"Szafki kard. Vaughama" w II RP

[secesjonista]

Kardynał Vaugham był założycielem "Catholic Truth Society", a z inicjatywy tej organizacji powstała sieć dystrybucji wydawnictw religijnych. Pomysł podjęto w szeregu krajów, również w Polsce.

W kościołach instalowano skrzynki (szafki) gdzie potencjalny czytelnik mógł sobie wybrać jakąś pozycję do czytania. Były to tanie wydawnictwa - do 1,50 zł, należność wrzucano do skarbonki. Uznano, że ewentualne wzięcie książki bez zapłaty zrekompensowane będzie zyskiem w postaci przeczytania odpowiedniej literatury.

Jakie tytuły można było znaleźć w owych szafkach?

[adamhistoryk]

To strona akcji Mój odnośnik.

Edited May 2, 2014 by adamhistoryk

[secesjonista]

No cóż, ale my tu raczej poruszamy się w innych latach i w innym kręgu kulturowym, co innego działania Akcji Katolickiej w II RP a co innego dzisiejsza księgarnia stowarzyszenia z innego kraju... Odwiedzenie tej strony raczej niewiele nam powie co było dystrybuowane w polskich kościołach.

[adamhistoryk]

Może trzeba poszukać wtym portalu? Jest to Biblioteka Narodowa online. Biblioteka Narodowa ma liczne zbiory. Jakby co sam przeszukam w wolnej chwili owe zbiory.

[secesjonista]

Nie bardzo rozumiem jak w katalogu BN adamhistoryk będzie próbował odnaleźć książkę która spełnia kilka warunków: odpowiednia cena, odpowiednia zawartość gwarantowane przez odpowiednie wydawnictwo, wybrane przez członków AK spośród szeregu innych tytułów książki katolickiej, i do tego jeszcze taką, która trafiła do owych wypożyczalni. No ale z chęcią nauczę się czegoś nowego w zakresie researchingu.

Jeśli idzie o zawartość to zapewne stosowano się do zaleceń zawartych w "Podręczniku Akcji Katolickiej" L. Civardiego. Prócz wcześniejszego angielskiego wzoru, opierano się na doświadczeniach podobnych ruchów, organizowanych np. w Austrii przez Piusa-Vereiego, czy niemieckiego stowarzyszenia Borromäus-Verein.

Do wypożyczalni zakupywano na ogół po 5-10 tytułów i były to zazwyczaj wydawnictwa seryjne, np. "Głosy na Czasie" z księgarni św. Wojciecha z Poznania, "Głosy Katolickie" z TJ w Krakowie, "Biblioteczka Misyjna" Pobożnego Stowarzyszenia Misji Wewnętrznych w Wilnie czy "Współczesne Zagadnienia Podstawowe", "Dobra Prasa" ks. Wiktora Kochańskiego.

Czy w szafkach było miejsce i dla prasy, typu: "Polak-katolik" (potem "Polska"), "Przewodnik Katolicki", "Orędownik Krucjaty eucharystycznej", "Kierownik Młodzieży", "Rycerz Niepokalanej", "Rodzina Chrześcijańska", "Mały Dziennik", "Katolik", "ruch Katolicki", "Sprawie Służy", "Ateneum Kapłańskie", "Przyjaciel Młodzieży", "Hufiec", "Głos Katolicki", "Pielgrzym", "Młoda Polka", "Mały Misjonarz", "Kultura", "Wiara i Życie", "Głos Narodu" itp.?

Czy tego typu punkty były umieszczane w zestawieniach pt. "Biblioteki Oświatowe"?

Czy w każdej parafii działały Komitety Propagandy Katolickiej, które zajmowały sie m.in. propagowaniem odpowiedniej literatury?

Ewentualne przydatne tytuły:

L. Grzebień "Biblioteki kościelne", w: "Encyklopedia katolicka", t. II, Lublin 1995

M. Kunowska-Poręba "Czytelnictwo religijne", tamże, t. III

Z. Gaca-Dąbrowska "Bibliotekarstwo II Rzeczypospolitej. Zarys problemów organizacyjnych i badawczych"

"Kraków - Lwów: książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wieku" praca zbiorowa

N. Kraśko "Działalność wydawnicza instytucji religijnych", w: "Instytucje - publiczność - sytuacje lektury: studia z historii czytelnictwa" T. 5, 1994, red. J. Kostecki

J. Walkusz "Aktywność czasopiśmienniczo-wydawnicza Kościoła katolickiego w Polsce w XIX i XX wieku", w: "Kościół w Polsce: dzieje i kultura" T. 3, 2004

A. Adamski "Kapłan i dziennikarz: błogosławiony ks. Ignacy Kłopotowski (1866-1931)"

Cz. Kaczmarek "Podstawy i organizacja Akcji Katolickiej"

J. Urban "Czytelnictwo religijne w Polsce", "Przegląd Powszechny" 1930

"Apostolstwo książki, czyli rzecz o kolportażu książki religijnej w kościele" oprac. X.L.Ż, Wilno 1933

"Kościół w II Rzeczypospolitej" red. Z. Zieliński, S. Wilk

M. Pirożyński "Co czytać? Poradnik dla czytających książki: beletrystyka"

[adamhistoryk]

Szukałem artykułów w prasie katolickiej o szafkach kardynała. Trochę po omacku, trochę pamiętając tytuły prasy katolickiej z tamtego okresu.

[secesjonista]

To poszukiwania z góry były skazane na porażkę, "szafki kardynała..." to przecież licentia poetica secesjonisty, stąd cudzysłów. A podówczas to nazywano to bibliotekami parafialnymi, bibliotekami kościoła XXX, bibliotekami kościelnymi. Wystarczy zajrzeć do "Encyklopedii katolickiej" by poznać nazewnictwo.