Kreskówkowy totalitaryzm

[Capricornus]

Jako że jestem na etapie różnorodnych kreskówek, oglądanych wielokrotnie, przyszedł mi do głowy taki temat.

Początkowo myślałem o bajkotwórczej mocy totalitaryzmów wszelkiej maści ale można to rozciągnąć na całą historię.

Chodzi mi o inspiracje historyczne w kreskówkach ale nie o animowane wersje historii jak "Był sobie człowiek" i tym podobne filmy tylko o wykorzystanie w bajce jakichś elementów zaczerpniętych z historii.

Dla przykładu mam coś takiego:

W "Królu lwie" jest taki mały fragment, piosenka Skazy.

Mamy tu wyraźny element (od 1:40) inspirowany, moim zdaniem bardzo wyraźnie, niemieckim faszyzmem, marsz hien.

Dlaczego zostało tu umieszczone coś takiego? Czy chodzi o to, że Skaza jest uzurpatorem? Czy przez skojarzenie z faszyzmem (totalitaryzmem) ma nam, a raczej dzieciom, wskazywać, że to jest złe?

Następna bajka to "Uciekające kurczaki".

http://pl.wikipedia.org/wiki/Uciekaj%C4%85ce_kurczaki

Tu mamy jawną inspirację hitlerowskim obozem koncentracyjnym z wyrazistą postacią esesmanki (żona właściciela farmy).

Czy jest to animowana historia czy też ma ten film jakieś inne przesłanie?

Może inne przykłady, może przyczyny umieszczenia takiego motywu?

[Albinos]

Czy przez skojarzenie z faszyzmem (totalitaryzmem) ma nam, a raczej dzieciom, wskazywać, że to jest złe?

Pytanie tylko, skąd dziecko ma wiedzieć, że to złe? Jak szedłem do kina jako mały dzieciak oglądać Króla Lwa raczej nie w głowie były mi totalitaryzmy Dla mnie to jest raczej wykorzystywanie pewnych elementów, które gdzieś tam w historii i kulturze już się zakorzeniły.

Czy jest to animowana historia czy też ma ten film jakieś inne przesłanie?

Te co lepsze bajki zazwyczaj jakieś przesłanie mają, ale nie dopatrywałbym się tutaj jakiejś szczególnej roli tego marszu hien czy obozu. Choć z drugiej strony nie zdziwiłoby mnie, gdyby twórcy z rozmysłem to wykorzystali w jakimś konkretnym celu...

[Smardz]

Następna bajka to "Uciekające kurczaki".

http://pl.wikipedia.org/wiki/Uciekaj%C4%85ce_kurczaki

Tu mamy jawną inspirację hitlerowskim obozem koncentracyjnym z wyrazistą postacią esesmanki (żona właściciela farmy).

Czy jest to animowana historia czy też ma ten film jakieś inne przesłanie?

W tym przypadku chodziło raczej o celowe naśladowanie typowego angielskiego filmu "jenieckiego". Takie przynajmniej odniosłem wrażenie.

[Capricornus]

Pytanie tylko, skąd dziecko ma wiedzieć, że to złe?

No właśnie, poza tym, skąd dziecko ma wiedzieć, że chodzi o totalitaryzm?

Musiałby ten film być adresowany do nieco starszej widowni, ale ta na kreskówki raczej nie chodzi, no chyba że ze swoimi dziećmi bądź młodszym rodzeństwem.

Może właśnie do nich jest adresowany taki motyw? Może to właśnie ci starsi za pomocą takiego filmu mają dzieciom wyjaśnić o co chodzi, może to taka pośrednia lekcja historii? No i przy okazji doskonale się wpisuje w bajkowo - baśniową walkę dobra ze złem.

gdzieś tam w historii i kulturze już się zakorzeniły.

Tylko dziecko jeszcze tego nie wyłapie, znów rola starszego?

[Albinos]

Może właśnie do nich jest adresowany taki motyw? Może to właśnie ci starsi za pomocą takiego filmu mają dzieciom wyjaśnić o co chodzi, może to taka pośrednia lekcja historii? No i przy okazji doskonale się wpisuje w bajkowo - baśniową walkę dobra ze złem.

Całkiem możliwe. Tutaj dobrze byłoby poszukać jakichś wywiadów z twórcami.

Tylko dziecko jeszcze tego nie wyłapie, znów rola starszego?

Pewno tak, choć tutaj akurat nie chodziło mi o to, że było to kierowane do dzieciaków. Bardziej po głowie chodziło mi coś na zasadzie prostego schematu, na podstawie którego można oprzeć całą historię (takie ułatwienie dla samych twórców), ale który niekoniecznie musi zostać zrozumiany (czy też raczej skojarzony z pierwowzorem) przez tych, do których kierowany jest film. Proste rzeczy są najlepsze, jak się zacznie szukać na siłę czegoś nowego, można przekombinować, a dzieciaki potrzebują prostych przekazów. Scena marszu hien na takim 10-latku może wywrzeć odpowiednie wrażenie (chociaż nie wiem czy teraz też, biorąc pod uwagę to, co na dzień mogą oglądać na kanałach dla dzieci). No ale to oczywiście tylko moja interpretacja...

W tym przypadku chodziło raczej o celowe naśladowanie typowego angielskiego filmu "jenieckiego". Takie przynajmniej odniosłem wrażenie.

A to faktycznie mogło tak być. Przy czym znowu, wywiady z twórcami mogłyby sporo wyjaśnić.

[secesjonista]

Trochę na marginesie tematu, ale zbliżone:

ma powstać bajka (kreskówka) opowiadająca historię proroka, dzieje świętych wojen, udział młodych chłopców w atakach terrorystycznych.

Tworzy ją grupa Abu al-Laith, zdaniem której ma to zachęcić do wstąpienie na drogę zbrojnego dżihadu.

[ArekII]

No dobra, uciekające kurczaki można sobie skojarzyć z obozem koncentracyjnym. Najpierw kurczaki znoszą jajka aby ta gospodyni mogła zarobić( żydy które pracują dla III rzeszy ),gdy już są nie potrzebne no to gospodyni chce je przerobić na mięsko (mordy na żydach). Ale jak 10 letnie dziecko ma sobie skojarzyć te sprawy? no niby rodzic może wytłumaczyć aczkolwiek jest to chyba za mały wiek aby opowiadać dzieciom co to obóz koncentracyjny, co to mordy itp. a więc ja nie widzę przesłania totalitaryzmu w owych kreskówkach. Niektóre osoby w moim wieku (16 lat) nie wiedzą co dokładnie co się działo w obozach koncentracyjnych a co mówić o małym dziecku?

[secesjonista]

Kurczaki nie znoszą jaj - to fakt powszechnie znany, daleko szybciej trafiają na stół.

[secesjonista]

Rozprawa z NEP-em stała się kanwą animowanego filmu "Radzieckie zabawki" (z 1924 r.) w reżyserii Dzigi Wiertowa. Rozszerzenie na inne kraje; a ściślej - inne planety; rewolucji bolszewickiej znalazło wyraz w filmie, który stworzyli Nikołaj Chodatajew, Zinowij Komissarenko i Jurij Mierkułow pt. "Rewolucja międzyplanetarna" z tego samego roku (produkcji Goskino Technikum). Wojna w Wietnamie stała się podstawą fabuły filmu z 1972 r. "Ave Maria" w reż. Iwana Iwanowa-Wano wyświetlany z podtytułem "Przeciwko amerykańskiej napaści na Wietnam".

szerzej: M. Krzanicki "Bajki niekoniecznie dla dzieci", "pamięć.pl" Biuletyn IPN, nr 1 (10), 2013

[Furiusz]

Fajny tekst, swoją drogą, część z tych bajek można obejrzeć na YT - http://www.youtube.com/watch?v=ien9YAXxvXg

[secesjonista]

Zauważyć wypada, że często nie były to filmy dla dzieci, a raczej filmy propagandowe wykorzystujące jedynie taką technikę. Trudno czasem ocenić do jakiego grona były kierowane poszczególne produkcje. Autor wskazuje na ten aspekt kiedy pisze o zmianie nazwy przedsiębiorstwa, które miało się zająć wyłącznie produkcją filmowych animacji. Z zespołów pracujących w Mosfilmie, Sowkinie i Mezrabpromfilmie 10 czerwca 1936 powołano Sojuzdetmultfilm (: Zjednoczenie Animacji Dziecięcych). Nazwę już rok później zmieniono jednak na: Sojuzmultfilm.

Dla chcących poszukać w sieci, pośród innych tytułów w artykule wymienia się takie produkcje, jak:

Animacja "Milioner" z 1963 r., "Buciory faszystów naszą ojczyznę" - krótki metraż w reż. Aleksandra Iwanowa i Iwana Iwanow-Wano (Sojuzmultfilm 1941 r.) czy "Sępy" w reż. Pantalejmona Sasanowa (Sojuzmultfilm 1941 r.). "Przygody młodych pionierów" w reż. Władimira Pekara (Sojuzmultfilm 1971 r.), "Strzelcy" Władimira Tarasowa (Sojuzmultfilm 1979 r.), "Skrzypce pioniera" Borysa Strepnasewa z 1971 r. czy "Wasilijok" Stelli Aristakesowej z 1973 r.

W "Zlekceważonej lekcji" z 1971 r. Waletnina Karawajewa, mamy obraz odradzającego się faszyzmu, esesman w owczej skórze przedostaje się do amerykańskiej strefy okupacyjnej, tam przejmuje władzę. Posługuje się "Mein Kampf", w okładkach Biblii. Na szczęście jego marsz na Wschód rozbija się o mur berliński i blok wschodni, podobną tematykę mamy w "Uwaga! Wilki!" z 1970 r. w reż. Jefima Gamburga czy "Opowieści zabawki" z 1984 r. Borysa Ablinina.

O dobrych Niemcach z NRD powstał obraz pt. "Malujemy październik" Jefima Gamburga i Otto Sahera (Sojuzmultfilm i DEFA-Studio für Trickfilm z 1977 r.).

Trójka czerwonoarmistów à la Dziadek Mróz, podróżuje saniach z czerwonym sztandarem po Rosji i przynosi w prezencie elektryfikację - w obrazie "Oraz elektryfikacja" Iwana Aksenczuka z 1972 roku.

I taki wapros, co: Włodzimierz Majakowski ma wspólnego z animowanymi filmami propagandowymi?

[Heldzia]

Nie wiem czy o to chodzi, ale polecam całą serię o

- prześmiewcze filmiki edukacyjne dla amareykańskich żołnierzy z okresu IIWŚ. Rozwinięcie skrótu SNAFU - Sytuation Normal All Fucked Up - taka ciekawostka.

[secesjonista]

W dokumencie pokazywanym na TVP Kultura - "Duch Valentino. Polityka za kurtyną obrazów" w reż. Michaela Singha (z 2012 r.), ciekawie pokazano jak tworzy się wizerunek Araba w filmach animowanych z wytwórni Walta Disneya. Co ciekawe producenci zawczasu przygotowywali dwie wersje, na wypadek gdyby ktoś jednak zgłosił się z zastrzeżeniami.