Skocz do zawartości
  • Ogłoszenia

    • Jarpen Zigrin

      Zostań naszym fanem. Obserwuj nas w social mediach : )   12/11/2016

      Daj się poznać jako nasz fan oraz miej łatwy i szybki dostęp do najnowszych informacji poprzez swój ulubiony portal społecznościowy.    Obecnie można nas znaleźć m.in tutaj:   Facebook: http://www.facebook.com/pages/Historiaorgp...19230928?ref=ts Twitter: http://twitter.com/historia_org_pl Instagram: https://www.instagram.com/historia.org.pl/
    • Jarpen Zigrin

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum   12/12/2016

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum. Krótki przewodnik o tym, jak poprawnie pisać i cytować posty: http://forum.historia.org.pl/topic/14455-przewodnik-uzytkownika-jak-pisac-na-forum/
Furiusz

Węże w religii starożytnej

Rekomendowane odpowiedzi

Furiusz   

No właśnie jak w tytule. Węże spotyka się w różnych religiach - a to u wikingów, a to minojska bogini z wężami. Wąż jest też w Biblii, jest związany z Ateną i Asklepiosem itd. S. Mędala, Najstarsze zabytki budownictwa sakralnego na terenie Palestyny. "Prace Komisji Archeologicznej oddziału PAN w Krakowie" 1970 s. 171 pisze Na północny wschód od ołtarza znajdował się rów około 2 m głębokości, który ukrywał resztki ceramiki cypryjskiej, małego węża z brązu i fragmenty rekwizytów kultowych. (tak wiem, ze staroć).

L. Bartosiewicz, Z. Kovacs, B. Farkas, Pass the skeleton key… Animals in an early Copper Age inhumation burial from Pusztataskony–Ledence I, Hungary [w:] Unconformist Archaeology. Papers in honour of Paolo Biagi pod red. E. Starnini, Oksford 2013 piszą o kościach węzy odkrywanych w neolitycznych pochówkach z terenów dzisiejszych Węgier.

Z kolei D. Mylona, Dealing with the Unexpected. Unusual animals in a Early Roman Cistern fill in the Sanctuary of Poseidon at Kalaureia, Poros [w:] Bones, behaviour and Belief. The Zooarchaeological evidence as a source for Ritual practice in Ancient Greece and beyond, pod red. G. Ekroth, J. Wallenstein Sztokholm 2013, p.149-166 - pisze o kościach węży odkrytych w materiale związanym ze składaniem ofiar w tytułowej świątyni.

Ktoś może polecić coś ciekawego do poczytania na temat węży w religijności starożytnych ludów - tak od Bliskiego wschodu do Europy?

Edycja

Podrzucone przez Lancastera

Num 21:6-9

Zesłał więc Pan na lud węże o jadzie palącym, które kąsały ludzi, tak że wielka liczba Izraelitów zmarła.

Przybyli więc ludzie do Mojżesza, mówiąc: Zgrzeszyliśmy, szemrząc przeciw Panu i przeciwko tobie. Wstaw się za nami do Pana, aby oddalił od nas węże. I wstawił się Mojżesz za ludem.

Wtedy rzekł Pan do Mojżesza: Sporządź węża i umieść go na wysokim palu; wtedy każdy ukąszony, jeśli tylko spojrzy na niego, zostanie przy życiu.

Sporządził więc Mojżesz węża miedzianego i umieścił go na wysokim palu. I rzeczywiście, jeśli kogoś wąż ukąsił, a ukąszony spojrzał na węża miedzianego, zostawał przy życiu.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Można poszukać informacji o recytacjach, odtwarzających mit pojedynku boga burzy z wężem (smokiem) Illujanką, które odbywały się z okazji święta Nowego Roku - purulli, znanych Hetytom.

Można sięgnąć po:

T.H. Gaster "The Roots of Ritual Thespis. Ritual, Myth and Drama in the Ancient Near East".

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Warto zwrócić uwagę na węża z "brązu" Mojżesza, tego którego później miano wynosić ze świątyni.

"I sporządził Mojżesz węża brązowego i umieścił go na palu".

/Lb 21,9/

M. Münnich "Biblijny kult węży - próba interpretacji", "Przegląd Historyczny", T. XCV, z. 2, 2004

Ł. Niesiołowski-Spanò "Biblijny kult węzy - addenda", Dyskusje, tamże, T. XCVI, z. 4, 2005.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

W mitologii greckiej węże są nader często wspominane, choćby:

- węże (bądź smoki) w rydwanie, który Demeter podarowała Triptolemosowi, za pomocą którego miał odsłonić ludzkości tajemnicę uprawy zbóż

- węże (mające być potomkami delfickiego Pytona) nazywane δράκοντες bytujące wokół gaju poświęconego Apollowi, z reakcji na karmienie przez kapłankę wróżono czy nadchodzący rok będzie pomyślnym czy nie

- wąż zamieszkujący pieczarę w gaju, w którym była świątynia Hery Argolidzkiej, miał oceniać dziewczęta przeznaczone do stanu kapłańskiego; jeśli odmawiał pożywienia znaczyć to miało, że dziewczyna nie zachowała czystości

- u Pauzyniasza mamy węża (δράκων) strzegącego Wyroczni Ziemi

- Pliniusz pisał o wężu strzegącym ogrodu Hesperyd.

/za: M. Czapińska "Rydwan Triptolemosa", "Collectanea Philologica", Cathedra Philologiae Classicae Universitatis Lodziensis, XVII, Łódź 2014/

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Jak już mowa o mitologii to kiedy czytam o Heraklesie walczącym z hydrą mam przed oczami obraz wielkiego faceta bezmyślnie mordującego nic nie winne węże pochłonięte wiosennymi zalotami. Swoją drogą kłębowiska godowe i pozimowe węży w Polsce też były zauważane przez ludność i przypisywano im czasami "jednoistotowość". To wiem z obserwacji przekazów ustnych istniejących do dziś. Są też opowieści o tym że jak wąż ( określany jako "wij", podjod") prześlizgnie się po grzybie to będzie on trujący. To jest chyba jeszcze przedchrześcijanskie (moja dywagacja). Zauważyłem też że "cioty", ani "babki" nie zadawały się z wężami - przynajmniej nic o tym nie mówiono. Ale sens był chyba taki że nawet dla nich węże to już by była przesada.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Furiusz   

F.D. Lazenby, Greek and Roman Household Pets, "The Classical Journal" t.44 (1949), s.248-249 (dostępne w Jstor) podaje kilka ciekawostek na temat węży. Mamy bowiem dane o jakiejś formie oswojenia węży i poświęcenia ich bóstwom - tu powołuje się na Küster, Die Schlange in der griechischen Kunst und Religion, "Religionsgeschichtliche Versuche und Vorarbeiten" t.13 z.2 (1913). Co najciekawsze autor [Lazenby] wskazuje, że węże mogły, podobnie jak współcześnie, stanowić zwierzątko domowe.

Swetoniusz, Boski Oktawian, 43.3 - podaje, że bywały węże - szczególnie duże rodzajem widowiska dla gawiedzi w Rzymie.

Kasjusz Dio, Historia rzymska, 45.17.7 gdzie węże w dolinie Padu miały zapowiadać jakieś nieszczęścia.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Furiusz   

Publiusz Wergiliusz Maro, Eneida, V.84-96:

Tak rzekł, a wraz wąż śliski - od grobowca wnętrza

Siedmioma ogromnymi wywinął się skręty,

Z mogiły na ołtarze pełznąc wyciągnięty.

Modrymi mu cętkami grzbiet błyszczy, a łuska

Złotem płonie: tak w niebie tęczowy łuk muska

Obłoki, grając w słońcu tysiącznych barw smugiem.

Osłupiał Enej, patrząc - wąż zaś cielskiem długiem

Pełznąc między czasz lekkich i kubków obwody,

skosztował strawy i znowu, bez niczyjej szkody,

Do kopca zbiegł, rzucając z resztkami ołtarze.

Więc Enej nowe ojcu ofiary śle w darze,

Niepewny, czy to geniusz, co chroni grobowiec,

Czy sługa ojca:- zatem dań składa z dwu owiec

Plus dopisek tłumacza, że dusze zmarłych często przedstawiano jako węże.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Wedle kosmogonii hermopolitańskiej z Egiptu, kiedy jeszcze nie było ziemi ani nieba, był jedynie praocean. W nim pływała ósemka bóstw, cztery pary męskich żab i płodnych węży. To one miały dać początek wszechrzeczy.

"Nazywały się Nun i Naunet, Heh i Hauhet, Kuk i Kauket oraz Amon i Amaunet. Gdy ósemka, która była niczym nieprzenikniona noc, tajemnica i wieczność, połączyła się, zniosła pierwotne jajo i złożyła je w ciemnościach. Z niewidocznego jaja wykluł się ptak światłości, pierwszy widzialny byt – Atum-Gęgacz, stwórca ładu. Wynurzył się z praoceanu na Wyspie Pożogi i wydając z siebie donośny gęgot, przerwał nieprzeniknioną dotąd ciszę panującą w otchłani niebytu. Tym dźwiękiem dał początek życiu".

/A. Wach-Brzezińska "Mity starożytnych Egipcjan", Wrocław 2006, s. 10/

Natomiast zagadką pozostają węże odkryte w 1937 r. na cmentarzysku niedaleko Chadery, znajdowały się one na ścianach ossuariów.

"Na frontonach ossuariów znajdowały się wymodelowane nos i oczy. Widocznie z dawnej praktyki modelunku twarzy na czaszkach pozostało symboliczne wyobrażenie oblicza na frontonie ossuariów. Wykopaliska dostarczyły też ossuariów okrągłych, podobnych w kształcie do ściętego stożka, które zdobiły modelowane węże. Poza tymi elementami prawie każde z nich było zdobione malowidłami w postaci poziomych zygzaków lub pasów, być może oznaczały belki drewna, z których budowano domy mieszkalne. J. Kaplan w zwyczaju modelowania nosa lub węża na frontonie ossuariów dostrzegł schematyczne wyobrażenie postaci ludzkiej jako ochrony przed złymi duchami".

/Ł. Grzendzicki "Koncepcje śmierci w religii wybranych starożytnych cywilizacji", "Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie", nr 17, 2011, s. 76-77/

Mnie jakoś nie przekonuje myśl, że wąż ma być schematycznym wyobrażeniem człowieka??

No i pytanie czy te węże znajdowały się jedynie na tych różniących się kształtem ossuariach.

Co do miedzianego węża "podrzuconego" przez lancastera, to niekoniecznie był on umieszczony na: "palu":

Ł. Niesiołowski-Spanò "Biblijny kult węża - addenda" (w związku z artykułem M. Münnicha "Biblijny kult węży - próba interpretacji", "Przegląd Historyczny", t. XCV, z. 2, 2004)

/dostępne na: www.academia.edu/

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Furiusz   

Może nie do końca to samo co religia ale węże były wykorzystywane przez Hetytów do wróżenia - M. Popko, Magia i wróżby u Hetytów, Warszawa 1982, s. 151-153 choć co może warto odnotować, że część badaczy niemieckich uważa, że idzie nie o węże (węża) a o węgorza.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

×

Powiadomienie o plikach cookie

Przed wyrażeniem zgody na Warunki użytkowania forum koniecznie zapoznaj się z naszą Polityka prywatności. Jej akceptacja jest dobrowolna, ale niezbędna do dalszego korzystania z forum.