Szafran w świecie minojskim

[Furiusz]

P. Rehak, Crocus Costumes in Aegean Art, "Hesperia Supplements" t. 33 (2004), s.85-100. Dochodzi do dość ciekawych i dyskusyjnych wniosków. Otóż krokusy mimo, że bardzo ważne w zdobnictwie minojskim (autor pisze akurat o Xeste 3 czyli poza Kretą położonym stanowisku) to jednak nigdy nie występują z figurami męskimi a często z kobiecymi czy to jako tło, czy to jako element kompozycji głównej czy też jako zdobienia sukienek kobiet. Co więcej jego zdaniem niebieskawe elementy białek oczu postaci kobiecych wskazują na dietę bogatą w szafran, podczas gdy brak takich elementów w przedstawieniach męskich uznaje on za dowód na istnienie jakichś ograniczeń w dostępie do diety bogatej w szafran istniejących po linii płci.

No cóż chciałbym zainicjować tu dyskusję na temat roli szafranu (krokusów) w świecie, religii i sztuce minojskiej.

[secesjonista]

O minojskiej to nic nie wiem, czy autor zaprezentował dlaczego szafran miałby dawać akurat niebieskawe elementy białek oczu? Czy w krajach o dużym spożyciu tej przyprawy obecnie też notuje się takie przypadki?

Szafran to głównie:

cukry złożone - 40%

cukry proste - 12-15%

białka i aminokwasy - 11-13%

woda - 9-14%

tłuszcze - 3-8%

celuloza - 4-7%

składniki mineralne - 1%.

Za istotne dla właściwości uznaje się olejki eteryczne (0,3-1,5%), safranal, krocetynę i jej estry krocyny (do 8%), i to one odpowiadają za kolor... tylko, że żółtopomarańczowy.

Jedynie co mogę dodać, że dawne zapiski irańskie zalecające szafran jako chorobę na melancholię nie były bezpodstawne, przeprowadzano badania m.in. przez profesor Shahin Akhondzadeh z Uniwersytetu Medycznego w Teheranie (czy badania: A.A. Norbala, E. Moshri), które pokazały, że preparat z szafranem miał podobne działania jak np. fluoksetyna czy imipramina.

Podobnież potwierdzono działania szafranu jako "afrodyzjaku", gdyby kogoś to już interesowało.

/szerzej: T. Szafrański "Zastosowanie szafranu (Crocus Sativus) w psychiatrii", "Psychiatria. Pismo dla praktyków", wydanie specjalne, maj 2013; dostępne na: www.psychiatraonline.com/

A jak wyglądają badania na Santorini co do wykorzystania medycznego szafranu?

/szerzej: S.C. Ferrence, G. Bendersky "Therapy with saffron and the goddess at Thera", "Perspect Biol Med.", 2004, 47(2)/

[Furiusz]

O minojskiej to nic nie wiem, czy autor zaprezentował dlaczego szafran miałby dawać akurat niebieskawe elementy białek oczu? Czy w krajach o dużym spożyciu tej przyprawy obecnie też notuje się takie przypadki?

Nie, sam jadam go dość sporo (do ryżu) i takich efektów nie odnotowałem.

[secesjonista]

Jest też pytanie czego częściej używano wówczas suszonej wersji czy listków?

Co do reakcji oczów to nie znalazłem jakichś tropów "niebieskich", wszystko typowe:

"The pollen of Crocus sativus (saffron plant) as an aeroallergen is known to be an important cause of pollinosis in cultivation areas of saffron.

Symptoms in the nose (sneezing, blockage, and running), eyes (itching, redness, tears, and swelling), mouth and throat (itching and dryness), and chest (breathlessness, cough, wheezing, and tightness) are very common during saffron flowering in atopic people who are exposed to its flowers".

/Abdol-Reza Varasteh i in. "Cloning and Expression of the Allergen Cro s 2 Profilin from Saffron (Crocus sativus)", "Allergology International", 2009, 58, s. 429/