Skocz do zawartości
  • Ogłoszenia

    • Jarpen Zigrin

      Zostań naszym fanem. Obserwuj nas w social mediach : )   12/11/2016

      Daj się poznać jako nasz fan oraz miej łatwy i szybki dostęp do najnowszych informacji poprzez swój ulubiony portal społecznościowy.    Obecnie można nas znaleźć m.in tutaj:   Facebook: http://www.facebook.com/pages/Historiaorgp...19230928?ref=ts Twitter: http://twitter.com/historia_org_pl Instagram: https://www.instagram.com/historia.org.pl/
    • Jarpen Zigrin

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum   12/12/2016

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum. Krótki przewodnik o tym, jak poprawnie pisać i cytować posty: http://forum.historia.org.pl/topic/14455-przewodnik-uzytkownika-jak-pisac-na-forum/
secesjonista

Centralne Biuro Kontroli Prasy i ogólnie o cenzurze

Rekomendowane odpowiedzi

"Tow. gen. Szatiłow zna Borejszę i oświadczył, że jeżeli będzie on się dopuszczał dalszych błędów, to zastąpimy go woroneskim Polakiem".

Jak w temacie, o organizowaniu struktur cenzury w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem "konfliktu" pomiędzy Jerzym Borejszą a Piotrem Gładinem i Kazimierzem Jarmużem z Gławlitu. Jak i późniejszym rozwoju tej instytucji.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Na konieczność wzmocnienia i usystematyzowania prac o charakterze cenzorskim wskazywał już 2 sierpnia 1944 r. kierownik Resortu Bezpieczeństwa Publicznego Stanisław Radkiewicz, zaś Wincenty Rzymowski (kierownik Resortu Kultury) postulował wypracowanie i ogłoszenie dekretu zabraniającego druku bez uprzedniej zgody i obarczanie drukarzy odpowiedzialnością za złamanie przepisów.

Jako że w ramach PKWN kwestiami cenury zajmował się Resort Informacji i Propagandy, a w jego ciele Wydział Prasowo-Informacyjny, w skład którego wchodziła komórka (od 19 sierpnia 1944 r.) kontrolująca treści wydawanych w Lublinie gazet, zarządzaniem drukarniami, reglamentacją papieru, siłą rzeczy szef tegoż wydziału stał się pierwszym cenzorem nowej rzeczywistości.

A na czele - stał właśnie Jerzy Borejsza.

Jego pierwsze działania nie były skomplikowane,:

"nie ma nic przeciw Związkowi Radzieckiemu i czy nie ma krytyki obywatela Bieruta? To drukujcie"

/... E. Krasucki "Międzynarodowy komunista. Jerzy Borejsza. Biografia polityczna", Warszawa 2009, s. 109/

To on był odpowiedzialny za przygotowany we wrześniu projekt dekretu prasowego, gdzie przewidywał, że system cenzury ma mieć charakter represyjny, a nie prewencyjny.

Które elementy projektu nie spodobały się Jakubowi Bermanowi, na tyle, że poprosił o przysłanie, celem pomocy, towarzyszy z Głównego Urzędu Ochrony Tajemnicy Państwowej i Prasy z Moskwy?

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Z literatury:

A. Pawlicki "Kompletna szarość. Cenzura w latach 1965-1972. Instytucja i ludzie"

"'Nie należy dopuszczać do publikacji': cenzura w PRL : zbiór studiów" pod red. G. Gzelli i J. Gzelli

P. Nowak "Piśmiennictwo - system kontroli - obiegi alternatywne"

tegoż, "Cenzura wobec rynku książki : Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Poznaniu w latach 1946-1955"

tegoż, "Skuteczna czy nieskuteczna? : socjalistyczna cenzura w czasach terroru stalinowskiego : studium przypadku poznańskiego wydawnictwa Albertinum (Księgarni św. Wojciecha)"

tegoż, "Cenzura wobec rynku książki : Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Poznaniu w latach 1946-1955"

"Cenzura w PRL. Relacje historyków" oprac. Z. Romek

K. Bagiński "Cenzura w Polsce"

"Granice wolności słowa" Materiały konferencji naukowej. Kielce, 4-5 maja 1995 red. G. Miernik

S. Kondek "Władza i wydawcy. Polityczne uwarunkowania produkcji książek w latach 1944-1949"

Z. Radzikowska "Z historii walki o wolność słowa w Polsce (cenzura w PRL w latach 1981-1987)"

"Ja, Tomasz Strzyżewski" spisał P. Misior

"Czarna księga cenzury w PRL"

Z. Romek "Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944-1970"

L. Perdyła "Cenzura biblioteczna w Polsce 1945-1995 : metody i kierunki"

"Cenzura PRL : wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r." posł. Z. Żmigrodzki

A. Jachimczyk "Niektóre aspekty działalności Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Kielcach w latach 1945-1975", w: "Polska 1944/45-1989. Materiały i Studia", t. 4, 1999

tegoż, "Formy szkolenia cenzorskiego na przykładzie 'Biuletynu Instrukcyjno-Szkoleniowego' Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Kielcach", "Studia Kieleckie" Seria Bibliologiczno-Prasoznawcza, nr 1, 2000

M. Łętowski "Gdy lżyliśmy ustrój i godziliśmy w sojusze... : cenzura prasowa w PRL na przykładzie katolickiego tygodnika społecznego 'Ład'"

M. Ciećwierz "Kształtowanie się państwowego aparatu nadzoru i kontroli prasy w Polsce w latach 1944-1948", "Kwartalnik Historii Prasy Polskiej" 1983, nr 2

"Główny Urząd Kontroli Prasy 1945-1949" oprac. D. Nałęcz, w: "Dokumenty do dziejów PRL", z. 6, 1994

A. Krawczyk "Pierwsza próba indoktrynacji. Działalność Ministerstwa Informacji i Propagandy w latach 1944-1947", tamże, z. 7, 1994

"Zabijanie słowem. O cenzurze w PRL" – z A. Pawlickim, T. Strzemboszem i W. Władyką rozmawiają W. Bułhak i B. Polak, "Biuletyn IPN" nr 2, 2004

K. Rokicki "Literaci. Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956–1970"

M.M. Siuda "Ingerencje cenzorskie jako narzędzie reglamentowania treści prasowych (na przykładzie prasy kieleckiej", "Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy" t. 1/12, Kielce 2009

"Propaganda w PRL – wybrane problemy" pod red. P. Semkowa, seria "Konferencje" t. 18, Gdańsk 2004

A. Słomkowska "Zmiany w mediach w roku poprzedzającym zniesienie cenzury", w: Z. Bajka "Transformacja mediów (1989-1995)"

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Nie mogę sobie odmówić adnotacji anonimowego cenzora o Henryku Sienkiewiczu:

"Nie będzie zupełnie ryzykownym stwierdzić, iż skądinąd poważnej klasy pisarz był miernotą jako człowiek".

/"„Dzieła” Henryka Sienkiewicza w dokumentach Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (1948–1954)", wybór, opracowanie naukowe i wstęp K. Budrowska i K. Kościewicz, oprac. red. M. Budnik, W. Gardocki, Białystok 2016, s. 112/

 

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Z gatunku spraw lekkich...

w latach trzydziestych XX w. sympatyczna kluska mazowiecka nazwana Pyzą wędrowała po kraju, dzięki czemu dziatwa mogła poznać swój kraj pod względem geografii jak i historii. W tamtych wędrówkach główną osią jej podróży była Wisła.

Po wojnie Pyza wznowiła swe peregrynacje, z oczywistych względów nie wszystkie miejsca się powtarzały (Wilno czy cmentarz Łyczakowski). Wpierw udała się do Warszawy ("Pyza na Starym Mieście"; Warszawa 1948), i już ta wędrówka po zrujnowanym mieście niezbyt musiała się podobać ówczesnym władzom. Bo to i oprowadzający ją po mieście wiarus bardziej przypomina dawnego legionistę niźli żołnierza ludowego wojska, a jeszcze ten sumiasty wąs - mogący przywoływać niestosowne skojarzenia. A tu jeszcze pojawiają się wątki klerykalne, typu: "W imię Ojca i Syna / Oto się wypiek zaczyna...". Stąd może i nakład nikły, raptem 10 000 egzemplarzy i brak wznowień.

W 1951 r. pyza wyruszyła w nową Polskę ("Jak Pyza wędrowała", Kraków 1951), tym razem osią podróży była głównie rzeka Odra, Pyza odwiedzała wiele miejsc; orała traktorem, zgodnie z duchem nowego czasu ( a może i starego?)  - w Szczecinie odnajdywała pamiątki słowiańskie, z harcerzami walczyła z chwastami itd. itd.

Ot prosta opowiastka dla dzieci, w której  raczej trudno by się doszukiwać jakichś niebezpieczeństw. A jednak gdy w listopadzie 1950 r. zgłoszono ów ostatni tomik przygód Pyzy do Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, tamtejsza recenzentka Janina Zborowska dopatrzyła się w nim zagrożenia dla bezpieczeństwa kraju. Oto Pyza miała naruszyć zapisy instrukcji o zachowaniu tajemnicy wojskowo-komunikacyjnej (nr 76/48 - III - 2 s.). Inkryminowany fragment brzmiał:

"Wędrowała i śpiewała,
Nóżki sobie udeptała.
Więc przysiadła, ot, nieboże,
Koło Bobru, przy zaporze.
Zamachała nóżeczkami Koło zapory.
– Takiej wody nie widziałam Aż do tej pory!
Siedziała przy tamie Na rozległym Bobrze.
Ale nóżki łamie – Ze zdrowiem nie dobrze
".

 

Poszło o ujawnienie tajemnicy o istniejącej zaporze, co wydaje się być nieco nadto ostrożnym podejściem, jeśli nie podszytym pewną dozą paranoi. Zważywszy, że ta tama stała tam jeszcze przed pierwszą wojną światową, i nie czyniono wówczas z jej istnienia tajemnicy, a w listopadzie 1912 r. uroczyście przeciąć wstęgę raczył sam cesarz Wilhelm II Hohenzollern.

Ostatecznie fragment jednak zaakceptowano, choć zmieniono nieznacznie w nim treść strofek i układ wersów.

Czujność przede wszystkim...

/za: B. Tyszkiewicz "Jak polska Pyza ujawniała tajemnicę państwową. Baśń Hanny Januszewskiej w dokumentach GUKPPiW", "Sztuka Edycji",  Vol. 7, 2015/

 

 

 

 

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

×

Powiadomienie o plikach cookie

Przed wyrażeniem zgody na Warunki użytkowania forum koniecznie zapoznaj się z naszą Polityka prywatności. Jej akceptacja jest dobrowolna, ale niezbędna do dalszego korzystania z forum.