Skocz do zawartości
  • Ogłoszenia

    • Jarpen Zigrin

      Zostań naszym fanem. Obserwuj nas w social mediach : )   12/11/2016

      Daj się poznać jako nasz fan oraz miej łatwy i szybki dostęp do najnowszych informacji poprzez swój ulubiony portal społecznościowy.    Obecnie można nas znaleźć m.in tutaj:   Facebook: http://www.facebook.com/pages/Historiaorgp...19230928?ref=ts Twitter: http://twitter.com/historia_org_pl Instagram: https://www.instagram.com/historia.org.pl/
    • Jarpen Zigrin

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum   12/12/2016

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum. Krótki przewodnik o tym, jak poprawnie pisać i cytować posty: http://forum.historia.org.pl/topic/14455-przewodnik-uzytkownika-jak-pisac-na-forum/
pivot

Miasteczka polskie w I Rzeczpospolitej

Rekomendowane odpowiedzi

pivot   

Poszukuję materiałów, książek dotyczących funkcjonowania miast a właściwie miasteczek w okresie I Rzeczpospolitej. Jak wyglądała organizacja ich władz - czy wynikała z aktu lokacyjnego czy też regulował to w specjalnych przepisach sejm? Kiedy pojawił się w Polsce urząd burmistrza? Do jakiej literatury sięgnąć aby przybliżyć sobie tą tematykę?

Edytowane przez pivot

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Ze swej strony dodam pozycje o służbach miejskich, niestety nie zawsze zakres tematyki jest zbieżny z wybranym przez kolegę pivot, ale może w jakimś zakresie będzie to przydatne:

A. Adamski, J. Konieczny "Justycjariusze, hutmani, policjanci. Z dziejów służb porządku w Polsce"

"Akta radzieckie poznańskie" wyd. W. Kaczmarczyk

Z. Wachlowski "Rys organizacyjny policji w Polsce przedrozbiorowej"

W. Maisel "Sądownictwo"

B. Ulanowski "Najdawniejsza księga sądowa miasta Biecza", "Archiwum Komisji Prawniczej", t. V, Kraków 1897, nr 43

J.W. Smoniewski "Zbiór wiadomości o magistratach polskich w ogóle, a w szczególności o magistracie miasta Krakowa w dawnych czasach"

W. Strzelecki "Bezpieczeństwo na ziemiach Polski. Od kmiecia do Granatowej Armii"

A. Adamski, J. Konieczny "Organizacja bezpieczeństwa w miastach polskich do 1795 roku"., "Problemy Kryminalistyki" 1983, z. 161

B. Groicki "Porządek sądów i spraw miejskich prawa magdeburskiego w Koronie Polskiej"

M. Kamler "Służby porządkowe a przestępcy w dużych miastach Korony w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII w"., w: "Władza i społeczeństwo w XVI i XVII w. Prace ofiarowane Antoniemu Mączakowi w 60-tą rocznicę urodzin"

B. Wyrozumska "Najstarsze uchwały miejskie (wilkierze) Czchowa", "Małopolskie Studia Historyczne", 1966, z. 1/2 nr 1

K. Mechrzyński "O magistratach miast polskich a w szczególności miasta Krakowa"

W. Maisel "Archeologia prawna Polski"

J. Ptaśnik "Miasta i mieszczaństwo w dawnej Polsce"

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chodzi o Litwę, Białoruś i Podlasie warto zajrzeć do:

S. Alexandrowicz "Studia z dziejów miasteczek Wielkiego Księstwa Litewskiego"

tegoż: "Geneza i rozwój miasteczek Białorusi i Litwy do połowy XVII w.", "Acta Baltico-Slavica", t. VII, Białystok 1970

"Powstanie sieci miejskiej Podlasia na tle wczesnych procesów urbanizacyjnych", KHKM, R. XXVIII/1980, nr 3

"Gospodarcze, prawne i etniczne osobliwości sieci miejskich ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI-XVII wieku", w: "Miasto i kultura ludowa w dziejach Białorusi, Litwy, Polski i Ukrainy" red. J. Wyrozumski

S. Pazyra "Geneza i rozwój miast mazowieckich"

Bogatą bibliografię można zebrać czytając:

G. Błaszczyk "Geografia historyczna Wielkiego Księstwa Litewskiego. Stan i perspektywy badań"

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Co do Galicji na przełomie 1784 r. i 1785 r. rząd austriacki przeprowadził spis miast wsi i miasteczek, uwzględniając jedynie kwestię historyczną - zatem opierając na na przywilejach polskich. Efektem tego było wydane w drukarni Pillera we Lwowie w 1794 r. spisu pt. "Index Locorum omnium Galiciae, Lodomeriae atque ad huius calcem adiectus Bukovinae, una Tabulam, eiusque Quadratulum docens in quo Locus quaerendus est", gdzie miasto oznaczano jako "urbs", a miasteczka: "oppidum".

Do roku 1774 miało być w Galicji 254 miasta, 57 miasteczek i 6395 wsi.

szerzej:

A.J. Brawer "Galizien, Wie Es an Österreich Kam: Eine Historisch-Statistische Studie Über Die Inneren Verhältnisse Des Landes Im Jahre 1772", Lipsk-Wiedeń 1910

F. Katter "Briefe über den itzigen Zustand von Galizien. Ein Beitrag zur Statistik und Menschenkenntnis", Lipsk 1786

E.A. Kuropatnicki "Geographia" ("albo dokładne opisanie królestw Gallicyi i Lodomeryi"), Przemyśl 1786

Edytowane przez secesjonista

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Warto sięgnąć do znakomitego XIX-wiecznego opracowania Starożytna Polska, gdzie przybliżono Czytelnikom wszystkie miasta i miasteczka Rzplitej.

Sięgnąć warto, pamiętając jednak, że ówczesna historiografia była pod wpływem kryteriów narzuconych przez historyków z Francji, Belgii czy Anglii, którzy to mieli bardzo "wyśrubowane" kryteria co ustalenia stopnia urbanizacji.

Przy uwzględnieniu ośrodków małych (: miasteczek) w II połowie XVI wieku w Koronie ok. 20% ludności zamieszkiwało w miastach. Co ciekawe: mniej więcej tyle samo co w Anglii, we Francji, w Niemczech czy Hiszpanii.

Warto sięgnąć po:

A. Wyrobisz "Małe miasta w Polsce w XVI i XVII w.", w: "Miasta doby feudalnej w Europie środkowo-wschodniej. Przemiany społeczne a układy przestrzenne" red. A. Gieysztor, T. Rosłanowski

"Histoire de l'Europe urbaine", t. 1: "De l'antique au XVIIIe siècle", sous la direction de J.-L. Pinol.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Przegląd literatury tyczącej się małych ośrodków miejskich (w XVI i XVII w.) znaleźć można w artykule Andrzeja Wyrobisza "Rola miast prywatnych w Polsce w XVI i XVII wieku" ("Przegląd Historyczny", T. LXV, 1974, z. 1).

Z literatury dodać można:

A. Wyrobisz "Typy funkcjonalne miast Polskich w XVI-XVIII wieku", "Przegląd Historyczny", t. LXXII, z.1, 1981

Z. Kulejewska-Topolska "Oznaczenia i klasyfikacja miast w dawnej Polsce (XVI-XVIII w.), "Czasopismo Prawno-Historyczne", T. VIII, z. 2, 1956

H. Samsonowicz "Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej"

tegoż, "Dobre i złe dzielnice małych miast w Polsce w XV-XVI wieku", w: "Region. Społeczeństwo. Studia ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Wyrobiszowi w sześćdziesiątą rocznicę Jego urodzin" red. E. Dubas-Urwanowicz i J. Urwanowicz

F. Kiryk "Rozwój urbanizacji Małopolski XIII–XVI w."

T. Zarębska "Przemiany przestrzenne miast polskich w dobie renesansu i baroku", w: "Miasta doby feudalnej w Europie środkowo-wschodniej. Przemiany społeczne a układy przestrzenne".

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Z literatury:

A. Wyrobisz "Solec nad Wisłą. Historia małopolskiego miasteczka", "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", t. XII, 1954, nr 1

S. Alexandrowicz "Miasteczka Białorusi i Litwy jako ośrodki handlu w XVI i w 1. poł. XVII w.", "Rocznik Białostocki", t. I, 1961.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

×

Powiadomienie o plikach cookie

Przed wyrażeniem zgody na Warunki użytkowania forum koniecznie zapoznaj się z naszą Polityka prywatności. Jej akceptacja jest dobrowolna, ale niezbędna do dalszego korzystania z forum.