Świat egejski jako peryferium

[Furiusz]

W bardzo ciekawym artykule J. Maran, Seaborne Contacts between the Aegean, the Balkans and the Central Mediterranean in the 3rd Millennium BC – The Unfolding of the Mediterranean World, "Aegeum" t.27 2008, s. 3 - 21 przedstawił niezwykle ciekawą wizję. Mimo, że wzbrania się przed mechanicznym przenoszeniem w przeszłość stosunków i modeli stworzonych dla czasów globalizacji to z pewnymi zastrzeżeniami przyjmuje jednak model zaproponowany przez Appaduraiego, Centrum-Peryferium. Najważniejsza zmianą w stosunku do, dość obiegowych, opinii towarzyszących badaczom przeszłości greckiej jest to, że we wczesnej epoce brązu za centrum autor zaproponował uznać nie Grecję ani świat egejski jako taki ale strefę adriatycką, zwłaszcza zachodnie Bałkany. Pierwszy zaś zbliżony do modelowego system kontaktów wzajemnych w których dochodzić miało do bezpośrednich kontaktów mieszkańców strefy egejskiej z ludnością północno-wschodniej strefy adriatyckiej miał przypadać na czasy ok 2200-2000 aC, co dokonać się miało za sprawą ludności kultury Cetina, między innymi przez opanowanie przez nich wysp Maltese co umożliwiło nawiązanie takich bezpośrednich kontaktów. Zmiana miała nastąpić pod koniec wczesnej epoki brązu co wiązało się po pierwsze z dezintegracją fenomenu kultury Cetina i po wtóre z rozwojem społeczności kreteńskiej która przejęła wiodącą rolę i przeogniskowała trajektorie szlaków komunikacyjnych bardziej na wschód i południe. Co o tym sądzicie? Macie jakieś spostrzeżenia, uwagi?

[Furiusz]

Tekst odnoszący się do wczesnej epoki brązu - V. Heyd, When the West Meets the East: The Eastern Periphery of the Bell Beaker Phenomenon and its Relation with the Aegean Early Bronze Age, "Aegeum" t.27 (2007) - z interesującego nas zagadnienia autor opisuje powstanie kultury Cetina, zajmującej wybrzeża środkowej i pólnecnej strefy Adriatyckiej - zarówno wschodnie jak i zachodnie, znamy bowiem stanowiska kultury Cetina z Dalmacji jak i z Apulii oraz Albanii. Ceramika kultury Cetina występuje też w Grecji - w Olimpii w Elidzie oraz w Argolidzie, choć są to pojedyncze zabytki datowane na okres WH II i WH III.