Od kiedy Polska murowana?

[STK]

Przeprowadzana jest w Polsce akcja datowania murowanych budowli - chodzi o średniowiecze. Efekty są takie, że prawdopodobnie Mieszko I nic murowanego nie postawił, kościoły były drewniane, a murowany to może pałac miał książę. Budowę murowaną rozpoczyna dopiero jego ojciec.

Jak to jest z tą naszą średniowieczną architekturą? Kto był pierwszym budowniczym murowanej Polski?

[Smardz]

Zdaje się, że budowla w której chrzcił się Mieszko I była murowana

Edited December 28, 2010 by Smardz

[Tomasz N]

STK napisał:

Jak to jest z tą naszą średniowieczną architekturą? Kto był pierwszym budowniczym murowanej Polski?

Przy tak zadętej definicji niewątpliwie Gomułka (Wiesław).

Bo budownictwo drewniane dominowało w Polsce do I wojny. Potem powolny zanik wywołany przepisami pożarowymi. Drewno (jako budulec nie wykończenie) z budownictwa wyeliminował totalnie dopiero WG.

Wracając do średniowiecza. Masowe "murowanie" to od XIII w. Wcześniej budowla murowana, rotunda, kaplica to co najwyżej maleńki przedmiot prestiżu. Ot taki współczesny Bentley w garażu.

Edited December 28, 2010 by Tomasz N

[Capricornus]

Kto był pierwszym budowniczym murowanej Polski?

Tu trzeba poprzeć TomaszaN, murowana Polska to dopiero wiek XX.

I od razu pytanko: co to znaczy "masowe murowanie"?

Smardz

budowla w której chrzcił się Mieszko I była murowana

A gdzie się chrzcił Mieszko?

Z tego co ja wiem to do dzisiaj kwestia nie jest rozstrzygnięta, kilka ośrodków jest branych pod uwagę i z jednakim prawdopodobieństwem.

[Tomasz N]

Capricornus napisał:

co to znaczy "masowe murowanie"

Bo wtedy one powstają naprawdę masowo. To jest chyba jakiś skok technologiczny związany ze sprowadzonymi zakonami. Technologia murarska się na tyle rozpowszechniła, że powstawały one w każdej większej miejscowości. Stąd w tym wieku wejść do murowanego kościoła dane było nie tylko możnym, ale i byle kmiotkowi.

[harry]

A czy ten 'skok technologiczny' można wiązać z zastosowaniem takiego przedmiotu z główką i wozówką ?

[Tomasz N]

To wątek w murze z cegły. A początki muru w Polsce to kamień. Jakoś nie kojarzę stylu romańskiego w Polsce z cegły. Gdzieś mam szczegóły technologiczne ścian wczesnośredniowiecznych w Polsce, jak znajdę to podam.

[harry]

Jakoś nie kojarzę stylu romańskiego w Polsce z cegły.

Bo chyba nie ma takich budowli, nawet wczesny gotyk to kamień, ale tych budowli jest niezwykle mało. Tak żebyśmy się dobrze zrozumieli: wiążesz to masowe murowanie z przejściem z wątku wendyjskiego na polski/gotycki ?

Edited December 29, 2010 by harry

[Tomasz N]

Nie. Raczej upowszechnieniem wiedzy o paleniu wapna i sporządzaniu zaprawy. No i obróbki kamienia. Przy budowie klasztorów powstaje coraz szersza grupa rzemieślników, która szukając pracy i mocodawców służy nie tylko zakonnikom i to ona rozpowszechnia sztukę.

Kamień jest nieregularny i nie występuje powszechnie. Cegła to wyższy etap, z początku na terenach ubogich w kamień, potem z wygody i na terenach "kamienistych".

[harry]

Kamień jest nieregularny i nie występuje powszechnie. Cegła to wyższy etap, z początku na terenach ubogich w kamień, potem z wygody i na terenach "kamienistych".

No właśnie, cegła to wyższy level, ale materiał na cegłę występuje wszędzie a kamienie 'bloczne' to w Polsce rzadkość, stąd do dzisiaj wydawało mi się, że upowszechnienie budowli murowanych w Polsce przyszło wraz z przyswojeniem sobie technologii wypalania cegły. Zaprawa wapienna jest taka sama dla cegły i kamienia, a sam surowiec też nie tak często występuje. Palenie wapienia odbywa się "przy złożu" i w związku z tym nie musiało się upowszechniać.

Edit: ale udało mi się zlokalizować romański kościół z cegły: ROKICIE

Edited December 29, 2010 by harry

[Wiesław z Bogdańca]

No właśnie, cegła to wyższy level, ale materiał na cegłę występuje wszędzie...

Mała dygresja

Złoża gliny występujące w naturze nie są wszędzie jednakowe i jednorodne. Mówiąc wprost, nie każda glina nadaje się na cegłę. Aby uzyskać dobrą cegłę musi / musiała spełniać kilka właściwości, chociaż i tak wszystko zależało od "rąk" strycharza [mistrza ceglarskiego], czyli od odpowiedniego jej przygotowania [mi. oczyszczenia, rozdrobnienia i wymieszania, pozbycia się marglu, formowania, suszenia i wypalenia]. Kaolin to podstawowy składnik gliny, i żeby nadawała się do wyrobu, trzeba ją rozdrobnić i wymieszać z wodą na jednolitą masę. Wcześniej usypywano glinę w pryzmy, mieszano, przesypywano, a następnie przemrażano [około 3 sezony]. Suszenie uformowanej ręcznie cegły trwało dość długo - czym dłużej tym lepiej [ podobno cegłę do budowy Malborka suszono aż 7 lat], a wypalanie trwało około 14 dni i pochłaniało duże obszary lasów. Należy się zastanowić, czy sprowadzanie kamienia [ przynajmniej do czasu zmechanizowania produkcji cegły] nie było bardziej opłacalne.

Odnośnie zaprawy; podobno w średniowieczu dla polepszenia jakości i wydłużenia czasu wiązania dodawano gotowane włosie końskie lub kopyta.

Pozdrawiam

[harry]

Złoża gliny występujące w naturze nie są wszędzie jednakowe i jednorodne.

Mała dygresja

Taka już natura natury, że tworzy złoża niejednorodne

Tak czy siak w polskich warunkach geograficznych daje się znaleźć odpowiednią glinę w odległości maksymalnie 2 - 3 km, od miejsca budowania. Być może są takie średniowieczne miasta/zamki dookoła których nie ma dołów po gliniankach, ale ja takich nie znam. Używano zawsze materiału lokalnego.

No ale nawet nie przybliżyliśmy się do rozstrzygnięcia z czym można wiązać upowszechnienie budowli murowanych w Polsce, z przyswojeniem technologii wypalania cegły czy robienia zaprawy ?

Edited December 30, 2010 by harry

[Wiesław z Bogdańca]

No ale nawet nie przybliżyliśmy się do rozstrzygnięcia z czym można wiązać upowszechnienie budowli murowanych w Polsce, z przyswojeniem technologii wypalania cegły czy robienia zaprawy ?

Jest to pytanie typu; Co było pierwsze jajko czy kura

Myślę, że zaprawa, bo przecież zanim upowszechniła się [droga] cegła, budowano np: z kamienia wapiennego, granitu czy piaskowca.

[Tomasz N]

No to w kwestii cegła czy kamień - mapa.

Pochodzi z książki: Z. Świechowski "Architektura na Śląsku do polowy XIII wieku" 1955

Najciekawsza jest ta mapa w rogu. Materiał a lokalizacje. Autor pisze, że sztuka romańska wypromieniowała ze Śląska do Wielkopolski i Małopolski, więc to jest jakiś początek do dyskusji.

Kto potrzebuje niech sobie poskleja.

[Tomasz N]

Wkleję go osobno bo słabo widać.