te machiny także w walce obronnej - przy odpieraniu szturmu wroga na mury. Pierwsze pewne poświadczenie tegoż to obrona Perinthosu w 340 aC - Diodor, 16.74.5. Być może nastąpiło to jednak i wcześniej gdyż wiemy z inskrypcji IG II 1422, że w 371/370 w Atenach znajdowały się magazyny na machiny miotające.

Również przegląd wież obronnych ateńskich i tebańskich (przynajmniej jeśli idzie o architektów) wskazuje, ze co najmniej od lat 70 tych IV wieku aC przystosowywali oni je do umieszczania i wykorzystywania machin miotających - J. Ober, Early artillery Tower - Messenia, Boiotia, Attica, Megarid, "American Journal of Archaeology" t.91 z.1 (1987) s.569-604 - w tego typu wieżach najczęściej stacjonowały 2-3 machiny miotające o dość niewielkich rozmiarach - długość łuku do 1.8m - w przypadku 2 ćw IV wieku aC, później w połowie tegoż wieku nastąpiła pewna ewolucja i dostosowanie tychże wież do większych machin o długości łuku ok 2.2-2.8 m.

Zapraszam do dyskusji na temat greckiej artylerii czasów przed Aleksandrem Wielkim.

[jakober]

Tukidydes opisując bitwę pod Delion wspomniał o broni użytej przez Beotów, miotającej ogniem.

[jakober]

Parokrotnie przewinął mi się w poszukiwaniach w temacie taki tytuł pracy:

"Development of siege artillery and its effect on military architecture" : Marsden 1969, 1971; Garlan 1974; Will 1975; Ober 1987

Może jeszcze jeden link, nie tak ściśle związany z samą atylerią, ale po szybkim przejrzeniu pomyślałem, że wartościowy w tematach związanych z militarną stroną świata antycznej Grecji:

web.stanford.edu/group/dispersed_author/docs/ClassicalGreekTimes_Ober.pdf

[Furiusz]

Praca Mardsena, Greek and Roman artillery: historical development - dwutomowa to kamień milowy jeśli idzie o to zagadnienie.